Proboszcz Stanisław M. to osoba w gminie doskonale znana. Mieszka w Lipie od kilkunastu lat. To, że miał molestować jednego z ministrantów, wyszło na jaw, gdy chłopiec opowiedział o tym na lekcji innemu księdzu, a ten poszedł do dyrektorki Zespołu Szkół w Lipie. 16-letni Wojtek* wcześniej próbował rozmawiać o tym z mamą, ale ta początkowo mu nie uwierzyła.
- Prawdę mówiąc, nie uwierzyłam w ogóle. Popełniłam błąd. Ale nigdy coś podobnego nie miało miejsca, dlatego pomyślałam, że może to jakiś żart syna. Po tych jego pierwszych słowach powiedziałam mu, żeby przemyślał to, co mówi i przyszedł jeszcze raz. Nie przyszedł, był jakby obrażony. To dało mi do myślenia - mówi mama Wojtka, pani Agnieszka*.
- Ciężko jest nam zrozumieć, dlaczego to wszystko się stało. Naprawdę ciężko - dodaje nasza rozmówczyni. To mama ostatecznie zawiadomiła policję. - Wszystko jest w toku. Bardzo szybko się tym zajęli - dodaje.
Rodzina chłopca jest bardzo religijna, zaangażowana w życie parafii
- Syn szanował tego księdza. Ja też miałam o nim bardzo dobre zdanie. Ale nie przyjechał, nie porozmawiał z nami, nie próbował niczego wytłumaczyć. Zero kontaktu i to mnie bardzo niepokoi - mówi pani Agnieszka.
Wojtek od dnia zdarzenia - jak mówi mama - bardzo się zmienił. - To inny chłopiec. Spoważniał, dużo myśli, dużo pyta. Widzę, że przeżywa. Jest pod opieką psychologa. Ale syn dalej chce być ministrantem. Jest chłopcem na tyle poważnym, że wie, po co chodził do kościoła. Nie dla księży - mówi pani Agnieszka.
Od kilkunastu dni w Prokuraturze Okręgowej w Tarnobrzegu trwają przesłuchania świadków, głównie ministrantów - tych byłych i tych obecnych. Zarzuty, które zostały księdzu postawione - na razie cztery, ale niewykluczone, że będzie więcej, bo przesłuchiwani są kolejni świadkowie - dotyczą lat 2001-2018.
Prokuratura chce wiedzieć, czy proboszcz molestował także innych chłopców w parafii w Lipie, ale też w tej wcześniejszej, w której pracował.
- Postawiliśmy Stanisławowi M. cztery zarzuty dotyczące doprowadzenia małoletnich poniżej 15 roku życia do poddania się innej czynności seksualnej. Stanisław M. przesłuchany w charakterze podejrzanego nie przyznał się do zarzucanych mu czynów. Złożył tylko krótkie, lakoniczne wyjaśnienia - mówi prokurator Andrzej Dubiel, rzecznik Prokuratury Okręgowej w Tarnobrzegu.
Mieszkańcy Lipy są w sprawie księdza podzieleni
- Według mnie, to wspaniały, uczciwy człowiek. Zadbał bardzo o naszą parafię. Wydaje mi się, że to jest grubymi nićmi szyte - najprawdopodobniej ksiądz zwrócił uwagę chłopcu, któremu nikt nie zwraca uwagi, ze względu na rodzinę, która jest bardzo bogata. I stąd to wszystko - mówi jedna z parafianek, którą spotykamy na ulicy w Lipie.
W szkole o tej sprawie nikt nie chce się wypowiadać - zastrzegają, że trwa śledztwo i dlatego nie mogą. Rozmawiać nie chce także miejscowy sołtys. Gdy reporterka TOK FM wchodzi do apteki, już na wstępie słyszy pytanie: "A po co pani się tym w ogóle zajmuje? Niech pani to zostawi".
- To jest mała miejscowość. Wiadomo, jakie są reakcje. Początkowo nikt nie wierzył. I też nie wiem, czy w tej chwili już wierzą - mówi mama. - Ale mnie to nie interesuje. Mi chodzi o dobro dziecka, bo to mój syn jest ofiarą - dodaje.
