babel
-
Polskie samoloty w międzywojniu - pożądane i cenione. W czym dały nam pierwsze miejsce w świecie?
W tym odcinku nadal bujamy w przestworzach dzięki sukcesom polskiego przemysłu lotniczego. Nasze konstrukcje są w okresie międzywojennym chwalone i rozchwytywane. A nawet kradzione i kopiowane. Od Turcji po Bułgarię. Dokonujemy spektakularnych...
-
Zygmunt Korybutowicz. Związki polsko-czeskie. I skąd wielbłąd w herbie Pilzna
W tym odcinku "Babla" heretycy atakują Częstochowę, są też groźni czescy najemnicy, wielbłąd który przechodzi z rąk do rąk i mała wyprawa łupieżcza w przerwie uniwersyteckiego wykładu. Dowiesz się też, jak smutny był los człowieka kompromisu w...
-
Czesko-polsko-ukraiński trójkąt. I dlaczego w Czechach możesz się czuć jak u siebie?
W tej odsłonie podcastu " Babel. Rzeczpospolita Multi-Kulti" odwiedzamy Czechy. Usłyszysz między innymi o tym, jak to Czesi i Rusini prawie zdobyli władzę nad Polską? Dlaczego nie udało się Czechom "wyrąbać" korytarzy do dwóch mórz? O francuskich...
-
"Kulturowy transfer", pożyczona fasada i polski ważny jak francuski. Imperium rosyjskie sporo wzięło nie tylko od Ukraińców
"Kulturową fasadę rosyjskiego imperium współtworzyli Rusini, a także Polacy". Oprócz wyjaśnienia tej prowokacyjnej tezy pokazujemy również, jak konwersje religijne stały się standardowym sposobem na karierę i jak polski król pozbył się kamieni...
-
"Dynastia" w wydaniu Bielskich. Rodzinne wzloty i upadki
Kto i jak chciał zabić Kazimierza Jagiellończyka? Dlaczego warto kasować stare wiadomości? Odpowiedzi na te pytania zawiera historia rodem z "Dynastii" i "Mody na sukces". Historia niezwykłej rodziny Bielskich. O niej w podcaście "Babel....
-
Chanat Kazański i Powołże. Płyniemy Wołgą do Kazania
W tym chanacie jeszcze nie byliście! Swego czasu wysoko zurbanizowane rejony z prężnym handlem i rolnictwem stają się łakomym kąskiem dla Moskwy. Zaniepokojeni władcy Chanatu Kazańskiego dogadują się ze współwyznawcami z Krymu, licząc na pomoc...
-
Wielka Orda i jej "Mieszko", Glińscy, Nikitin i inni. Od wschodniej Ukrainy, aż po dalekie Indie.
Ruszymy w kierunku Indii. Po drodze spotkamy Połowców, Nogajów i Glińskich. Dowiemy się jak Wielka Orda pomogła Polsce, jak udzielaliśmy schronienia muzułmańskim uchodźcom politycznym i jak bogate było życie nocne w Kijowie w XV wieku. Przy okazji...
-
Hetmanat, arystokracja, mezalianse. I awanturnicze wyprawy bohaterów: od Brazylii po Koreę Północną
W tym odcinku "Babla" omawiamy zawiłe i skomplikowane próby wybicia się Ukrainy na niepodległość 100 lat temu. Objawiamy piekło genealogów: Żydzi zostają Kozakami, Poleszucy Ukraińcami, a hugenoci prawosławnymi. Dowiesz się też, albo przypomnisz...
-
Trochę Mołdawii, Ukrainy i Rzeczpospolitej, dużo - kultury i sztuki. Bohater: Piotr Mohyła
Po ostatnich, pełnych krwi i przemocy opowieściach, teraz - odcinek kulturalno-oświatowy. O wspaniałych zabytkach architektury i wędrujących przez stulecia manuskryptach. Wszystko jednak w ogniu sporów religijnych. Czy da się przeprowadzić...
-
Takiego multi-kulti w Bablu jeszcze nie było. Rodzina Mohyłów
Dziś zoom na rumuńską rodzinę Mohyłów. Łączy ona bardzo Polaków i Ukraińców, a także Greków, Niemców, Albańczyków, Żydów, Romów i Turków. Takiej mnogości nacji jeszcze u nas nie było! Znajdzie się też instrukcja; jak skorumpować sułtana oraz...
