Ospa małpia w Polsce już jest. Ale to w tych krajach występuje najczęściej
Ospa małpia jest odzwierzęcą chorobą zakaźną (zoonoza). W sprzyjających warunkach (bliski kontakt, w tym kontakty intymne) może się przenosić również z człowieka na człowieka. Wywołuje ją wirus ospy małpiej (MPXV) należący do rodzaju Orthopoxvirus. Przebieg zachorowań na ospę małpią obserwowanych w Europie jest łagodny lub umiarkowany, nie odnotowano dotąd zgonów wywołanych zachorowaniami.
We wcześniejszych latach ospa małpia powodowała zachorowania u ludzi wyłącznie w krajach afrykańskich, w których występują przenoszące wirusa MPXV gryzonie afrykańskie. Poza Afrykę były zawlekane pojedyncze przypadki, które nie stanowiły źródła ognisk zachorowań. Obecnie przypadki ospy małpiej w postaci ognisk zachorowań obejmujących po kilkadziesiąt osób pojawiły się m.in. w: Hiszpanii, Portugalii, Wielkiej Brytanii czy Niemczech.
Choroba występuje lokalnie w dziewięciu krajach afrykańskich. Od 2016 r. przypadki zachorowań na ospę małpią odnotowano w Sierra Leone, Liberii, Republice Środkowoafrykańskiej, Republice Konga oraz Nigerii.
Można zarazić się wirusem:
- od zwierząt: bezpośredni kontakt z zakażonymi zwierzętami poprzez ich krew lub płyny ustrojowe (głównie są to: wiewiórki, króliki, ale również zakażone myszy czy szczury), albo w wyniku pogryzienia przez zakażone zwierzę - w Europie przenoszenie MPXV tą drogą obecnie nie występuje;
- od człowieka: drogą kropelkową lub z krwią i wydzielinami w czasie bezpośredniego kontaktu z osobą zakażoną, przez śluzówki.
Wirus małpiej ospy. Tak się diagnozuje i leczy tę chorobę
Diagnostyka ospy małpiej polega na identyfikacji materiału genetycznego wirusa w materiale pobranym od pacjenta, np. krew, wydzielina z pęcherzyków – testem PCR (ang. Polymerase Chain Reacion).
Obecnie nie ma celowanego leczenia tej choroby. Stosuje się leczenie objawowe, aktualnie dostępnymi środkami zaradczymi w razie potrzeby (zewnętrznie odkażające, przeciwgorączkowe, przeciwbólowe, przeciwświądowe).
Zalecane jest unikanie kontaktów z osobą chorą, wczesne rozpoznanie, izolacja, w tym szpitalna, osób podejrzanych o zakażenie i chorych. Wymagane jest zastosowanie w kontakcie z osobą chorą środków ochrony osobistej (maska FFP2 lub FFP3, fartuch ochronny barierowy, długi rękaw, rękawiczki ochronne, ochrona oczu, dezynfekcja).
Nie ma też szczepionki przeciw ospie małpiej. Szczepionka trzeciej generacji ImvanexTM przeciw ospie prawdziwej zarejestrowana w Unii Europejskiej (w 2013 r.) zawierająca zmodyfikowany szczep wirusa ospy krowianki Ankara-MVA, nie jest zarejestrowana do stosowania w zapobieganiu ospie małpiej. Nie jest też dostępna w obrocie detalicznym.
Małpia ospa. Objawy małpiej ospy
Początkowe objawy choroby:
- wysoka gorączka, powyżej 38,50 stopni;
- uogólnione lub miejscowe powiększenie węzłów chłonnych (w odróżnieniu od ospy wietrznej);
- ból głowy;
- ból pleców;
- znaczne osłabienie.
Dopiero potem pojawiają się powiększone węzły chłonne (to odróżnia małpią ospę od ospy wietrznej) i wysypka. Po 1-3 dniach u pacjenta rozwija się wysypka (w kolejności: plamki, grudki, pęcherzyki, krosty, strupki)
Wysypka zazwyczaj zaczyna się na twarzy i następnie rozprzestrzenia się na inne części ciała.
W czasie wystąpienia wysypki osoba chora jest zakaźna. Wysypka utrzymuje się przez 2-4 tygodni. Blizny po odpadnięciu strupów na skutek wysypki są bardzo głębokie, ale zanikają w okresie 1-4 lat.
Według Światowej Organizacji Zdrowia okres inkubacji wirusa małpiej ospy, czyli czas od zakażenia do wystąpienia objawów chorobowych, wynosi zwykle od siedmiu do 14 dni, ale może wynosić również od pięciu do 21 dni.
Jak zaznacza w rozmowie z portalem abczdrowie.pl prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska z Katedry Wirusologii i Immunologii UMCS w Lublinie, zakażenie wirusem małpiej ospy zawsze wywołuje objawy
- To, co odróżnia wirusa małpiej ospy od SARS-CoV-2, to fakt, że zakażenie zawsze wywołuje objawy. Na przekazanie wirusa jesteśmy więc narażeni tylko wtedy, kiedy mamy kontakt z osobą, która ma wyraźne objawy choroby - zaznacza prof. Szuster-Ciesielska.
Zdaniem ekspertki z tego powodu, nawet jeśli będziemy mieć do czynienia z większą falą zachorowań, to będzie ją łatwiej opanować. - Można będzie identyfikować i izolować chorych oraz narażonych na zakażenie, a to jest kluczowe - wyjaśnia.
Wirus małpiej ospy pozostaje na powierzchniach, z którymi miał styczność chory. To musisz zawsze zrobić
Według dotychczasowych informacji naukowych infekcja nie ma przebiegu bezobjawowego, jaki występuje w przypadku COVID-19.
Za to, jak tłumaczy prof. Szuster-Ciesielska, wszystkie wirusy ospy, w tym małpiej, mają większą zdolność do przetrwania na powierzchniach, z którymi miał kontakt chory, niż to było w przypadku SARS-CoV-2.
- Dlatego tak ważna jest dokładna dezynfekcja pomieszczeń i utylizacja przedmiotów, z którymi miał kontakt chory - zaznacza wirusolog.
Objawy, łącznie z wysypką, utrzymują się przez około dwa-trzy tygodnie i w tym czasie chory jest w stanie zakażać, ale wirus małpiej ospy może być obecny w organizmie znacznie dłużej - nawet powyżej 10 tygodni. Takiego odkrycia dokonali brytyjscy naukowcy. Wyniki ich badania zostały opublikowane w magazynie "The Lancet Infectious Diseases".
Czy wiesz, że możesz słuchać TOK FM przez internet bez reklam? W Radiu TOK + Muzyka zamiast reklam usłyszysz muzykę. Kup TOK FM Premium w promocyjnej cenie 1 zł za pierwszy miesiąc, później 13,99 zł za każdy kolejny.
Nie czekaj, wypróbuj Radio TOK FM bez reklam!
