"Prawdziwy patriota (...) nie ulega agresji i instynktom nakazującym wykluczanie (...) osób różniących się światopoglądem, wiarą, pochodzeniem (...) czy odcieniem skóry - przypomina pielgrzymom Rada Konferencji Episkopatu Polski. Aby to przesłanie zrozumiano lepiej, episkopat tłumaczy, że łączenie pielgrzymki ze sprawami społecznymi ma sens tylko wtedy, kiedy służy pojednaniu.
Episkopat: "Nacjonalista to nie patriota"
Z okazji setnej rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę, Episkopat wydał dokument “Być pielgrzymem pokoju”. Księża odwołują się w nim do historii, wspominając, że modlitwa na Jasnej Górze zawsze była dla wszystkich ludzi spragnionych duchowego umocnienia, ale także pojednania i leczenia podziałów. Pielgrzymi nie powinni mieć ze sobą symboli niereligijnych - szczególnie takich, które mogą wywołać podziały. Ideologicznych akcentów nie powinno być także w liturgii.
Episkopat przypomina również, że pielgrzymki narodowe od zawsze łączyły Polaków, gdy Polsce groziły największe niebezpieczeństwa. Nieważne były różnice ideologiczne lub etniczne, a wspólny cel w pielgrzymowaniu, duchowym umocnieniu, pojednaniu i oddaniu Bogu.
"Dlatego sytuacja, w której jakieś środowiska - powołując się na własną ideologię lub doktrynę polityczną - przypisują sobie wyjątkowe prawo do reprezentowania Narodu Polskiego, prowadzi do nieuprawnionego zawłaszczenia tytułu pielgrzymki narodowej, a w konsekwencji do wykluczenia innych grup społecznych tworzących Rzeczpospolitą" - pisze w liście do pielgrzymów biskup Krzysztof Zadarko.
Zobacz także: Michnik o polskim Kościele: Niewiele poza mową nienawiści. Narracja nacjonalistyczna wypłukuje chrześcijańską
Dokument opisuję również tradycję pielgrzymowania, z której wynika, że sanktuaria nie mogą być miejscem manifestowania nienawiści względem grup politycznych, społecznych lub etnicznych. I, co za tym idzie, pielgrzymi nie powinni wykorzystywać symboli, które jawnie kojarzą się z agresją wobec innych.
Jednocześnie Rada Konferencji Episkopatu Polski dodaje, że nacjonalista to nie patriota i powołuje się przy tym na słowa św. Jana Pawła II:
"Prawdziwy patriota nie zabiega nigdy o dobro własnego narodu kosztem innych. (…) Nacjonalizm, zwłaszcza w swoich bardziej radykalnych postaciach, stanowi antytezę prawdziwego patriotyzmu i dlatego dziś nie możemy dopuścić, aby skrajny nacjonalizm rodził nowe formy totalitarnych aberracji" - czytamy.
Polski Kościół rzadko decyduje się na tak jednoznaczne stanowisko wymierzone w skrajną prawicę. Najjaskrawszym przykładem było dotychczas usunięcie ze zgromadzenia zakonnego Jacka Międlara, odpowiedzialnego m.in. za wystąpienie Obozu Narodowo-Radykalnego w białostockiej katedrze. Były ksiądz został przez uniwersytet w Tel Awiwie oskarżony o szerzenie "radykalnego antysemityzmu". Obecnie promuje swoje poglądy w mediach społecznościowych.
Najświętsze miejsca w Polsce
Tradycja pielgrzymowania w Polsce sięga X wieku. Najczęstszym kierunkiem pielgrzymek jest Jasna Góra, a dokładniej Sanktuarium Najświętszej Marii Panny Częstochowskiej. Od XV wieku jest to miejsce szczególnie ważne dla Polaków, ponieważ znajduję się w nim historyczny obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem.
Inne często odwiedzane miejsca to m.in. Sanktuarium w Licheniu, zakopiańskie Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej oraz krakowskie Sanktuarium Miłosierdzia Bożego, w którym św. Faustyna doznała objawienia Jezusa Chrystusa.
