Monika ma 14 lat, u Berlińskich jest od 9. Adam przyszedł w 2006 r. jako sześciolatek. Ewa jest krótko, pół roku. 13-letnia Zosia mówi: - Oni są..., jakby to było moje prawdziwe rodzeństwo. A ciocia i wujek - jak mama i tata. Jesteśmy rodziną.
Dzieci w sumie jest sześcioro. O tym, że rodzinny dom dziecka, w którym się wychowują ma być zlikwidowany dowiedziały się przypadkiem: starostwo w pośpiechu zwołało konferencję prasową, by poinformować o likwidacji placówki, zanim jeszcze Berlińscy - zaskoczeni decyzją - zdążyli się od niej odwołać.
"Jesteśmy z Rodzinnego Domu Dziecka w Piastowie. Urzędy chcą zlikwidować nasz dom pod pretekstem wielu kłamstw. Pomóżcie nam, od cioci i wujka dostajemy miłość, której rodzice nie potrafili nam okazać. Od was zależy, czy nie roześlą nas do domów dziecka po całej Polsce. Chcielibyśmy być dalej rodziną" - takiego maila wysłały do mediów dzieci z rodzinnego domu dziecka Jerzego i Marii Berlińskich.
Co raport Rzecznika Praw Dziecka zarzuca Berlińskim
Pretekstem do rozwiązania rodzinnego domu dziecka jest raport wykonany przez pracownice biura Rzecznika Praw Dziecka. 11 października pojawiły się u Berlińskich na kontroli. W raporcie czytamy, że Berlińscy niewłaściwie żywią dzieci: odgrzewają kaszę z dnia poprzedniego, a obiad podają tylko jednodaniowy. Ponadto zamykają spiżarnię na klucz. Nie zapewniają dzieciom właściwego miejsca do nauki - brakuje lampek nocnych, a meble " sprawiają wrażenie przypadkowych". Dziewczynkom brakuje wkładek higienicznych. Jednego z chłopców w ramach kary umieścili w budynku gospodarczym. Wychowankom dają za małe kieszonkowe i niewłaściwie prowadzą dokumentację dotycząca postępów wychowawczych.
Raport zaleca poprawienie sytuacji w ciągu 30 dni. Zanim jednak minie ten termin (upływa w piątek 23 grudnia), starosta zwołuje 16 grudnia konferencje prasową, na której informuje o zamknięciu placówki.
Występuje też do sądu o przeniesienie dzieci do innych, państwowych placówek. Dzieci stracą kontakt z rodzeństwem, rodzinami biologicznymi mieszkającymi w pobliżu, stracą przyjaciół, będą musiały zmienić szkołę.
Ratujcie nasz dom. Apel dzieci z domu dziecka
Czym Berlińscy narazili się starostwu
Berlińscy są legendą polskiego rodzicielstwa zastępczego, należą do Mazowieckiej Fundacji Rodzin Zastępczych. Maria Berlińska, z wykształcenia teolog, przed otwarciem rodzinnej placówki była koordynatorem dla miasta stołecznego Warszawy ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Jerzy był nauczycielem. Wychowali pięcioro własnych dzieci, od 9 lat są rodziną zastępczą. Od kilku lat mają konflikt z powiatem, który sabotował ich plany przekształcenia rodziny zastępczej w rodzinny dom dziecka, co pozwalało wziąć pod opiekę więcej dzieci.
Dlatego tuż przed wyborami w 2006 r., Berliński jeździł po Piastowie samochodem z plakatem uderzającym wprost w starostę: "Smolińska - NIE! 60 dzieci w domach dziecka". Na radę powiatu przychodził z transparentami, rozdawał ulotki o tym, że starosta Elżbieta Smolińska od 2002 r. negatywnie opiniuje jego wnioski o utworzenie rodzinnego domu dziecka, a osierocone dzieci wysyła do państwowych placówek. Maria Berlińska: - Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie (PCPR) powiedziało mi, że rodzinna placówka "nie jest w planach".
W 2008 r. Berlińscy poprosili o wsparcie mediów - przyjechała telewizja, gazety. Starostwo się ugięło. - PCPR był jednak bardzo niezadowolony. Powiedzieli nam, że wymusiliśmy zgodę - mówi Berlińska.
Nastolatka kłamie, PCPR zawiadamia prokuraturę
Pierwsze doniesienie do prokuratury na Berlińskich PCPR wysyła pół roku później, w grudniu 2008 r. Berlińska miała uderzyć Karolinę, jedną z podopiecznych . Nastolatka szybko przyznaje się do kłamstwa, ale śledztwo trwa wiele miesięcy. Opiekunowie zostają oczyszczeni z zarzutów.
- To był dopiero początek - mówi Berlińska. - Od tamtej pory nie wychodzimy z prokuratury. W naszym domu co chwila jest jakaś kontrola: policji, sanepidu, wojewody. PCPR gromadzi na nas dokumenty: ze szkoły, że Zosia miała brudne włosy, że Adam nie ma śniadania. Wszystko ma świadczyć o tym, że "w sposób rażący" zaniedbujemy dzieci.
