Co z zakazem handlu w niedziele? Jest decyzja TK, którym kieruje Julia Przyłębska

Trybunał Konstytucyjny kierowany przez Julię Przyłębską orzekł, że dwa zaskarzone przepisy wprowadzające zakaz handlu w niedziele są zgodne z Konstytucją RP. W pozostałej części sprawę umorzył.
Zobacz wideo

Sprawą przepisów wprowadzających zakaz handlu w niedziele zajmował się skład pięciorga sędziów Trybunału Julii Przyłębskiej. Przewodniczył mu Jarosław Wyrembak, a sprawozdawcą był Justyn Piskorski.

Ostatecznie TK stwierdził, że przepisy ograniczające handel w niedzielę są zgodne z Konstytucją RP.  Zdania odrębne do wyroku złożyli sędzia Zbigniew Jędrzejewski oraz sędzia Jarosław Wyrembak.

TK orzekł, że konstytucyjne jest określone w ustawie pojęcie wykonywania pracy w niedzielę. Zgodnie z przepisami należy przez to rozumieć "wykonywanie takiej pracy lub takich czynności przez pracownika lub zatrudnionego w okresie 24 kolejnych godzin przypadających odpowiednio między godziną 24 w sobotę, a godziną 24 w niedzielę".

Za konstytucyjne uznano też vacatio legis przepisów. Konfederacja Lewiatan wskazywała, że ustawa weszła w życie z dniem 1 marca 2018 r., a opublikowana w Dzienniku Ustaw została 5 lutego 2018. "Vacatio legis wynosiło zaledwie 23 dni" - argumentowano.

Jednocześnie Trybunał postanowił o umorzeniu postępowania w sprawie dwóch kluczowych przepisów. Pierwszy z nich to artykuł ustanawiający zakaz handlu. Zgodnie z nim "w niedziele i święta w placówkach handlowych handel oraz wykonywanie czynności związanych z handlem, powierzanie pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania pracy w handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem - są zakazane".

Drugi z przepisów to przepis wyliczający wyjątki od tego zakazu; zdaniem Konfederacji Lewiatan różnicuje on pracowników co do swobody wykonywania przez nich pracy w określone dni.

W ustawie dopuszczono szereg wyjątków od zakazu handlu, np. na stacjach paliw, a także w sytuacji, gdy np. przeważająca działalność placówki polega na handlu kwiatami, pamiątkami lub dewocjonaliami, prasą, biletami komunikacji miejskiej, wyrobami tytoniowymi, kuponami gier losowych, sprzedaży wyrobów piekarniczych oraz w placówkach handlowych, w których przeważającą działalnością jest działalność gastronomiczna.

Zakaz handlu w niedziele od 2018 r.

Wniosek dotyczący przepisów wprowadzających zakaz handlu w niedziele złożyła do TK Konfederacja Lewiatan w maju 2018 r. We wniosku zaskarżone zostały cztery przepisy ustawy - w tym kluczowy artykuł stanowiący, że "w niedziele i święta w placówkach handlowych handel oraz wykonywanie czynności związanych z handlem, powierzanie pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania pracy w handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem – są zakazane".

Zdaniem skarżących regulacja ta "nie spełnia kryteriów dopuszczalnej ingerencji w wolność pracy (...), skoro wywołuje skutki, które nie dają się pogodzić z obrazem demokratycznego państwa prawa", czyli - ich zdaniem - prowadzi na przykład do grupowych zwolnień w niektórych branżach i powoduje obniżenie dochodów.

Prace w parlamencie nad ustawą o ograniczeniu handlu w niedzielę i święta oraz w niektóre inne dni zakończyły się 10 stycznia 2018 r. Prezydent Andrzej Duda podpisał te przepisy 30 stycznia 2018 r., zaś ustawa weszła w życie 1 marca 2018 r.

Projekt ustawy zakazu handlu w niedziele przedstawiła "Solidarność". Początkowo zakładał sankcje za naruszenie przepisów ustawy - grzywnę, karę ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat dwóch.

Pomysłodawcy projektu sami wspominali na swojej stronie internetowej, że "niedziela dla katolików to dzień Pański, poświęcony przede wszystkim Bogu, ale też sobie i bliźnim" i krytykowali katolickie uczelnie za to, że prowadzą w tym dniu zajęcia. Episkopat również opowiedział się za zakazem.

TOK FM PREMIUM