Organizatorzy Marszu Niepodległości starają się prezentować jako miękkie oblicze nacjonalizmu. Odcinają się od nienawistnych haseł i nalegają, by nie nazywać ich rasistami (choć czasem nieudolnie). Kandydat PiS na fotel prezydenta Warszawy Patryk Jaki broniąc wydarzenia twierdził nawet, że osoby z “haniebnymi transparentami” mogą być prowokatorami.
Na oficjalnej stronie Marszu Niepodległości na Facebooku pojawił się post nawołujący do podpisywania petycji zatytułowanej “NIE dla żydowskich roszczeń” skierowanej do szefa MSZ Jacka Czaputowicza. Na towarzyszącej wpisowi grafice widzimy karykaturę Żyda z olbrzymim nosem i symbolami dolara w miejscu oczu, który zaciera ręce w złowieszczym śmiechu, odsłaniającym popsute zęby. W tle przelatują polskie banknoty o wysokich nominałach. "Żądamy podjęcia stanowczych działań w ochronie polskiej racji stanu. Zapraszamy do podpisywania petycji!" - czytamy w podpisie.
Antysemicki wpis robi furorę
Grafika na stronie Marszu Niepodległości sygnowana jest adresem strony Obozu Narodowo-Radykalnego, skrajnie prawicowej organizacji nawiązującej nazwą do kilku podobnych organizacji z okresu międzywojnia, których członkowie nierzadko sympatyzowali z ideologią nazizmu.
ONR wraz z Młodzieżą Wszechpolską współorganizuje pochód nacjonalistów w Święto Niepodległości 11 listopada. W chwili powstawania tego tekstu pod grafiką widnieje 1,3 tys. reakcji, udostępniono ją niemal 400 razy. Przy większości publikacji strony Marszu są to liczby 2-cyfrowe.
Międzynarodowy skandal w tle
Dzieje się to w czasie, gdy Polska spotyka się z krytyką ze strony USA i Izraela po przegłosowaniu nowej ustawy o IPN, która pozwalać karać zagranicznych obywateli za - jak to określił minister Czaputowicz - ma zatrzymać “falę oszczerstw celowo kierowanych wobec Polski i narodu polskiego”.
W swojej petycji narodowcy domagają się sprzeciwu MSZ wobec amerykańskiej “ustawy 447”, która ma pomagać organizacjom żydowskim w odzyskiwaniu mienia utraconego w wyniku II wojny światowej w przypadku, gdy nie istnieją spadkobiercy. “Dokument przyznaje Departamentowi Stanu USA prawo do udzielania ofiarom, tak zwanego Holocaustu, pomocy w odzyskiwaniu majątków bezdziedzicznych, które w większości są dziś własnością samorządów lub skarbu państwa” - czytamy w treści listu.
Według prawicowych mediów Polska musiałaby wedle amerykańskiej ustawy wypłacić żydowskim grupom 65 miliardów dolarów. Jej oceny są jednak podzielone nawet w rządzie PiS, a komentatorzy tacy jak Wojciech Orliński oburzenie wokół ustawy nazywają “teorią spiskową”.
Jak w ulubionym piśmie Hitlera
Styl ilustracji, który wykorzystali narodowcy, powielany przez neonazistowskie ruchy lat 80. i 90., a dziś dominujący w internetowych grupach dyskusyjnych dla suprematystów białej rasy, wywodzi się z prac Philippa Ruprechta, niemieckiego karykaturzysty pracującego dla tygodnika “Der Sturmer”, wydawanego od lat 20. XX wieku do upadku III Rzeszy antysemickiego tabloidu, ulubionego czasopisma Adolfa Hitlera.
Jedna z grafik z 'Der Sturmera', 1936 r. Calvin College
Jak pisał dla “Gazety Wyborczej” historyk sztuki Andrzej Osęka: “Żyd pojawiał się [na karykaturach ‘Sturmera’] w najrozmaitszych paskudnych wcieleniach: jako żmija, wampir, pająk lub nieokreślona bestia o wielkich zębach, z pyskiem, z którego wystają resztki zjedzonych ludzi. Potwory te miały zawsze taką samą minę: podły uśmieszek na tłustych wargach ociekających śliną, pod haczykowatym nosem. Na czole, żeby nie było żadnych wątpliwości, widniała gwiazda Dawida”. Autor ilustracji po wojnie został za nie skazany na sześć lat ciężkich robót.
Na każdej okładce “Sturmera” obok podtytułu “Niemiecki tygodnik walki o prawdę” widniało także hasło “Żydzi są naszym nieszczęściem”.