Marek: Ja bym sprawy nie zakładał, ale mnie w PCPR przekupili
Kolejne zawiadomienie wpływa w 2010 r. Dotyczy znęcania się nad wychowankami oraz przywłaszczenia ich mienia. 18-letnia Dorota twierdzi, że Berliński zabrał jej pieniądze, a niespełna 18-letni Marek zeznaje, że złamano mu rękę oraz zamykano go za karę w czymś w rodzaju "lochu". Miało to mieć miejsce w wakacje.
Maria Berlińska: - Marek miał wtedy 17,5 roku. Kiedy wrócił do domu pijany i po raz kolejny nas okradł, zaproponowaliśmy mu zamieszkanie w domku w ogrodzie, aż do usamodzielnienia. W domku były meble, radio, telewizorek, było ciepło.
Prokuratorskie śledztwo trwa kilka miesięcy. Prokurator sprawdza stan domku, przesłuchuje psychologów, opiekunów, nauczycieli i rodziców dzieci. I sprawę umarza w maju 2011 roku.
Prokurator z Prokuratury Rejonowej w Pruszkowie Piotr Romaniuk: - Nikt, nawet najbliższa rodzina M. nie potwierdziła złamania ręki. Co do "zamknięcia" - podopieczny na czas wakacji w ramach działań dyscyplinujących został przeniesiony do pomieszczenia w ogrodzie, bo okradał współmieszkańców. Miał tam zapewnione jak najbardziej godne warunki bytowania. Prokurator dodaje też: - Zyskaliśmy pełen obraz sytuacji. Ta młodzież, to osoby po przejściach. Potrafią odebrać zmuszanie ich do samodzielnego przygotowywania jedzenia lub mycia jako działania opresyjne. Powoływanie się przy rozwiązaniu placówki na ustalenia prokuratury jest delikatnie rzecz ujmując nie na miejscu.
Sam Marek mówi nam dziś, że mieszkał w domku z własnej woli. I tłumaczy, dlaczego w prokuraturze zeznał inaczej: - Zadzwoniła pani z PCPR-u i zaprosiła na rozmowę. Powiedzieli, że załatwią mi mieszkanie, żebym zeznał jak mi tam źle było. Ja bym sprawy nie zakładał, ale mnie przekupili. Dodaje, ze mieszkania do dziś nie dostał.
Berlińscy zapraszają Rzecznika Praw Dziecka na kontrolę. PCPR też
W październiku do Berlińskich przyjeżdża kontrola z Biura Rzecznika Praw Dziecka. Berlińscy zaprosili kontrolę do siebie jeszcze wiosną, bo donosy PCPR-u do prokuratury fatalnie wpływały na funkcjonowanie całego domu i na dzieci. Pracowniczki biura najpierw odwiedzają dom. W domu są tylko opiekunowie i usamodzielniana wychowanka. Dzieci w szkołach. Później jadą do PCPR na spotkanie z Markiem, który już od roku nie mieszkał z opiekunami. - Rozmawiałem z jedną panią. Dwie siedziały u pani dyrektor - mówi Marek. Na spotkaniu w PCPR powtarza część oskarżeń wobec byłych opiekunów. Potem kontrola wraca do Berlińskich. Dzieci ją pamiętają - specjalnie spieszyły się ze szkoły sądząc, że ktoś z nimi będzie chciał rozmawiać. - Ale panie od rzecznika powiedziały nam tylko "dzień dobry" - mówi Monika.
Z sześciorga wychowanków Berlińskich "kontrola" rozmawiała tylko z dwojgiem. - Z 12-letnim chłopcem i 13-letnią dziewczynką, która jest przed okresem dojrzewania - dodaje Maria Berlińska i nie pojmuje, jak na tej podstawie panie wyciągnęły wniosek, że dziewczynom brakuje wkładek higienicznych.
Co jest w raporcie i czego nie ma
Raport jest dla Berlińskich niekorzystny. Nie ma nagród, są kary, za karę można trafić do komórki, trzeba sprzątać cały dom. Dzieci są brudne, zaniedbane, dziewczynki nie dostają podpasek, brakuje mebli w pokojach. Ponadto "mają miejsce przypadki, kiedy wychowankowi nie pozwolono rozwijać swoich zainteresowań z powodu dodatkowych kosztów zajęć". - Jedyne zajęcia, jakich opłacenia odmówiliśmy, to kurs sztuki walki ulicznej krav maga - wyjaśnia Berlińska.
Większość informacji i najcięższe zarzuty pochodzą od Marka i Doroty (Dorota przyjechała do Warszawy, do biura Rzecznika Praw Dziecka). To ci sami wychowankowie, którzy wcześniej obciążali Berlińskich - jak się okazało bezpodstawnie - przed prokuraturą.
