Zgodnie z Kodeksem pracy wymiar urlopu wypoczynkowego uzależniony jest od stażu pracy i wynosi:
- 20 dni roboczych – dla osób ze stażem pracy poniżej 10 lat,
- 26 dni roboczych – dla osób ze stażem pracy powyżej 10 lat.
"Wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika [...] niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia. Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym" – czytamy w art.154 § 1 i 2 Kodeksu pracy.
Do kiedy należy wykorzystać zaległy urlop?
Zgodnie z przepisami, pracownik zatrudniony w ramach umowy o pracę nie może zrezygnować z prawa do urlopu wypoczynkowego, a urlop za dany rok powinien wykorzystać w każdym roku do 31 grudnia. Jednak nie zawsze jest to możliwe, w związku w tym w przepisach przewidziano sytuacje, gdy skorzystanie z przysługującego osobie pracującej wolnego może przesunąć się w czasie. Do powyższych sytuacji należą:
- czasowa niezdolność do pracy wskutek choroby,
- odosobnienie w związku z chorobą zakaźną,
- urlop macierzyński,
- powołanie na ćwiczenia wojskowe lub na przeszkolenie wojskowe
- stawienia się do pełnienia terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie, na czas do 3 miesięcy.
Niewykorzystany w danym roku kalendarzowym urlop staje się tzw. urlopem zaległym. Ten natomiast zgodnie z przepisami, powinien zostać udzielony przez pracodawcę najpóźniej do 30 września kolejnego roku kalendarzowego. W praktyce oznacza to, że niewykorzystane dni urlopowe za 2022 r. osoby zatrudnione w ramach umowy o pracę będą mogły wykorzystać najdalej do 30 września 2023 r.
Przedawnienie zaległego urlopu wypoczynkowego
Jednak tu warto wiedzieć, że zaległy urlop, który nie zostanie wykorzystany do 30 września kolejnego roku, nie przepada. Pracownik może go wykorzystać do upływu okresu przedawnienia, czyli w ciągu 3 lat liczonych od końca września. Dopiero po tym terminie, po upływie kolejnych trzech lat, roszczenia dotyczące zaległego urlopu ulegają przedawnieniu.
Przykładowo, jeżeli osoba zatrudniona na umowę o pracę nie wykorzysta urlopu za 2022 r. do 30 września 2023 r., to będzie mogła to zrobić do 1 października 2026 roku. Dopiero po tej dacie urlop wypoczynkowy za 2022 ostatecznie przepadnie.
W praktyce, wykorzystywanie przedawnionego urlopu zaległego nie jest często spotykane, ponieważ pracodawca może otrzymać karę z Państwowej Inspekcji Pracy, jeżeli osoba zatrudniona nie wykorzysta zaległego urlopu w terminie do 30 września kolejnego roku. „Wysokość grzywny może wynieść od 1000 zł do 30 tys. zł. W związku z tym pracodawcy zachęcają zatrudnione osoby do wykorzystywania urlopów wypoczynkowych na bieżąco lub w okresie, w którym niewybrane dni wolne stanowią urlop zaległy".
Zaległy urlop 2022. Komu przysługuje ekwiwalent za niewykorzystany urlop?
Ekwiwalent za niewykorzystany urlop przysługuje pracownikowi tylko w przypadku wygaśnięcia bądź rozwiązania stosunku pracy, nie przysługuje on natomiast pracownikowi, który pozostaje zatrudniony w danej firmie.
- Pracodawca nie ma obowiązku wypłacenia ekwiwalentu pieniężnego [...] w przypadku, gdy strony postanowią o wykorzystaniu urlopu w czasie pozostawania pracownika w stosunku pracy na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej z tym samym pracodawcą bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą – czytamy w art. 171 § 3 Kodeksu pracy.
Jak wyliczyć ekwiwalent za urlop?
Do obliczenia ekwiwalentu za urlop niezbędny jest tak zwany współczynnik urlopowy, który zmienia się co roku i zależy od ilości sobót, niedziel i innych dni wolnych w skali 12 miesięcy. Aby obliczyć ten ww. współczynnik urlopowy na dany rok kalendarzowy, należy od liczby dni w roku odjąć dni wolne od pracy i podzielić wynik przez 12 miesięcy.
Np. rok 2022 liczy 365 dni. Na cały ten rok przypadają 53 soboty, 52 niedziele oraz 9 dni świątecznych. [365 – (53 + 52 + 9)] : 12 = 20,92. Zatem współczynnik urlopowy na 2022 rok wynosi 20,92.
Natomiast, aby obliczyć ekwiwalent za urlop musisz:
- podzielić miesięczne wynagrodzenie przez współczynnik ekwiwalentu.
- otrzymany ekwiwalent za jeden dzień urlopu podziel przez dobową normę czasu pracy (np. 8 godzin).
- pomnóż ekwiwalent za jedną godzinę urlopu przez liczbę godzin niewykorzystanego przez Ciebie urlopu wypoczynkowego.
Przykładowo: zarabiasz 3000 zł i masz 6 dni niewykorzystanego urlopu. Sprawdzamy, ile wynosi ekwiwalent za ten czas
- 3000,00 zł : 20,92 = 143,40 zł za dzień urlopu
- 143,40 zł : 8 = 17,92 - otrzymaną kwotę dzielimy przez dobową normę czasu pracy
- 17,92 x 48 = 860,40 zł - (przy czym 48 to 48 godzin pracy, które wynikają z 6 dni niewykorzystanego urlopu)
Uzyskane 860,40 zł to ekwiwalent, który powinieneś uzyskać za niewykorzystane dni wolne.
Źródło: Interviewme.pl/Next.gazeta.pl/Bankier.pl/ Sejm.gov.pl
