Zwolnienia lekarskie 2022. Duża zmiana w sposobie kontroli pracowników na zwolnieniu
We wtorek 30 sierpnia 2022 r. na stronie ZUS została opublikowana najnowsza wersja poradnika dla osób kontrolujących prawidłowość wykorzystania zwolnień lekarskich w 2022 r. Pojawiła się w nim duża zmiana – jeżeli osoba znajdująca się na zwolnieniu nie była podczas kontroli w miejscu zamieszkania, a nie ma innych okoliczności wskazujących na to, aby zwolnienie L4 było wykorzystane nieprawidłowo, nie zostaje to uznane za niewłaściwe wykorzystanie tego zwolnienia.
Z zapisu w poradniku wynika, że "jeśli kontrola była przeprowadzona w miejscu zamieszkania lub pobytu ubezpieczonego i osoby kontrolujące nie zastały ubezpieczonego, kontrolę należy w miarę możliwości ponowić. Dodatkowo trzeba zwrócić się do pracownika, by wyjaśnił przyczyny tej nieobecności. Nieobecność w miejscu zamieszkania lub pobytu w czasie przeprowadzania kontroli nie musi bowiem oznaczać niewłaściwego wykorzystywania zwolnienia lekarskiego od pracy. Jeżeli pracownik poda uzasadniony powód swojej nieobecności, np. wizyta u lekarza, odbywanie rehabilitacji itp., nie można uznać, że zwolnienie lekarskie było wykorzystywane nieprawidłowo" - czytamy na stronie ZUS.
Zwolnienia lekarskie 2022. Jak było wcześniej? Sytuacja bardzo się zmieniła
Przed wprowadzeniem tej zmiany, jeśli podczas kontroli ZUS pracownika na L4 nie było w domu, przeważnie uznawano to za niewłaściwe wykorzystanie zwolnienia lekarskiego. Było tak, jeśli:
- dany pracownik nie przekazał lekarzowi informacji o swoim miejscu pobytu w czasie zwolnienia lekarskiego, które jest inne niż jego adres zamieszkania,
- nie poinformował pracodawcy oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o zmianie miejsca pobytu w trakcie niezdolności do pracy w terminie 3 dni od tej zmiany.
Już wcześniej ZUS nie miał dużej kontroli nad pracownikami na zwolnieniach. "Jeszcze szersze pole do nadużyć"
Zmiana niepokoi przedsiębiorców, szczególnie w dobie zwolnień lekarskich online, kiedy to, jak wziąć L4 zostało bardzo uproszczone i często jest realizowane przez internetowe konto pacjenta, przy których ciężko jest nawet stwierdzić faktyczny stan zdrowia pracownika. Takie e-zwolnienie wystawiane jest często jedynie na podstawie opisu dolegliwości przez daną osobę.
Wypowiedział się o niej przedstawiciel firmy Conperio, która zajmuje się realizacją kontroli zwolnień chorobowych w polskich firmach.
- Jak wynika z przepisów, pracodawca zatrudniający powyżej 20 pracowników ma prawo i obowiązek kontrolować osoby przebywające na L4, co do których zachodzi podejrzenie niewłaściwego wykorzystywania zwolnienia chorobowego. Wskazanie prawidłowego adresu pobytu w okresie orzeczonej niezdolności jest kluczowe – powiedział Mikołaj Zając, ekspert rynku pracy, prezes Conperio.
Taka zmiana ułatwi życie wielu pracownikom, którzy wolą spędzić czas podczas choroby pod innym, niż adres zamieszkania, miejscem – czy np. tym, którzy otrzymali tzw. L4 "chodzące" (czyli takie, w którym lekarz zaleca pacjentowi aktywność lub wyjazd wypoczynkowy). Jednak jak przekonuje Zając w rozmowie z Wp.pl, taka zmiana "daje 'lawirującym' pracownikom jeszcze szersze pole do nadużyć i naraża przedsiębiorców na wymierne straty finansowe".
Jak wynika z danych ZUS, każdego roku wypłacane zasiłki chorobowe są liczone w miliardach. W 2021 r. lekarze wystawili 20,5 mln zwolnień lekarskich. Łączna liczba dni absencji chorobowej w pracy wyniosła 239,9 mln. W tym samym roku kontroli osób znajdujących się na zwolnieniu lekarskim przeprowadzono 353,2 tysięcy, co stanowi zaledwie niecałe 2 proc. wszystkich zwolnień.
Jak długo można być na L4? ZUS wprowadził zmiany w 2022 r.
W 2022 roku weszły zmiany dotyczące zwolnień lekarskich. Od początku roku zasiłek chorobowy obowiązuje krócej, niż w latach ubiegłych: nie dłużej niż 182 dni w ciągu roku – chyba że niezdolność do pracy wynika z ciąży lub zachorowania na gruźlicę – w takiej sytuacji okres ten wydłuża się do 270 dni. Każde nowe wystawione zwolnienie lekarskie 2022 (jeśli nie wystąpiła między nimi przerwa przekraczająca 60 dni) sumuje się z poprzednimi bez względu na rodzaj schorzenia.
Wcześniej zliczane były tylko zwolnienia, które zostały wystawione na tę samą jednostkę chorobową i to one się sumowały do maksymalnej liczby 182 dni. Jeśli L4 wydano pacjentowi z powodu innego schorzenia – wówczas okres zasiłkowy wyliczano od początku.
L4 na wypalenie zawodowe? Tu sytuacja się nie zmieniła
Pracownicy już od kilku lat wskazują na potrzebę wspierania ich zdrowia i kondycji psychicznej przez firmy. Jednak do dziś nie wprowadzono koniecznych zmian legislacyjnych w temacie L4 na wypalenie zawodowe. Lekarz nadal nie może wystawić zwolnienia lekarskiego w przypadku pracownika, który doświadczy takiego wypalenia.
Czy na umowie zlecenie jest L4? To zmieniło się już jakiś czas temu
Wiele osób zadaje to pytanie: czy na umowie zlecenie jest L4? Według obecnego prawa zwolnienie i zasiłek chorobowy przysługuje każdej osobie, która objęta jest ubezpieczeniem chorobowym. To oznacza, że również wszystkie osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia mogą liczyć na takie świadczenie.
Ponieważ jeszcze kilka lat temu ubezpieczenie osoby pracującej na umowę zlecenie nie było obowiązkowe, nie każdy pracownik w ten sposób zatrudniony miał szansę na L4 i związane z nim świadczenia.
