Śmierć królowej Elżbiety II i sukcesja do tronu
Po śmierci królowej Elżbiety II jej syn Karol automatycznie został głową państwa. Wynika to z brytyjskiej linii sukcesji do tronu. Kolejność tej sukcesji określa, który członek rodziny królewskiej przejmuje władzę jako monarcha, gdy istniejący władca umiera lub abdykuje. Pierwszy w kolejności następca tronu jest zwykle najstarszym dzieckiem poprzedniego monarchy, a Karol był najstarszym w dziejach monarchii brytyjskiej następcą tronu.
Ile lat ma król Karol? Nowy władca Zjednoczonego Królestwa w listopadzie skończy 75 lat.
Nowy król Wielkiej Brytanii. Karol III poczeka na koronację
Jak podaje BBC, pierwszą decyzją nowego króla Wielkiej Brytanii był wybór królewskiego imienia Karol III – syn zmarłej królowej Elżbiety II mógł wybrać jedno ze swoich czterech imion – Charles, Philip, Arthur albo George.
Oficjalna koronacja nowego króla Wielkiej Brytanii Karola III nie nastąpi zbyt szybko. Oficjalnej daty wydarzenia jeszcze nie podano, ale prawdopodobnie nastąpi ono dopiero za kilka miesięcy. Dla przykładu: królowa Elżbieta II wstąpiła na tron po śmierci swojego ojca Jerzego VI w lutym 1952 roku, ale została koronowana dopiero w czerwcu 1953 roku.
Co robi król Wielkiej Brytanii? To funkcja przede wszystkim symboliczna
Karol III formalnie jest:
- królem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej,
- głową Kościoła anglikańskiego,
- zwierzchnikiem sił zbrojnych Zjednoczonego Królestwa.
Jest też głową Wspólnoty Narodów zrzeszającej 56 państw (ale formalnie, nie musi być głową poszczególnych, zrzeszonych krajów).
Uprawnienia króla Karola III są jednak symboliczne i ceremonialne, on sam pozostaje politycznie neutralny – czytamy na stronie BBC. Monarcha w założeniu ma stać ponad podziałami – nigdy nie wygłasza publicznie swoich poglądów w kwestiach politycznych. Jego funkcja ogranicza się do nadawania odznaczeń czy nominacji premiera.
Choć teoretycznie stanowi on zwierzchnią władzę wykonawczą i mógłby np. zawetować ustawy czy rozwiązać parlament, a także odwoływać dowódców wojskowych i wypowiedzieć wojnę lub zawrzeć pokój, to w praktyce z takich przywilejów nie korzysta.
"Król panuje, ale nie rządzi" - ta zasada obowiązuje w każdej monarchii parlamentarnej, którą jest również Wielka Brytania - monarcha jest tu konstytucyjnie zobowiązany do przestrzegania zaleceń rządu. Oznacza to, że król jest głową państwa, jednak w praktyce funkcjonuje na poboczu życia politycznego.
Królowie Wielkiej Brytanii a władza wykonawcza. Rząd codziennie informuje króla o swoich działaniach
Król Wielkiej Brytanii codziennie otrzymuje depesze od rządu, wśród których znajdują się m.in. informacje o ważnych spotkaniach czy dokumenty wymagające królewskiego podpisu.
Raz w tygodniu monarcha brytyjski spotyka się z premierem, przez którego jest informowany o najważniejszych sprawach państwa. Te spotkania nie mają jednak oficjalnego charakteru, nie ma też oficjalnego zapisu tego, co zostało podczas nich powiedziane.
Funkcje parlamentarne króla Wielkiej Brytanii. Te trzy mają największe znaczenie
Wśród funkcji parlamentarnych króla, za najważniejsze uważa się:
powołanie rządu – lider partii, która wygra wybory powszechne, jest zwykle wzywany do Pałacu Buckingham, gdzie otrzymuje oficjalne zaproszenie do utworzenia rządu. Król formalnie rozwiązuje również rząd przed wyborami powszechnymi;
coroczne Państwowe Otwarcie Parlamentu i Przemówienie Króla;
Zgoda Królewska – król formalnie zatwierdza (lub teoretycznie - wetuje, ale to prawo nie jest używane od kilkuset lat) każdą uchwaloną przez parlament ustawę, aby mogła stać się prawem.
Ponadto król Wielkiej Brytanii Karol III (podobnie jak dotychczas królowa Elżbieta II) będzie gościł głowy państw i spotykał się z zagranicznymi ambasadorami. Poprowadzi też najważniejsze święto państwowe Remembrance Day (Dzień Pamięci).
Brytyjski monarcha jest zwierzchnikiem sił zbrojnych, więc uczestniczy także w uroczystościach wojskowych. Jako głowa Kościoła anglikańskiego mianuje też dostojników kościelnych.
Funkcje parlamentarne to nie wszystko. Król Wielkiej Brytanii ma ręce pełne roboty
Brytyjski monarcha ma mnóstwo obowiązków związanych z reprezentowaniem swojego kraju: spotyka się z głowami innych państw i odbywa liczne podróże dyplomatyczne. Wyprawia również oficjalne przyjęcia (gości na nich ponoć 70 tysięcy gości rocznie), przyznaje wyróżnienia swoim obywatelom, a także nadaje stopnie szlacheckie. Dla przykładu: królowa Elżbieta II w 2015 roku łącznie wzięła udział w aż 341 takich wydarzeniach. Co roku odpowiadała też na tysiące listów, które przychodzą do pałacu.
Rodzina królewska jest też bardzo znana ze swojej działalności charytatywnej. Królowa Elżbieta II patronowała ponad setkom organizacji (w 2016 r. było ich aż sześciuset), a cała jej rodzina – ok. 3 tysiącom. Cała rodzina zakłada również własne charytatywne organizacje.
Nie tylko król Wielkiej Brytanii. Inne europejskie monarchie
W Europie funkcjonuje wciąż aż dwanaście monarchii. Poza Wielką Brytanią są to:
- Hiszpania,
- Szwecja,
- Norwegia,
- Dania,
- Belgia,
- Holandia,
- Watykan (unikatowa elekcyjna monarchia absolutna),
- Andora – księstwo, w którym głowami państwa są prezydent Francji i biskup hiszpańskiej diecezji Urgell;
- księstwo Monako,
- księstwo Liechtensteinu,
- księstwo Luksemburga.