Inni? Też co nieco pamiętają. Na przykład sprzed kilku lat
Pani Ewa* też miała syna ministranta. Gdy usłyszała historię Wojtka, od razu uwierzyła. - Przypomniały mi się zdarzenia sprzed lat. Proboszcz na zakrystii niby poprawiał chłopcom alby, a przy okazji dotykał ich z przodu. Wtedy nic z tym nie zrobiono. Sprawę zamieciono pod dywan - mówi nasza rozmówczyni. Sprawę Wojtka zna z relacji dzieci, z którymi rozmawiała, bo te dyskutowały o niej na Facebooku.
- Mnie to wcale nie zaskoczyło. Chodziłam do kościoła, ale tego konkretnego księdza nie szanowałam. Bo słyszałam od syna, że ksiądz ich cały czas podszczypywał, dotykał, głaskał. Niby niewinnie, ale i dzieci wiedziały, że coś jest nie tak - opowiada pani Ewa. Inny z rodziców przekonuje nas, że w winę księdza nie wierzy. - Ale oczywiście nie mogę niczego wykluczyć. Poczekajmy na ostateczną decyzję prokuratury czy sądu - dodaje.
Udało nam się porozmawiać z byłym proboszczem parafii w Lipie, księdzem Władysławem Kozakiem. Mówi, że nie dochodziły do niego żadne niepokojące sygnały o księdzu Stanisławie. - Nikt nie przychodził, a ja też żadnych spostrzeżeń tego rodzaju nie miałem - mówi ks. Kozak. Gdy pytamy, czy to dla niego szok, odpowiada: "W życiu się wszystko może zdarzyć. Życie nas zaskakuje. Bywa, że ludzie, którzy są poza wszelkim podejrzeniem, nagle okazuje się, że są winni. Ale to oczywiście uogólnienie. Nie mówię o tej konkretnej sytuacji".
Wcześniej, w innej parafii, też był "zły dotyk"?
Od mieszkańców Lipy słyszymy, że ksiądz M. był wcześniej, przed laty, w innej małej miejscowości i tam też mogło dochodzić do przypadków "złego dotyku". Postanawiamy pojechać również do oddalonego o kilkadziesiąt kilometrów Otrocza.
Tu też zdania są podzielone. Niektórzy mówią, że to był "fajny ksiądz", ale są i tacy, którzy przyznają, że coś było na rzeczy. - Chodziłem do szkoły podstawowej i ten ksiądz uczył mnie religii. Mnie nie zaczepiał, nie byłem ministrantem, ale siedziałem w ławce z kolegą i czasami widziałem, jak jego dotykał. Rozmawialiśmy teraz na wsi z kolegami i oni też mówili, że to się zdarzało - mówi pan Marcin.
Pani Katarzyna*, dziś dorosła kobieta, od kilku lat mieszka daleko od rodzinnego domu, ale księdza Stanisława M. bardzo dobrze pamięta, też uczył ją religii. - Czasami widziałam, że dotyka chłopców. Byłam dzieckiem, było to dla mnie zaskakujące, być może dlatego to zapamiętałam. Pamiętam też, że tylko chłopców brał na kolana. Nawet raz moja koleżanka chciała sprawdzić, czy ją też weźmie, próbowała się jakoś przymilić, ale jej nie wziął - opowiada pani Kasia.
Wspomina też sytuację, jak ksiądz uderzył jedną z uczennic, bo ta po lekcji zbyt wcześnie otworzyła drzwi na korytarz. - Oczywiście, nikt o tym z nami nie rozmawiał, nie było psychologa ani pedagoga. Zatuszowali tę sprawę. Ta dziewczyna przez jakiś czas, by nie było widać siniaka, malowała sobie oczy na fioletowo - podczas gdy inne dziewczyny nie mogły się jeszcze malować, bo słyszały, że to w szkole zakazane - dodaje nasza rozmówczyni.
Dzisiaj sąd wydał decyzję o aresztowaniu księdza na trzy miesiące.
* Imiona zostały zmienione.
