O odczuwanie bólu przez mężczyzn i kobiety dr Magdalenę Kocot-Kępską pytała w TOK FM Małgorzata Wołczyńska.
- Ból zawsze jest zjawiskiem subiektywnym. Każdy z nas będzie go inaczej odczuwał. Ma na to wpływ nasza płeć, stan psychiczny, emocjonalny, to, czy jesteśmy wyspani, czy jesteśmy zmęczeni, jaka jest pogoda za oknem – to wszystko będzie wpływało na ocenę i odczuwanie przez nas bólu – mówiła specjalistka medycyny bólu pracująca w Zakładzie Badań i Leczenia Bólu Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, prezeska Polskiego Towarzystwa Badania Bólu.
Która płeć jest bardziej odporna na ból? Badania są w tej kwestii jednoznaczne
Czy różnica w odczuwaniu bólu przez mężczyzn i kobiety jest duża? Okazuje się, że tak. Jest to związane z podstawowymi różnicami hormonalnymi między płciami.
Jak tłumaczyła ekspertka, mężczyźni są mniej wrażliwi na ból, niż kobiety. Dzieje się tak, ponieważ u mężczyzn silniej działają mechanizmy kontroli bólu. Jest to związane przede wszystkim z obecnością testosteronu, który te mechanizmy uaktywnia.
- Wykazano to zarówno w badaniach eksperymentalnych, jak i obserwacjach klinicznych. Różnimy się tym, że u kobiet łatwiej dochodzi do torowania bólu – czyli powtarzane szybkie bodźce bólowe są odczuwane jako znacznie silniejsze. Również to, co charakteryzuje kobiety to mniejsza kontrola bólu poprzez nasze własne zstępujące układy przeciwbólowe. Wiemy na pewno, że kobiety są bardziej wrażliwe na bodźce bólowe – stwierdziła dr Magdalena Kocot-Kępska.
Gościni Małgorzaty Wołczyńskiej zaznaczyła również, że kobiety inaczej opisują swój ból – w większym stopniu używają słów emocjonalnych do jego opisywania. - Mężczyzna powie (o bólu – przyp. red.) bardziej ilościowo, kobieta będzie to opisywała bardziej jakościowo. Na przykład powie "straszliwy", "rozrywający", "rozsadzający", użyje takich słów, które czynią ból widocznym i pokazują, że ten ból jest ogromnym stresem emocjonalnym – tłumaczyła ekspertka.
Anatomia i fizjologia płci a ból przewlekły
Prezeska Polskiego Towarzystwa Badania Bólu wyjaśniła też, że kobiety są dużo bardziej narażone na występowanie bólu przewlekłego. - To również jest związane z układem hormonalnym. Kobiety z racji swojej płci są bardziej narażone na występowanie zespołów, które są związane z anatomią i fizjologią kobiety. Przede wszystkim są to: bolesne miesiączkowanie, ból związany z ciążą, porodem czy z połogiem już po porodzie – powiedziała lekarka w rozmowie z TOK FM.
Jak tłumaczyła dalej, są też podstawy anatomiczne, czynnościowe, które wskazują na to, że faktycznie ból przewlekły częściej dotyka kobiety.
- Jeszcze do niedawna wiele z tych zespołów bólowych, które zgłaszają kobiety, takich jak bóle głowy, bóle brzucha, bóle miednicy mniejszej czy fibromialgia, były przypisywane nadmiernemu zamartwianiu się, przypisywano to bardziej wrażliwej naturze kobiecej. Mniej więcej 10 lat temu zaczęto mówić szerzej o tym, że jednak te bóle typowo przewlekłe mają swoje źródło w zmianach funkcjonalnych i strukturalnych w obrębie układu nerwowego. Nie jest tak, że my to sobie wymyślamy – powiedziała dr Magdalena Kocot-Kępska.
Bolesne miesiączki a neuroplastyczność mózgu
W badaniach socjologicznych oraz klinicznych zaobserwowano, że zmiany w odbieraniu bólu między mężczyznami a kobietami zaczynają się pojawiać w momencie dojrzewania. Badania wykazują, że 90 proc. młodych dziewcząt w tym czasie odczuwa dyskomfort związany z miesiączkowaniem. Co istotne, nie należy tych dolegliwości bólowych lekceważyć, ponieważ mogą one sprzyjać rozwojowi bólu przewlekłego już w wieku dojrzałym.
- Tak silne dolegliwości bólowe powtarzające się co miesiąc mogą wpłynąć na neuroplastyczność mózgu – czyli to, jak mózg reaguje na zmieniające się bodźce z otoczenia. Ten okres dojrzewania jest najbardziej kluczowym momentem dla neuroplastyczności – powiedziała dr Kocot-Kępska.
Jaki może mieć to skutek dla późniejszego okresu życia? - Może się zmienić funkcjonowanie mózgu, przeskoczyć na funkcjonowanie promujące ból przewlekły, promujące dolegliwości bólowe, ułatwiające przewodzenie bólu do mózgu. Ten ból może się utrwalić – podkreśliła ekspertka. Z tego też powodu, dolegliwości występujące w okresie dojrzewania u dziewcząt należy leczyć. A na pewno nie mówić, że z tego wyrosną.