-
Awantury mołdawskie. Deszcz spadających głów
W tle tytułowych awantur, czy też raczej w ich ramach, pojawiają się romanse, morderstwa, nieślubne dzieci, ukraińscy Kozacy łamiący w dłoniach podkowy, grecki protestant i potężne rody polskie i ruskie. Plotek, pudelek czy plejada to przy tym...
-
Puszkarz Orbano buduje działo, w finale i tak wszyscy kończą w piekle
Nadal jesteśmy w Mołdawii, która zdążyła się w międzyczasie (XV wiek) stać kondominium polsko-tureckim. Opowiemy o pewnym lawirancie, który został bohaterem narodowym. O tym, że pragnienie zemsty może stać się motorem działań na całe życie. Zanim...
-
W Polsce, nad Morzem Czarnym. U Bogdana, w Mołdawii. A na finał - do Żółkwi
Dzisiaj cofniemy się do czasów kiedy nasza granica sięgała Bułgarii oraz Morza... Czarnego. W czasach tych zdarzało się, że świętym można było zostać z powodu podłego donosu, a biskupem z powodu zawiści własnych braci. Nawet jeśli się już miało...
-
Miasto niczym Koszalin na północnej Lubelszczyźnie
Wpływowa kobieta, literat-sadysta, carski bękart, a wszyscy oni w mieście, które miało wyglądać jak... Koszalin, chociaż znajduje się na północnej Lubelszczyźnie. W dzisiejszym odcinku również krótka instrukcja - jak okraść papieża? Nie musimy chy...
-
Od Drohiczyna przez Mielnik do Janowa Podlaskiego. Bugiem
W tym odcinku płyniemy w naszej opowieści w górę rzeki Bug. Po drodze spotkamy trzech braci z ciepłymi posadkami w spółkach Skarbu Państwa, poczujemy dumę z pierwszego zdania w języku słowiańskim na ziemiach polskich, zdradzimy tajemnicę pewnego...
-
Zabłudów: kto jest kim, dla kogo i dlaczego, czyli "i Ty możesz zostać Kozakiem". I synagoga w stylu zakopiańskim
Frontyspisy, grawiury i finaliki. Zabytki sztuki drukarskiej na światową skalę. Synagoga w stylu... zakopiańskim. Kosmiczne zamieszanie z tożsamością mieszkańców o której nie przesądza ani język, ani religia. A to wszystko w Zabłudowie, gdzie nawe...
-
Supraśl, Podlasie. I obmierzły Bogu Kościół rzymskokatolicki
Pisemne ataki na "obmierzłą Bogu, pogańską łacinę" (czyli na Kazania Piotra Skargi), pierwsze wydanie Podróży Guliwera, najwcześniejszy zabytek wczesnego piśmiennictwa słowiańskiego i najdawniejszy zbiór ukraińskiego i białoruskiego zapisu nutoweg...
-
Wielki kontratak prawosławia
Jesteśmy nadal w Wilnie w którym reprezentanci różnych wyznań sięgają po czyjeś ikony, czyjeś zwłoki, w końcu nawet czyjeś biografie. W tym odcinku również pojawi się spolszczony Turek, post - Polak i niemiecki luteranin budujący prawosławną...
-
Wilno. Wątki polskie, ukraińskie, ruskie, rumuńskie, albańskie, serbskie, tureckie i tatarskie. Oraz Radziwiłł w pozytywnym świetle
Zostajemy w Wilnie. Byliśmy w Trójcy Świętej w Celi Konrada, a dzisiaj przejdziemy na drugą stronę ulicy Ostrobramskiej i pokażemy prawosławny monaster i cerkiew Św. Ducha. Przypomnimy czasy kiedy prawosławie kontratakuje reformację w języku....
-
Wilno. Polacy, a na pewno katolicy, okazują się być tylko tłem. Plus Jozafat Kuncewicz i Melecjusz Smotrycki
Bez obaw! Zaczniemy od Matki Boskiej Ostrobramskiej, choć pojawi się wątek flamandzki, ale płynnie przejdziemy do pytań zasadniczych. Czy lepiej oddać drogi kielich mszalny, czy stracić dłoń i zostać świętym? I czy można pić alkohol obok ogolonego...
