Zmiany w Kodeksie pracy z 9 marca 2023 r. wdrażają m.in. dyrektywę unijną dotyczącą work-life balance oraz tzw. dyrektywę rodzicielską.
13 marca br. nowelizacja Kodeksu pracy została przekazana do prezydenta, który do 3 kwietnia powinien ją podpisać, skierować do Trybunału Konstytucyjnego albo przekazać Sejmowi do ponownego rozpatrzenia. Gdy dojdzie do podpisania, przyjęte zmiany zaczną obowiązywać dopiero po 21 dniach od dnia ogłoszenia jej w Dzienniku Ustaw.
Na czym polega prawo do urlopu ojcowskiego?
Jak informuje portal gov.pl prawo do urlopu ojcowskiego 2023 "jest wyłącznym i samodzielnym prawem ojca, niezależnym od uprawnień matki dziecka i przysługuje także w sytuacji, gdy matka nie jest pracownicą i nie może korzystać z urlopów związanych z urodzeniem dziecka".
To oznacza, że urlop ojcowski jest udzielany niezależnie od urlopu macierzyńskiego. Młodzi rodzice mogą przebywać na urlopie jednocześnie i wspólnie zajmować się dzieckiem. Jedynym warunkiem skorzystania z urlopu ojcowskiego jest posiadanie ubezpieczenia chorobowego.
Cel i wymiar urlopu ojcowskiego 2023
Dotychczas w ustawie był zapis brzmiący: "Pracownik – ojciec wychowujący dziecko ma prawo do urlopu ojcowskiego". W nowelizacji natomiast pojawia się paragraf mówiący o tym, "że celem urlopu ojcowskiego jest sprawowanie opieki nad dzieckiem".
Zamianie natomiast nie ulegnie długość urlopu ojcowskiego i podobnie jak dotychczas będzie wynosić do 2 tygodni.
Urlop ojcowski 2023. Kiedy można go wykorzystać
Nowelizacja Kodeksu pracy wprowadza zmiany dotyczące czasu, w którym ojciec może wykorzystać przysługujące mu prawo do opieki nad dzieckiem.
Dotychczas urlop ojcowski trwał dwa tygodnie i każdy pracownik, któremu urodziło się dziecko, mógł go wykorzystać aż do ukończenia przez dziecko 24 miesiąca życia lub "do upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14 roku życia".
Nowelizacja jednak wprowadza tu istotną zmianę, skraca bowiem powyższy okres:
- do ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia;
- do upływu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14 roku życia.
Urlop ojcowski 2023. Jak można go wykorzystać
Urlop ojcowski może być wykorzystany następująco:
- 14 dni wykorzystane jednorazowo
- w dwóch częściach, z których żadna nie może być krótsza niż 7 dni, a obie muszą zostać wykorzystane do momentu ukończenia przez dziecko dwóch lat (po wejściu z życie nowelizacji z 2023 r - 12 miesięcy).
Czy urlop ojcowski jest płatny? Ile wynosi wynagrodzenie?
Urlop ojcowski jest w 100 proc. urlopem płatnym. Ojciec dziecka za czas spędzony z dzieckiem, otrzymuje pełne miesięczne wynagrodzenie.
Jak otrzymać urlop ojcowski?
Urlop ojcowski jest udzielany na wniosek składany u pracodawcy, w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Po zmianach, podobnie jak dotychczas pracodawca będzie zobowiązany uwzględnić wniosek o udzielenie urlopu ojcowskiego.
Podstawa prawna urlopu ojcowskiego to:
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2022 r. poz. 1510, z późn. zm.); Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków (Dz. U. z 2015 r. poz. 2243);
- Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2022 r. poz. 1732).
- Ustawa z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (niepublikowana)
Posłuchaj:
