Emerytura pomostowa (znana również jako emerytura dla urodzonych między 1948 a 1969) jest świadczeniem okresowym, które przysługuje do momentu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Mogą się o nią ubiegać pracownicy wykonujący prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, u których z wiekiem bardzo istotnie zmniejsza się zdolność psychofizyczna wykonywania swojego zawodu.
Emerytura pomostowa nie da każdego. Definicję pracy w szczególnych warunkach określa ustawa
Do emerytury pomostowej są uprawnione osoby, które były zatrudnione przy pracach o szczególnym charakterze bądź w szczególnych warunkach. Co to dokładnie oznacza? Pojęcie takiej pracy wyjaśniono w ustawie z dnia 19 grudnia 2008 r.:
- Prace w szczególnych warunkach są to - jak czytamy w ustawie – działania zawodowe związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia. Są one wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej oraz medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem standardowego wieku emerytalnego – w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku.
- Prace o szczególnym charakterze to z kolei takie zajęcia, które wymagają szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się.
Do pracy o szczególnym charakterze zalicza się m.in.:
- pracę pilota samolotu,
- kontrolera ruchu lotniczego,
- kierowcy pojazdów uprzywilejowanych,
- funkcjonariuszy straży ochrony kolei,
- kierowców transportu publicznego.
Emerytura dla urodzonych między 1948 a 1969 - jakie trzeba spełnić warunki?
Osoby, które ubiegają się o emeryturę pomostową, powinny spełnić kilka istotnych warunków:
- urodziły się po 31 grudnia 1948 r.,
- ukończyły co najmniej 55 lat (w przypadku kobiet) lub 60 lat (w przypadku mężczyzn),
- udowodniły, iż przez co najmniej 15 lat wykonywały pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze,
- mają co najmniej 20 lat (w przypadku kobiet) lub 25 lat (w przypadku mężczyzn) stażu ubezpieczeniowego (okresy składkowe i nieskładkowe, przy czym okresy nieskładkowe są zaliczane w wymiarze nie większym niż ? okresów składkowych),
- wykonywały przed 1 stycznia 1999 r. pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,
- wykonywały po 31 grudnia 2008 r. pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, która jest wymieniona w nowych wykazach prac,
- rozwiązały już stosunek (stosunki) pracy.
Osoba, która chce przejść na emeryturę pomostową, musi spełniać wszystkie wymienione wyżej warunki.
Emerytura pomostowa - zmiany od kwietnia 2022 w sposobie rozpatrywania wniosków
Osoby, które ubiegają się o emeryturę pomostową, muszą pamiętać o złożeniu właściwych dokumentów. W pierwszej kolejności jest to wniosek EPOM dostępny na stronie ZUS pod adresem: https://www.zus.info.pl/wniosek-epom/.
Do wniosku o emeryturę pomostową należy dołączyć:
- zaświadczenia o wykonywaniu przez pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,
- orzeczenie o niezdolności do kontynuowania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, jeżeli orzeczenie takie jest jednym z warunków przyznania emerytury pomostowej,
- dokumenty, które wymaga ZUS, aby ustalić kapitał początkowy, o ile nie ma się go jeszcze ustalonego,
- dokument o rozwiązaniu stosunku pracy.
Aby otrzymać emeryturę pomostową, do tej pory należało złożyć odpowiednie dokumenty do ZUS nie wcześniej niż na 30 dni przed spełnieniem warunków do przyznania świadczenia lub zamierzonym terminem przejścia na emeryturę. Wniosek złożony zbyt wcześnie spotykał się z odmową ze strony ZUS. To zmieniło się w kwietniu 2022 roku. Stworzono możliwość wnioskowania o emeryturę pomostową jeszcze przed rozwiązaniem stosunku pracy.
Jeżeli wniosek zostanie złożony w kolejnych miesiącach po spełnieniu warunków do emerytury pomostowej, prawo do świadczenia zostanie ustalone od miesiąca zgłoszenia wniosku.
Emerytura pomostowa: ile wynosi w 2022 roku?
Jak czytamy na stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, kwota tej emerytury zależy od zarobków i długości stażu ubezpieczeniowego wnioskodawcy, a czasem także od kwoty składek emerytalnych zgromadzonych na indywidualnym koncie w ZUS. Kwota ta nie może być niższa niż najniższa emerytura – a więc w 2022 jest to 1338,44 złotych.