-
Poleszucy. O "pigmeizowaniu" mieszkańców Polesia, ale nie tylko
Nie potrafiliśmy się zdecydować. Czy Poleszucy są Polakami wyznania prawosławnego czy innym narodem, a może w ogóle nie są żadnym narodem. a szkoda, bo ci obywatele II RP, egzotyzowani i polonizowani padli ofiarą długofalowej dyskryminacji. Kiedy ...
-
Pińczucy, czyli nasi Indianie. I Ogiński, twórca polonezów
Nadal jesteśmy na Polesiu pośród świętych, z których część to święci - męczennicy. Nie obejdzie się zatem bez wspominek o rozlanej krwi, ale za to dużo w tym odcinku także inwestycji, modernizacji i nowoczesności. Niektóre miejsca niektórym ludzio...
-
Polesie - największe bagna Europy. Praojczyzna Słowian i ojczyzna arystokracji
Dzisiaj wyruszamy na Polesie, stereotypowo postrzegane jako prowincjonalne i zaniedbane. Tymczasem poleskie błota to ojczyzna wielu arystokratycznych rodów, ważna kraina w historii Polski, Białorusi i Ukrainy. Co nie zmienia faktu, że w tym odcink...
-
Przygody Władysława Opolczyka, czyli z ziemi opolskiej do Polski. I skąd się wzięła Częstochowa
Bohaterowie dzisiejszego odcinka to Władysław Opolczyk oraz Matka Boska Częstochowska, a dokładnie jej podobizna. Spróbujemy umocnić historyczną przynależność Opolszczyzny do Polski. ale nam nie wyjdzie. Pojawi się krótkowzroczny awanturnik oraz...
-
Lwów, czyli Śląsk. Bo Wrocław i Niemcy, ale też Ukraińcy
Wrocław i Ukraina: to może niektórym wydawać się dziwne, ale te regiony od setek lat łączą różnorodne relacje. W tym odcinku dużo o sztuce i architekturze, ale nie zabraknie też smakowitych anegdot: porwania dla okupu, zdrady małżeńskiej, wielbłąd...
-
Ukraińcy w 20leciu międzywojennym w Polsce. W polityce, nauce, kulturze, w Powstaniu Warszawskim
Co najmniej co 10-ty obywatel w II RP był Ukraińcem. Stąd też w dwudziestoleciu międzywojennym funkcjonowały ukraińskie partie, gazety, organizacje, grupy literackie, a jeden z Ukraińców został nawet wicemarszałkiem polskiego Sejmu. W tym odcinku...
-
Bari arravot, czyli dzień dobry! Ormianie z Ukrainy, przesmyk polski, kryptoTorunianin i lek na wapory
Największe miasto ówczesnej północnej Europy, czyli Gdańsk łączy się z największym miastem basenu Morza Śródziemnego, czyli Stambułem. Jak? Postacią Niemca, który przeszedł na katolicyzm, ale głównie zajmował się podróżami i biznesem. W tym odcink...
-
Kto nawarzył pociągi piwa, a kto napisał tetralogię galicyjską. Plus Słonimski i Korczak a na koniec Begin
Nie można wyobrazić sobie polskiej kultury, nauki i techniki bez postaci Żydów i Niemców, ale okazuje się, że związki wielu z nich z Ukrainą tworzą z naszej części Europy prawdziwą Rzeczpospolitą multi-kulti. Taki też podtytuł ma nasz podcast. W...
-
Architekci i największe polskie zabytki. Oraz straszny Józef, srogi rozpustnik, latyfundyści i deweloperzy
Dzisiejszy odcinek zaludniają postacie Włochów, Francuzów i... Niemców, którzy projektują największe polskie zabytki. Architekci zostawili wiele dzieł również na terenie obecnej Ukrainy. Wpadniemy do Drezna obejrzeć polsko-litewsko-saskie herby na...
-
Spacer ukraińskimi śladami po Warszawie cz. 2
Warszawa ma bogatą rusińską-ukraińską historię religijną: prawosławną i greckokatolicką. Pozostało po niej wiele dzieł sztuki i budynków, ale też zaskakujące historie; biskupa z Alaski, który wylądował w Warszawie czy wielkoruskiego nacjonalisty,...
