Tatarzy
-
Budziak, czyli jak to Polska przez blisko 100 lat leżała nad Morzem Czarnym
Gdzie dokładnie był nasz Wieszcz, kiedy "wpłynął na suchego przestwór oceanu?" Jak doszło do tego, że przez prawie 100 lat formalnie Polska leżała nad brzegiem Morza Czarnego? Komu obiecaliśmy, że nie utniemy mu głowy i dlaczego złamaliśmy tę...
-
Dekonstrukcja, czyli ostatni odcinek "Lechistanu". Ale coś się kończy i coś się zaczyna
W tym odcinku "Lechistanu" przechodzimy z Państwem na "Wy". W końcu znamy się naprawdę długo. I mamy nadzieję, że to nie koniec owej znajomości, dlatego że właśnie zapowiadamy rychły nowy jej etap.
-
Siedmiogród, Transylwania - prawdziwe multikulti: Rumuni, Turcy, Niemcy, Polacy, Słowacy. A co do tego ma Batory?
Stefan Batory: to jego postać jest punktem wyjścia dzisiejszego odcinka historycznego podcastu TOK FM. Oraz powiedzenie "Polak-Węgier dwa bratanki, i do szabli, i do szklanki". Otóż niekoniecznie zawsze i wszędzie mówiono o szabli, mogło też chodz...
-
Od Matki Boskiej Częstochowskiej do świętego Graala w Bezławkach. Podróże śladami Tatarów w Polsce
Szrama na twarzy Matki Boskiej Częstochowskiej ma być pozostałością po strzale Tatara, święty Graal zaś związany jest, legendą, z historią miejscowości Bezławki. W Lechistanowych opowieściach odwiedzimy jednak dziś także Malbork, Murzasichle,...
-
Suka kocudzka: tatarski wkład w polską muzykę ludową. Studium przypadku
Nazwa "kocudzka" bierze się od wsi Kocudza, położonej nieopodal Janowa Lubelskiego na lubelszczyźnie. To tam Zamojscy osadzali jeńców tatarskich, którzy rozpowszechnili na owych ziemiach swą kulturę. Choć często był to kryptoislam, pozostawił trwa...
-
Polacy nie gęsi, swoje mumie mają. Oraz coś dla księcia Kiełbika i hrabiego Śledzińskiego
Mamy w polskiej kulturze ludowej i podaniach fascynujące historie powrotów Polaków z niewoli tureckiej i tatarskiej, znajdziemy też jednak Tatarów i Turków jako jeńców u nas. W "Lechistanie" dziś mnóstwo legend, ale też wątek kulinarny - to w nim...
-
Tatari, Tatri, dziś: Tatry. A od czyich kości nazwę nosi Dolina Kościeliska?
Tym razem raz jeszcze grobowce, i mumie, liczne motywy grobów tatarskich i tureckich w podaniach ludowych - szczególnie w południowo-wschodniej Polsce. Wokół nich narastał polski folklor często łączący kultury, a nie je dzielący. Choć i bitew,...
-
Szpada Jagiełły, miecz i złote strzemię Kara Mustafy, siodło Lubomirskiego, namioty spod Wiednia, czyli... zabytki Krakowa
Poza samą Turcją, to właśnie najprawdopodobniej w Krakowie znajdziemy najwspanialsze kolekcje sztuki osmańskiej, perskiej i tatarskiej. Nie ma co ukrywać, że to bardzo często zdobycze bitewne czy wojenne, w tym między innymi - "skarby" spod Wiednia.
-
Czy smok wawelski był karmiony halal? I postorientalny Lajkonik, czyli Tatarzyn, Wyspiańskiego
Ten odcinek podcastu może wywołać ciarki u arcybiskupa Jędraszewskiego. A także, i to już nie prawdopodobnie, a z pewnością wyjaśnia, w jakiej książce Kraków to istna wieża Babel, do której zmierza Bohdan Groźny. Przede wszystkim jednak autorzy...
-
O tatarze, kumysie, araku - ale przede wszystkim jednak o Tatarach. W historii Krakowa
Żadne duże miasto w dzisiejszej Polsce nie ma tak bogatego dziedzictwa relacji ze światem islamu jak Kraków. Wynika to z jego pozycji przez wieki jako stolicy politycznej i handlowej Polski oraz położenia geograficznego.
-
Białoruś - kraina meczetów. Ale stały one też w wielu innych sąsiedzkich krajach. Czasami stoją do dziś
W wiekach od XVII do XX najwięcej meczetów w Europie, poza Bałkanami, Krymem, Kaukazem Płn., Tatarstanem było w Wielkim Księstwie Litewskim, w liczbach bezwzględnych na Białorusi, a jeśli chodzi o zagęszczenie na 1 km kwadratowy - na Litwie.
-
Mińsk-Wilno-Warszawa: wspólna sprawa. Polskę z Białorusią i Litwą łączy historycznie Wielkie Księstwo Litewskie
Okazuje się, że hasło "Żywie Biełorus'" ma swoje korzenie w... powstaniu styczniowym. Co ważne nie jest to okrzyk po rosyjsku, a niewątpliwie w języku białoruskim. Język starobiałoruski był zresztą początkowo językiem urzędowym Wielkiego Księstwa...
-
"Lechistan" przedwyborczy: jak wyglądało dawniej życie polityczne. Na przykład w radzie miejskiej Nowogródka
W tym odcinku "Lechistanu" autorzy odnajdują reprezentantów mniejszości narodowych w organach przedstawicielskich: niekoniecznie chodzi o Sejm czy Senat, często także o rady miejskie czy rady emigracyjne.
