Pierwszy lot na Księżyc od 50 lat. Misja kosmiczna Artemis I gotowa do podróży
W poniedziałek 29 sierpnia wystartuje misja kosmiczna Artemis I. Będzie ona pierwszym z lotów, które mają doprowadzić do powrotu astronautów na Księżyc, a w kolejnych krokach – założenia tam stałej bazy.
Zanim astronauci ruszą na Srebrny Glob, najpierw w specjalnej kapsule, w ramach testów, w fotelu dowódcy posadzony zostanie manekin o imieniu Campos (takie imię nadano mu na cześć inżyniera Arturo Camposa, który miał ogromny wkład w misję Apollo i lądowanie ludzi na Księżycu kilkadziesiąt lat temu). Razem z nim na pokładzie będą dwa inne manekiny: Helga i Zohar.
Misja kosmiczna Artemis I to pierwsza z serii coraz bardziej skomplikowanych ekspedycji związanych z eksploracją Księżyca przez ludzi. Celem bezzałogowego lotu na Księżyc, który będzie miał miejsce pod koniec sierpnia, jest praktyczne przetestowanie statku kosmicznego Orion.
Lot na Księżyc statkiem kosmicznym Orion i najpotężniejsza rakieta świata
Programu Artemis ma kilka istotnych elementów technicznych:
- statek kosmiczny Orion będzie służyć do transportu astronautów z Ziemi na orbitę wokół Księżyca;
- rakieta SLS (Space Launch System) posłuży do wynoszenia astronautów i ładunków na powierzchnię Księżyca. SLS będzie najpotężniejszą rakietą świata;
- do transportu ludzi z orbity na powierzchnię Księżyca i z powrotem będzie służyć Human Landing System (HLS), czyli wariant statku kosmicznego Starship budowany przez firmę SpaceX (amerykańskie przedsiębiorstwo przemysłu kosmicznego założone przez Elona Muska) na zlecenie NASA;
- cały czas działać będą systemy naziemne w Centrum Kosmicznym Kennedy’ego na Florydzie; planuje się też budowę stacji kosmicznej Gateway na orbicie wokół Srebrnego Globu;
- na powierzchni Księżyca powstanie też baza dla astronautów: Artemis Base Camp.
Ile trwa lot na Księżyc? Dowiemy się już niedługo
W poniedziałek 29 sierpnia 2022 r. statek kosmiczny Orion poleci wokół Księżyca, a kapsuła z trzema manekinami zbliży się do jego powierzchni na odległość ok. 100 kilometrów, po czym wróci na Ziemię. Misja potrwa kilka tygodni.
Kolejna, o nazwie Artemis II, będzie już misją załogową. W 2024 roku czworo astronautów obleci Srebrny Glob na wysokości 8900 km nad jego powierzchnią. Na kolejny rok planowane jest lądowanie na Księżycu. Wtedy to z czteroosobowej załogi misji, dwoje astronautów pozostanie na orbicie, a dwoje wyląduje na Srebrnym Globie i pozostanie na jego powierzchni przez tydzień.
Misja kosmiczna Artemis 1. Projekt rozpoczął się 5 lat temu
Artemis jest nazwą amerykańskiego programu lotów w kosmos, który NASA realizuje od 2017 roku razem z prywatnymi korporacjami oraz partnerami międzynarodowymi, takimi jak ESA – Europejską Agencją Kosmiczną. Celem programu jest ponowne – po 50-letniej przerwie – wysłanie ludzi na Księżyc.
Organizowany przez NASA lot na Księżyc jest kamieniem milowym na drodze agencji do rozszerzenia obecności człowieka na Księżycu, a w przyszłości na Marsie.
- Wszyscy moglibyśmy z dumą ogłosić, że jesteśmy Pokoleniem Artemis – powiedziała indyjska naukowczyni Parul Agrawal z NASA, jedna z osób, dzięki której misja stała się rzeczywistością.
Loty w kosmos. Dzięki Artemis Accords Polska też jest w nie zaangażowana
W ramach Artemis funkcjonuje również Artemis Accords – to porozumienie z agencjami kosmicznymi poszczególnych krajów na całym świecie. Proponuje ono ogólnie obowiązujące cywilne zasady oraz model współpracy międzynarodowej w kosmosie. Artemis Accords odwołuje się do Traktatu o przestrzeni kosmicznej z 1967 roku, którego stronami jest obecnie 112 państw, a także do innych konwencji ONZ.
Polska podpisała to porozumienie 26 października 2021 roku podczas Międzynarodowego Kongresu Astronautycznego w Dubaju. Nasz kraj jest również członkiem Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), która jest ważnym partnerem NASA w programie Artemis. Dzięki temu polskie firmy i instytuty mogą uczestniczyć w programie, który ma bezpośredni związek z Artemis. ESA jest zaangażowana w szczególności w budowę elementów statku Orion oraz stacji kosmicznej Gateway.
Polska Agencja Kosmiczna chce, aby w trakcie realizowania programu Artemis krajowy przemysł kosmiczny dostarczał:
- instrumenty badawcze,
- aparaturę pomiarową,
- elementy robotyki i sterowania.
PAK ma też nadzieję, że będzie możliwe zaangażowanie w początki górnictwa kosmicznego.
Pierwszy lot na Księżyc. Do tej pory po Srebrnym Globie chodziło niewielu
Człowiek postawił pierwszy raz nogę na Księżycu w 1969 roku, a po raz ostatni miało to miejsce w 1972 r. Od tamtego momentu na Srebrnym Globie lądowały już tylko sondy bezzałogowe. Łącznie po powierzchni naturalnego satelity Ziemi chodziło jedynie 12 osób. Teraz, po 50 latach, NASA ma ambicję, aby nie tylko dolecieć na Księżyc, ale nawet założyć tam bazę.
Od tamtej pory na Księżycu lądowały już tylko sondy bezzałogowe. Łącznie po Srebrnym Globie chodziło zaledwie 12 ludzi. Po około 50 latach amerykańska agencja kosmiczna chce wznowić załogową eksplorację Księżyca, a nawet założyć tam bazę.