-
Warszawa była stolicą dla większości Ukraińców. Spacer po Mazowszu śladami Rusinów
Po wakacyjnej przerwie odwiedzamy Warszawę, która jest pełna pamiątek po Rusinach, a z Mazowsza, nie tylko geograficznie, okazuje się być bardzo blisko na Wołyń. Nie zabraknie silnych, wpływowych kobiet, ale też ludzkich wnętrzności zamurowywanych...
-
Tuman z tutunu. Balcer czyta Mickiewicza i Iwaszkiewicza, śpiewa Krawczyka i Budkę Suflera: niechybnie idą wakacje
Babel zawsze oznacza piątek, piąteczek, piątunio a tym razem: to ostatni odcinek przed wakacjami, i ten nastrój daje się odczuć! Choć nadal także dajemy sygnały ku przestrodze Moskalom. Jest o karczmie Rzym, ale w głównej roli: nadal Krym,...
-
Żydowska społeczność Odessy. Babel (Isaac) ale nie tylko
Nadal, tak jak tydzień temu, jesteśmy w Odessie. Tym razem interesuje nas żydowska społeczność. Spotykamy więc pisarzy i ludzi kultury,ale pokazujemy też jak wiele różnych form przyjmowała żydowska tożsamość. Od jidysz do hebrajskiego, od chasydyz...
-
Odessa: najbardziej multikulturowe miasto w Europie
Agentka carskiej policji uwodzi polskiego poetę romantycznego, bolszewicy na najsłynniejszych filmowych schodach biegną wprost na... zatwardziałego konserwatystę, a wszystko to w najbardziej multi-kulti mieście w Europie, czyli w Odessie. Tam...
-
Budziak, czyli jak to Polska przez blisko 100 lat leżała nad Morzem Czarnym
Gdzie dokładnie był nasz Wieszcz, kiedy "wpłynął na suchego przestwór oceanu?" Jak doszło do tego, że przez prawie 100 lat formalnie Polska leżała nad brzegiem Morza Czarnego? Komu obiecaliśmy, że nie utniemy mu głowy i dlaczego złamaliśmy tę...
-
Początki kolei w Ukrainie. I zameczek w Oczakowie, o który (nie wiadomo dlaczego) wszyscy się bili
W dzisiejszym odcinku podcastu Babel, Selim II zwany Pijakiem słysząc o polskim magnacie, który wypędził dominikanów ze swoich włości zakrzyknie: "Dobry Piast, bo. kalwin!" Tym raze w naszych opowieściach zmierzamy do obwodów: odeskiego i...
-
Chersoń. Polskie wątki
Dzisiaj o tym, jak prawie udało się założyć pierwszą polską międzynarodową korporację handlową, jak nie udało się polskiemu szlachcicowi zostać królem Dahomeju, a Rosjanom niestety znowu udało się kogoś przymusowo przesiedlić. Tym razem Bojków z...
-
Mariupol, Ługańsk, Donieck, ale też Szczecin i Elbląg. Południowy wschód Ukrainy ma fascynującą historię
Podróż, na którą zapraszamy Was tym razem to: fabryki parowozów i pasterze mieszkający w namiotach, budowa w Donbasie "małej Walii" z jej herbaciarniami i John Hughes, od którego nazwiska mamy Józowkę. Najprościej rzecz ujmując - zapraszamy na...
-
Szarukan, Harukan, czyli po prostu Charków
Charków: tam właśnie uczyli się lub pracowali Mickiewicz (ale nie ten), Dzierżyński (też nie ten), Piłsudski (i to ten!). W dzisiejszym odcinku pojawi się jeden malarz, dwóch muzyków i wielu lekarzy. Pomimo tego, że jesteśmy w naszej opowieści we...
-
Dwukrotnie zasiadł na polskim tronie. Stanisław Leszczyński
Dzisiaj w podcaście Babel historia o Polaku, który miał wpływ na Francję (nie, nie chodzi o widelec i nóż) i stanowił wyjątkowy przykład transmisji idei między krajami Europy a Imperium Osmańskim. Słuchaj, a potem pisz do nas: babel@tok.fm