Przyznano Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki. Otrzymało ją trzech naukowców
We wtorek 4 października 202 roku ujawniono laureatów tegorocznej Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (Nobel Prize in Physics). Zajmujący się mechaniką kwantową Francuz Alain Aspect, Amerykanin John F. Clauser i Austriak Anton Zeilinger zostali docenieni za ich pracę i eksperymenty związane "ze splątanymi fotonami, ustaleniem naruszenia nierówności Bella i pionierską informatyką kwantową".
Jak podkreślił Komitet Noblowski, nagrodzeni badacze prowadzili eksperymenty z wykorzystaniem splątanych stanów kwantowych. Wyniki ich pracy utorowały drogę dla nowej technologii opartej na informacjach kwantowych. Ich badania są istotne m.in. dla bezpiecznego przesyłania informacji, rozwoju komputerów kwantowych i nowoczesnych czujników.
Przemawiając na konferencji prasowej, po ogłoszeniu Nagrody Nobla z dziedziny fizyki, Anton Zeilinger powiedział, że był „bardzo zaskoczony", gdy otrzymał telefon od komitetu noblowskiego.
- Ta nagroda jest zachętą dla młodych ludzi, a nagroda nie byłaby możliwa bez ponad 100 osób, które pracowały ze mną przez lata. Sam nie mógłbym tego osiągnąć – powiedział fizyk.
Trzej naukowcy byli typowani do Nagrody Nobla z fizyki od około dekady.
Nobel z fizyki przyznany. Kim są wyróżnieni badacze?
Anton Zeilinger jest urodzonym 20 maja 1945 r. austriackim naukowcem, wybitnym specjalistą z zakresu fizyki doświadczalnej. Znany jest m.in. z tego, że dokonał w 1997 r. pierwszej na świecie kwantowej teleportacji. Prowadzi badania nad podstawowymi zjawiskami mikroświata (zwłaszcza stanami splątanymi). Jest profesorem na Uniwersytecie w Wiedniu (wcześniej na Uniwersytecie w Innsbrucku), laureatem prestiżowej Nagrody Fundacji Wolfa (razem z Johnem Clauserem i Alainem Aspectem) w dziedzinie fizyki za rok 2010 oraz nagrody im. Isaaka Newtona z 2007 r. W 2006 otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego.
John F. Clauser urodził się 1 grudnia 1942 w kalifornijskiej Pasadenie. To amerykański fizyk eksperymentalny, zajmujący się interferometrią oraz mechaniką kwantową, związany z Lawrence Livermore National Laboratory i Uniwersytetem Kalifornijskim w Berkeley. Razem z Aspectem i Zeilingerem otrzymał Nagrodę Wolfa.
Urodzony we Francji 15 czerwca 1947 r. Alain Aspect jest absolwentem jednej z najbardziej prestiżowych uczelni wyższych we Francji – École Normale Supérieure de Cachan. Do 1994 r. pracował jako zastępca dyrektora Instytutu Optyki Teoretycznej i Stosowanej w Palaiseau, zaliczanego do Grandes écoles (to specjalna kategoria francuskich uczelni). Jest członkiem Francuskiej Akademii Nauk, a także Francuskiej Akademii Technologii, profesorem paryskiej politechniki. Naukowiec wykonał, jak również rozwinął eksperyment testujący teorię parametrów ukrytych.
Nagroda Nobla z fizyki. Ich odkrycia "zmienią nasz świat"
Pracując niezależnie, międzynarodowe, amerykańsko-francusko-austriackie trio wygrało za swoje eksperymenty z tak zwanym splątaniem. To niezwykłe zjawisko występuje, gdy dwie cząstki zachowują się jak jedna i wpływają na siebie nawzajem, nawet jeśli mogą znajdować się w ogromnej odległości od siebie – po przeciwnych stronach planety, a nawet Układu Słonecznego.
Jak podaje PAP, był to jeden z najbardziej dyskutowanych elementów mechaniki kwantowej, który został opisany przez Alberta Einsteina jako „upiorne działanie na odległość". Eksperymenty przeprowadzone przez trzech laureatów Nagrody Nobla wykazały, że splątanie kwantowe było rzeczywiste, a nie tylko teoretyczne. Według Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk ich praca „położyła podwaliny pod nową erę technologii kwantowej". Uzupełniła też i pogłębiła dokonania Johna Stewarta Bella, którego twierdzenie zmieniło rozumienie mechaniki kwantowej.
Jak powiedział w rozmowie z CNN Michael Moloney, dyrektor generalny Amerykańskiego Instytutu Fizyki – praca nagrodzonych fizyków potwierdziła, że "mechanika kwantowa faktycznie ma zastosowanie w rzeczywistych zastosowaniach". Ich odkrycia, jak dodał, „potencjalnie zmienią nasz świat pod względem naprawdę praktycznych rzeczy, takich jak możliwość wykonywania obliczeń kwantowych; rozwiązania, które pomogą nam we wszystkim, od szczepionek, przez technologię, po prognozy pogody".
- Jest tak wiele różnych rodzajów obliczeń, które możemy wykonać dzięki informatyce kwantowej, których nie możemy wykonać za pomocą klasycznych komputerów – dodał.
