Czechy zamykają granicę. Wróciły kontrole na granicy czesko-słowackiej
Rząd Republiki Czeskiej zdecydował o wprowadzeniu czasowych kontroli granicznych. Sprawdzanie dowodów tożsamości odbywa się na granicy Czech — która jest jednocześnie granicą Unii Europejskiej — ze Słowacją. Kontrole będą trwały 10 dni, w tym czasie mają zapaść kolejne decyzje.
Przyczyną wprowadzenia utrudnień dla przekraczających granice jest wzrost liczby nielegalnych imigrantów.
Kraje zamykają granice już od 2015 roku. Powołują się na art. 29. kodeksu granicznego Schengen
Jak przypomina Business Insider już w 2015 roku, po tym gdy dziesiątki tysięcy imigrantów przedostało się przez Grecję do Europy Zachodniej, 9 państw, przywróciło kontrole na swoich granicach pomimo podpisanego układu z Schengen. Były to:
Kraje powoływały się na art. 29. kodeksu granicznego Schengen. Przepis umożliwia przywrócenie kontroli granicznych na granicach wewnętrznych "w wyjątkowych okolicznościach, gdy ogólne funkcjonowanie obszaru bez wewnętrznej kontroli granicznej jest zagrożone w wyniku utrzymujących się poważnych niedociągnięć związanych z kontrolą na granicach zewnętrznych".
Miały do tego prawo, przez kres dwóch lat, po tym czasie granice powinny zostać otwarte.
Wyrok TSUE: granice mogą być zamknięte maksimum 6 miesięcy. I tylko raz z tego samego powodu
Granice w kilku państwach nie zostały jednak otwarte po upływie 2 lat. Zamiast tego kraje zaczęły poszukiwać innych przepisów i dróg prawnych, które pozwoliłyby nadal utrzymywać je zamknięte.
W kwietniu 2022 roku Trybunał Sprawiedliwości UE orzekł, że kontrole na granicach mogą zostać przywrócone na nie dłużej niż sześć miesięcy. Państwo członkowskie może wprowadzić kontrole, jeżeli następuje zagrożenia porządku publicznego lub bezpieczeństwa wewnętrznego.
TSUE doprecyzował jednocześnie, że kontrole graniczne mogą być ponownie wprowadzone tylko wtedy, gdy kraj mierzy się z nowym niebezpieczeństwem, które różni się od pierwszego.
Francja, Niemcy i Austria — najwięksi krytycy podważania praworządności przez Polskę i Węgry — sami łamią prawo.
Wyrok zapadł, gdy do TSUE trafiła sprawa Stefana Salomona, ukaranego mandatem na granicy austriacko-słoweńskiej. Mężczyzna nie okazał dowodu tożsamości podczas przekraczania granicy, a następnie odwołał się do sądu europejskiego. TSUE nie tylko uznał, że austriacka kontrola była nielegalna, ale też dookreślił zasady zamykania granic, wskazując 6 miesięcy jako maksymalny czas prowadzonych kontroli.
Pomimo wyroku Francja, Niemcy i Austria nadal utrzymywały zamknięte granice, co skomentował Stefan Salomon w rozmowie z portalem "Investigate Europe", zacytowanym przez "Business Insider"
" Francja, Niemcy i Austria należą do najgłośniejszych krytyków podważania praworządności przez Polskę i Węgry. Słusznie. Teraz jednak nie przestrzegają kluczowej decyzji TSUE tylko dlatego, że im się ona nie podoba" - powiedział Salomon
Kontrole na granicach. W tych krajach żądają okazania dowodu tożsamości
Lista państw utrzymujących kontrole w granicach strefy Schengen jest następująca:
- Austria prowadzi kontrole na południowych granicach z Węgrami i Słowenią. Podawane przyczyny to zagrożenie porządku i bezpieczeństwa publicznego ze względu na przestępczość zorganizowaną, zagrożenia terrorystyczne, a ostatnio pandemia koronawirusa. W nocy z 28 na 29 września 2022 Austria przywróciła też kontrole na granicy ze Słowacją, jako powód podając nielegalną imigrację i wprowadzenie takich kontroli przez Republikę Czeską,
- Szwecja prowadzi kontrole od 2018 roku, uzasadniając je zagrożeniem terrorystycznym i migracją. Obecne mają trwać do listopada 2022, ale wcześniej już wielokrotnie były przedłużane,
- Dania kontroluje granicę z Niemcami, ze względu na migrację, i ze Szwecją — z powodu zagrożenia przestępczością zorganizowaną i terroryzmem,
- Norwegia prowadzi kontrole od 2015 roku i uzasadnia je zagrożeniem terrorystycznym i rosnącą migracją,
- Niemcy kontrolują granice z Austrią (bezpieczeństwo wewnętrzne i ochrona przed migracją). Regularne kontrole tożsamości odbywają się też w pociągach wjeżdżających na terytorium Niemiec z Polski,
- Francja wprowadziła kontrole w 2015 r. po serii ataków terrorystycznych w Paryżu i tłumaczy je cały czas trwającym zagrożeniem terrorystycznym.