Trzy dziewczynki od Berlińskich chodzą do jednej z najlepszych szkół w Warszawie, gdzie uczestniczą w zajęciach dodatkowych: społecznego gimnazjum przy ul. Raszyńskiej. Krystyna Starczewska, dyrektor szkoły: - Jestem oburzona tą decyzją, po raz pierwszy stykam z działaniem, które jest wyraźnie działaniem na szkodę dziecka. Dziewczynki są śmiałe, otwarte, bez lęku i z wyraźną pomocą ze strony domu w nauce. Państwo Berlińscy byli wzorowymi rodzicami.
Na korzyść Berlińskich świadczą też kuratorzy sądowi, znający rodzinę i dzieci od 10 lat. Prezes sądu w Pruszkowie, sędzia Ada Sędrowska: - Do tej placówki kierowane są dzieci bardzo skrzywdzone, trudne. Gdyby działa im się tam krzywda, kuratorzy by to stwierdzili.
Raport kończy się zaleceniami pokontrolnymi, Jerzy Berliński ma 30 dni na ustosunkowanie się do treści raportu. Nie ma śladu sugestii, by zabierać dzieci i likwidować placówkę, ale dla starostwa raport jest pretekstem do wypowiedzenia umowy Berlińskiemu i rozwiązania placówki.
Starostwo na święta chce zdążyć z likwidacją domu
Berliński dostaje 8 grudnia wypowiedzenie rozpoczynające likwidację domu. Wojewoda mazowiecki podpisuje wniosek starosty pruszkowskiego o natychmiastową likwidację placówki. 16 grudnia starosta Elżbieta Smolińska zwołuje konferencję prasową, by ogłosić likwidację rodzinnego domu dziecka.
- Braliście pod uwagę ustalenia prokuratury? - pytam. - Nie, bo jest raport Rzecznika. To, że prokurator umorzył sprawę, nie ma znaczenia, bo starostwo nie stawia Berlińskiemu zarzutów popełnienia przestępstwa, a jedynie " uporczywego naruszania praw dziecka" a potwierdza to wiarygodna instytucja państwowa jaką jest Rzecznik Praw Dziecka - wyjaśnia i dodaje, że państwowe placówki, które przyjmą dzieci są już przygotowane, dzieci co prawda zostaną rozdzielone, ale nie dotyczy to rodzeństwa. Dobro dziecka będzie chronione.
Rzecznik w szoku
Sam Rzecznik Praw Dziecka, Marek Michalak jest oburzony rozwojem sytuacji i zaskoczony tempem działania starostwa. Przyznaje, że wysłał swój raport do Berlińskich i do wiadomości Starostwa oraz sądu, ale nie po to, by zamykać placówkę. - Nie było intencją Biura likwidowanie tej placówki i przenoszenie dzieci! I z raportu to nie wynika! Gdybym tego chciał napisałbym to czarno na białym! - podkreśla Michalak. Zapewnia, że wysłał już do starostwa pismo w tej sprawie i rozmawiał z wojewodą, który opierając się na raporcie BRD , przychylił się do wniosku o likwidację placówki i odebranie Berlińskim dzieci. - Celem raportu była poprawa sytuacji w placówce i pomoc zarówno dla dzieci jak i wychowawców, a nie jej likwidacja.
Berliński: - Nie wierzymy, że to w ogóle może się zdarzyć. Dzieci, które są z nami od 10 lat miałyby po raz kolejny przeżyć stratę domu? Zrobimy wszystko, żeby miały dobre Święta.
Dzieci z domu Berlińskich chcą być wysłuchane. Chcą powiedzieć, że Berlińscy stworzyli im prawdziwy dom, a inne dzieci to dla nich rodzeństwo. Wysyłają informacje do mediów (do nas trafiła na Alert24), zakładają na Facebooku grupę>>
19 grudnia faks w biurze Berlińskiego wypluwa kartkę: " Najpiękniejszych Świąt Bożego Narodzenia, niech spełniają się wszystkie wasze marzenia". Życzy PCPR.
Dyrektorka PCPR-u została niedawno zwolniona z pracy. Jak twierdzi starostwo - bez związku ze sprawą Berlińskich. We wtorek próbowałam porozmawiać z Mariolą Stecko, p.o. dyrektora PCPR w Pruszkowie. Odesłała mnie do rzecznika Agnieszki Kuruliszwili. Usłyszałam, że mam przesłać pytania mailem.
Dodzwoniłam się do Hanny Kuran, członka zarządu powiatu pruszkowskiego. Powiedziała: - Sprawa jest w toku, każdy nowy fakt będzie zbadany. Dla nas najważniejsze jest dobro wychowanków. I tyle w tym momencie mogę powiedzieć.
Imiona dzieci zostały zmienione
PS2: wczoraj trzy dziewczynki wraz z Krystyną Starczewską odwiedziły biuro Rzecznika.
