Rządowy projekt nowelizacji ustawy o ochronie granicy zakłada dopuszczenie - choć w ograniczonym stopniu - dziennikarzy do granicy z Białorusią. Jednak - zdaniem opozycji i prawników - rozwiązania, nad którymi w ekspresowym tempie pracuje Sejm, omijają konstytucję i mają zastąpić obecnie obowiązujące przepisy o stanie wyjątkowym.
Podczas nocnej debaty sejmowej mówił o tym m.in. Wiesław Szczepański z Lewicy, dodając, że projekt nie został z nikim skonsultowany, został przekazany posłom w ostatniej chwili, a zawarte w nim zapisy łamią prawa i wolności obywatelskie. Poseł Lewicy wskazywał, że granica musi być dobrze strzeżona, ale przy zachowaniu zasad humanitarnych. - Zgodnie z przedłożonym projektem staje się pan Bogiem i carem na granicy. To pan będzie decydował, w którym miejscu nie będzie można wchodzić (...), będzie pan mógł przesuwać jak pionki: dziś miejscowość A, jutro miejscowość B czy C. Nie będzie panu potrzebny ani prezydent ani stan wyjątkowy - mówił do wiceszefa MSWiA Macieja Wąsika.
Mówił, że przez brak wolnego dostępu do granicy dla polskich dziennikarzy świat ogląda konflikt na granicy "oczami Łukaszenki". Oświadczył, że jego klub opowie się za odrzuceniem ustawy, która - jak ocenił - jest "protezą" stanu wyjątkowego.
Z kolei Marek Biernacki (PSL - Koalicja Polska) krytykował nocne debaty nad projektem i późne przekazanie go posłom. Według niego rząd nie ma koncepcji, jak walczyć z kryzysem ani nie ma strategii, co robić dalej. Opowiedział się za udostępnieniem granicy polskim dziennikarzom.
Paweł Zalewski (Polska 2050) powiedział, że wierzy w to, że polscy funkcjonariusze są w stanie zapewnić bezpieczeństwo granic w sytuacji, gdy polski rząd zacznie uzgadniać bardzo poważne sankcje przeciw reżimowi Łukaszenki. Także on apelował o dostęp do granicy dla dziennikarzy.
Na wypowiedzi posłów opozycji gwałtownie zareagował wiceszef MSWiA Maciej Wąsik. - Po co żeście tu przyszli? Po to, żeby powiedzieć, że łączycie się w bólu z naszymi żołnierzami, policjantami, strażnikami granicznymi, a drugą ręką ich atakujecie na co dzień? Przychodzi mi tylko jedno słowo do oceny takiej sytuacji: obłuda! Odetnijcie się od Frasyniuka, odetnijcie się od słów Lisa. Potępcie to, powiedzcie, że nie zgadzacie się na to, żeby atakowano wojsko, straż graniczną; powiedzcie to własnym posłom. Wówczas uwierzymy, że stoicie za polskim mundurem - mówił Maciej Wąsik.
Dodał, że media muszą relacjonować te sprawy, które dzieją się na granicy w sposób uporządkowany, "żeby nie przeszkadzać polskiemu żołnierzowi, strażnikowi granicznemu ani policjantowi".
Projekt nowelizacji ustawy o ochronie granicy państwowej, w związku ze zgłoszonymi podczas drugiego czytania poprawkami, ponownie trafi do sejmowej komisji administracji i spraw wewnętrznych. Posłowie będą nad nim głosowali w środę.
Nowelizacja ustawy o ochronie granicy
Projekt ustawy zakłada umożliwienie wprowadzenia czasowego zakazu przebywania na określonym obszarze strefy nadgranicznej. Obszar oraz czas obowiązywania zakazu zostanie określony w rozporządzeniu ministra spraw wewnętrznych i administracji. Rozwiązanie nie będzie dotyczyć mieszkańców obszaru objętego zakazem, osób wykonujących tam pracę zarobkową oraz uczniów czy osób korzystających z przejść granicznych. Zgodę na przebywanie innych osób, w szczególności dziennikarzy, będzie mógł wyrazić właściwy miejscowo komendant placówki Straży Granicznej.
Nowe przepisy rozszerzają też katalog środków przymusu bezpośredniego o plecakowe miotacze substancji obezwładniających, których mogliby używać funkcjonariuszy SG. Pozostałe zmiany zakładają m.in. zniesienie limitu wiekowego dla kandydatów do służby w Straży Granicznej oraz możliwość uzyskania rekompensaty przez podmioty wykonujące określoną działalność na obszarze objętym zakazem przebywania.