-
Polscy Tatarzy nie chcą w swoim sąsiedztwie kurzych ferm. Na pomoc idzie PO
Tatarska społeczność z Podlasia protestuje przeciwko planom budowy przemysłowych kurników w bezpośrednim sąsiedztwie Kruszynian, gdzie znajdują się zabytkowy meczet i mizar.
-
O polskim Bondzie z Kaukazu i Żydzie, który w Krakowie budował minarety. "Lechistan"
Dalsze wątki muzułmańskie i tureckie w polskiej armii dwudziestolecia międzywojennego i obu wojen światowych: oprócz wspomnianych w tytule postaci autorzy podkastu opowiadają też, jak ułani tatarscy chronili, pełniąc wartę honorową, grobu z miejsc...
-
Jaka postać łączy Tatarów, ONR, Berezę Kartuską i serial "07 zgłoś się" o poruczniku MO Borewiczu?
Stefan Mustafa Abramowicz, ostatni ułan II RP z kampanii 1939 r. zmarł w kwietniu 2018 roku w wieku 103 lat. Walczył w szwadronie tatarskim 13. pułku potem II korpusu, brał udział w bitwie pod Monte Cassino. Jakich innych muzułmanów i Tatarów możn...
-
Prometeizm: jak stworzyć syntezę Zachodu i Wschodu? I o "azerskim Piłsudskim". "Lechistan"
Mehmet Emin Rasulzade - to jego nazywano ojcem niepodległości Azerbejdżanu, czyli, w pewnym sensie, "azerskim Piłsudskim". W najnowszym wydaniu "Lechistanu" pojawi się więcej znaczących postaci historycznych, wymieńmy jeszcze tylko jedną: Olgierda...
-
100 lat temu wiedziano, jak organizować uroczystości. W "Lechistanie" - międzywojnie
W tym odcinku podcastu autorzy mówią o wątkach muzułmańskich w Polsce i polskich w innych krajach w latach 1918 - 1939. Szczególną wydaje się być historia córki Gireja Dżabagijewa i jego żony, pochodzącej z litewskich Tatarów Heleny...
-
Przebudował dom, żeby częścią była stajnia. O hodowlach i hodowcach polskich arabów
Tym razem opowieść o niezwykłych koniach i ich niezwykłych właścicielach. Będzie o genezie słynnych na całym świecie do dziś polskich koni arabskich: ta historia sięga czasów pierwszego rozbioru. Padną nazwiska: Branicki, Rzewuski, Dzieduszycki i...
-
Wojskowy sznyt a la odsiecz wiedeńska, czyli buława w stylu rokoko. "Lechistan"
Jak wyglądali żołnierze w czasach tzw. odsieczy wiedeńskiej? I ile było wpływów wschodnich w ubiorze i uzbrojeniu Polaków? Co to są: misiurka, karabela, buzdygan, hełm turbanowy, karwasz i buława w stylu rokoko? O tym wszystkim i wielu innych...
-
O księdzu, który tłumaczył Koran na polski w trosce o polskość Tatarów. "Lechistan"
Ta historia jest prawdziwa, wspomniany ksiądz był wówczas w procesie beatyfikacyjnym. Autorzy "Lechistanu" więcej czas poświęcają jednak zjawisku odwrotnemu: pisania literatury polskiej w języku arabskim, swego czasu było ono czymś naprawdę...
-
Geopolityczne ADHD Kazimierza Jagiellończyka, lajkonik i Tochtamysz. Lechistan cz. 10
Tym razem o tym, że nie da się oddzielić unii polsko-litewskiej od Wielkiej Ordy, czyli m.in. o współpracy Polaków i Litwinów z Tatarami przeciwko Moskwie. A ponadto o Tochtamyszu, wspomnianym w tytule ADHD, Marynie Mniszech, lajkoniku z tatarskim...
-
Kiełbasa, jogurt, jasiek - te słowa pochodzą z... tureckiego. Jarmułka też. "Lechistan" cz. 6
W tym wydaniu podcastu historycznego Adama Balcera - o języku i słowach o bałkańskich korzeniach, albo szerzej: wschodnich. Będzie o plejadzie swojsko brzmiących słów pochodzenia tureckiego, takich jak - obok wyżej wymienionych - "kozak", ale też...
-
Chanat Krymski i Jan III Sobieski. Podcast historyczny Adama Balcera cz. 5
W dzisiejszym podcaście oczywiście kolejna podróż w czasie ale też przypomnienie bądź przedstawienie pojęć sprzed lat. Pojawią się namiot elekcyjny i jurta; majdan i mejdan, kurulta i kureń, pobratymstwo i watażkowie a także wyprawy po jasyr. Będz...
-
Fenomen kulturowy wielonarodowego Lwowa. Podcast historyczny Adama Balcera cz. 3
"Alternatywna historia Polski" Adama Balcera dziś o wielonarodowym Lwowie jako fenomenie kulturowym i jego związkach z szeroko rozumianym Orientem, ze światem islamu, tatarskim, tureckim: saraceńskim.
-
Lechistan - alternatywna historia Polski. Podcast historyczny Adama Balcera odc. 2
"Alternatywna historia Polski" dziś o tym, że Krym leży mentalnie znacznie bliżej Polski niż nam się wydaje. O Janie Niecisławie Ignacym Baudouin de Courtenay, który w 1922 roku był kandydatem mniejszości na prezydenta Polski. O Tatarach...
-
"Całe jego życie to był dżihad dla Polski". Lechistan - podcast Adama Balcera
Pierwszy zjazd PPS odbył się w lesie pod Wilnem. Uczestniczyło w nim pięciu założycieli. W spotkaniu uczestniczyli m.in. późniejszy prezydent Polski, Stanisław Wojciechowski, Józef Piłsudski i Aleksander Sulkiewicz. Ten ostatni, prawa ręka Ziuka,...