Tak drogiej żywności nie było od dawna. Eksperci obawiają się, że przed nami kolejny globalny kryzys

Indeks FAO, który opisuje ceny podstawowych produktów żywnościowych, wzrósł w październiku o ponad 30 proc. w porównaniu z cenami sprzed roku. To najwyższy poziom od lipca 2011 roku. Zdaniem ekonomistów wzrost cen żywności nie zatrzyma się w najbliższym czasie. Wkrótce ceny mogą pobić światowe rekordy wszechczasów.
Zobacz wideo

FAO, czyli Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa, ostrzega, że październik to kolejny miesiąc z rządu, kiedy wskaźnik opisujący ceny podstawowych produktów żywnościowych rośnie. 

Analitycy FAO uważają, że sytuacja przypomina to, co działo się w 2008 i 2011 roku. Wtedy doszło do globalnych kryzysów żywnościowych. Chociaż przełożenie cen hurtowych - opisywanych przez indeks FAO - na ceny towarów spożywczych na półkach trochę trwa, to już dzisiaj ludzie zarządzający gospodarkami od Afryki Północnej po Turcję, widzą problemy ze społecznymi konsekwencjami drożejącej żywności.

Dlaczego żywność jest taka droga?

2021 to rok wyjątkowy niekorzystny dla producentów żywności. Farmerzy mierzyli się z kiepską pogodą, do tego wzrosły gwałtownie koszty transportu, a brak rąk do pracy pozrywał łańcuchy dostaw żywności od gospodarstw rolnych po supermarkety. Dodatkowym problemem stał się kryzys energetyczny. Galopujące ceny energii elektrycznej zmusiły właścicieli szklarni z uprawami warzyw do ograniczenia produkcji.

Na ceny dodatkowo miały i mają wpływ rosnące koszty nawozów sztucznych. Na świecie brakuje surowców do ich wytwarzania, w tej branży sytuację dodatkowo pogarszają rekordowe ceny gazu służącego do produkcji.

Stale podnoszone ceny nawozów skłaniają z kolei analityków do formułowania pesymistycznych prognoz na przyszłość. - Z tego powodu wzrost cen żywności utrzyma się także w przyszłym roku - uważa Abdolreza Abbassian, starszy ekonomista w Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa FAO.

Widmo głodu

Światowa sytuacja w produkcji żywności jest tak napięta, że niektóre regiony mogą stanąć wobec zagrożenia bezpieczeństwa żywnościowego. ONZ podniosła właśnie swoje prognozy zapotrzebowania na pszenicę do rekordowego poziomu. Rosną zakupy tego zboża w krajach Bliskiego Wschodu - od Iranu po Afganistan. W tamtym rejonie świata susze zmniejszyły plony, zwiększając zależność od importowanego zboża, i to w czasie gwałtownych podwyżek cen.

Z kolei światowe ceny oleju roślinnego wzrosły w ciągu miesiąca o prawie 10 proc. To rekordowy poziom, który napędzany jest dodatkowo drożejącym olejem palmowym.

Starszy ekonomista FAO widzi stabilizację cen tylko w niektórych segmentach handlu żywnością. Na rynkach światowych przestał drożeć cukier i mięso wieprzowe. Stabilna jest także cena ryżu będącego podstawowym składnikiem diety miliardów ludzi na świecie.

Posłuchaj podcastu!

TOK FM PREMIUM