Mija 20 lat od przyjęcia dyrektywy wprowadzającej w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne Jak zauważył Mikołaj Lizut, prowadzący "A teraz na poważnie" z tej okazji Rzecznik Praw Obywatelskich przypomina premierowi Mateuszowi Morawieckiemu, że ponad dwa lata temu sygnalizował mu konieczność stworzenia całościowej strategii przeciwdziałania przestępstwom z nienawiści.
Anna Błaszczak-Banasiak, dyrektor Zespołu do spraw Równego Traktowania w Biurze RPO oceniła, że każda kampania wyborcza w ostatnim czasie oznaczała wzrost nastrojów homofobicznych czy ksenofobicznych i niestety idącą za tym większą liczbę przestępstw motywowanych nienawiścią i uprzedzeniami.
– W tej chwili odnotowujemy przede wszystkim większą agresję wobec muzułmanów i osób nieheteronormatywnych. To nie tylko słowa, bo często wiąże się to też z konkretnymi przykładami bolesnej dyskryminacji. Takie przestępstwo z nienawiści nie jest wymierzone w pojedynczą osobę, ale w całą grupę. Okazuje się, że ofiar jest więcej niż bezpośrednio pokrzywdzonych – wyjaśniała przedstawicielka RPO
Ekspertka nie chciała wskazywać nazwisk konkretnych polityków, którzy używają do celów wyborczych stereotypów czy uprzedzeń. – To wynik debaty publicznej. Co powinno się zmienić? Musi się skończyć nieustannie trwająca kampania wyborcza, w której modna jest formuła zbijania kapitału na nienawiści i uprzedzeniach – oceniła gościni TOK FM.
Podkreślała, że wiele osób publicznych prezentuje fałszywą tolerancję. - Twierdzą, że szanują godność i tolerują innych, dopóki te osoby nie zaczynają ubiegać się o realizację swoich praw. Potem słyszy powielanie stereotypów, strachu i uprzedzeń, tylko po to, żeby napędzać swój potencjał wyborczy. Skutkiem tego jest wzrost przestępstw - mówiła dalej Anna Błaszczak-Banasiak.
"Homofobia towarem eksportowym Polski"
Przypomniała jednak, że kampania prezydencka w Polsce w pewnym momencie zaczęła się opierać na budowaniu uprzedzeń i straszeniu osobami LGBT w Polsce. Prym wiódł w tym obóz rządzący na czele z prezydentem Andrzejem Dudą. – Do RPO zwróciły się wszystkie największe organizacje międzynarodowe z prośbą o opinię i wyjaśnienia. Dochodzi do tego, że homofobia staje się najlepszym towarem eksportowym Polski – konstatowała ekspertka.
(Rozmowa odbyła się, zanim Andrzej Duda ogłosił, że zamierza złożyć projekt wpisania do konstytucji zakazu adopcji dzieci dla osób w związkach jednopłciowych, dlatego ten wątek się w niej nie pojawia - red.)
Błaszczak-Banasiak podkreślała, że wśród władz, a szczególnie prokuratury, istnieje tendencja do stawania po stronie agresorów. – Stopuje się postępowania wobec hejterów albo prokuratura aktywnie broni tych już skazanych – mówiła i podawała konkretne przykłady. – W sprawie Piotra Rybaka, który na rynku we Wrocławiu spalił kukłę żyda, zapadł prawomocny wyrok skazujący z mocnym uzasadnieniem. Co robi prokuratura? W apelacji staje w jego obronie i prosi o mniejszą karę. W sprawie marszów narodowców w Hajnówce prokuratura też nie chciała wszcząć śledztwa. A oni maszerują po tej miejscowości, która doświadczyła rzezi mniejszości i mają w zasadzie takie same hasła i straszą ludzi. Chciano też umorzyć sprawę słynnego spotu PiS sprzed wyborów samorządowych w 2018, gdzie straszono najazdem uchodźców i tym, że Polska zapłonie – wyliczała przedstawicielka RPO.
W jej opinii takie działanie służb ma wyjątkowo szkodliwy wymiar. – Bo to istotny sygnał do prokuratorów czy policjantów, którzy chcą rzetelnie wykonywać swoje obowiązki i rozumieją zagrożenia płynące z takich zachowań. Takie działania – motywowanej politycznie – prokuratury mogą sprawić, że taki funkcjonariusz dwa razy się zastanowi, zanim zadecyduje o wszczęciu postępowania. To bardzo krótkowzroczna strategia – podsumowała ekspertka.
Posłuchaj całej rozmowy!
