W Polsce mamy potężny problem, jeśli chodzi o jakość powietrza, szczególnie w sezonie grzewczym. Co ciekawe, schowanie się wewnątrz budynku nie pomoże zbyt wiele. Z raportu opublikowanego niedawno przez AGH i Krakowski Alarm Smogowy, dotyczącego stężeń zanieczyszczeń w pomieszczeniach i na zewnątrz wynika, iż bariera pomieszczenia nie chroni nas przed tym, co dzieje się na zewnątrz. Nawet jeśli mamy zamknięte okna.
Najbardziej cierpią na tym dzieci. - Należą one do tzw. grupy wrażliwej, ich układ oddechowy nie jest w pełni wykształcony. Zanieczyszczenia powietrza mają na nie większy wpływ, niż na dorosłego człowieka - podkreśliła Anna Gayer, gość Karoliny Głowackiej. Stąd m.in. decyzja władz Warszawy o zakupie oczyszczaczy powietrza.
92 proc. ludzkości na świecie oddycha powietrzem, którego zanieczyszczenie przekracza normy podane przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). Wśród nich są miliony dzieci, których układ oddechowy nie radzi sobie ze szkodliwymi substancjami. Rocznie z tego powodu umiera ok. 600 tys. dzieci poniżej 5. roku życia. WHO alarmuje, że ta liczba cały czas rośnie.
Widać duże zainteresowanie tematem zanieczyszczenia powietrza. Modne stały się mierniki zanieczyszczeń i same oczyszczacze. Ludzie sprowadzają je zza granicy, nawet z Chin. W serwisach społecznościowych powstają tematyczne grupy dyskusyjne.
Pytana, czy mierniki i oczyszczacze mogą pomóc, Gayer odpowiedziała: Pamiętajmy, że normy, jaki są podawane, podawane są dla powietrza zewnętrznego. Jeśli chcemy porównać, stężenie wewnątrz, trudno będzie ocenić, czy powietrze spełnia normy, czy nie. Nie ma norm dla powietrza wewnątrz pomieszczenia. Ekspertka z PW zasugerowała, by korzystać z norm, jakie wyznacza Światowa Organizacja Zdrowia. - Są bardziej restrykcyjne, niż nasze, polskie i zdecydowanie bardziej niż europejskie- podkreśliła.
Nie tylko drogi oddechowe
Przy okazji dyskusji o smogu, często słyszy się o zakażeniu górnych dróg oddechowych, bowiem badacze koncentrują się na układzie oddechowym. Tymczasem płuca to nie wszystko. - Brałam udział w badaniu w Barcelonie, chodziło o dzieci w wielu szkolnym. Badano wpływ zanieczyszczeń na rozwój neurologiczny. I tak w przypadku zanieczyszczeń z silników diesla, poziom zanieczyszczeń wewnątrz i na zewnątrz był taki sam, a u dzieci obserwowano obniżenie poziomu neurobiologicznego, czyli większe problemy z uwagą, czy problemy rozwojowe mózgu - powiedziała ekspertka z PW.
Cząstki stałe, zwane pyłem zawieszonym, żeby je jakoś usystematyzować, podzielono na dwa rozmiary - PM10 i PM 2,5. - Rozmiar PM 10 jest mniej więcej 5 razy mniejszy niż przekrój włosa, a PM 2,5 odpowiednio mniejszy. To są cząstki, które są emitowane ze źródeł naturalnych, ale też takich jak transport drogowych, czy spalanie paliw stałych w piecach czy kotłowniach. Ale wdychamy naprawdę malusieńskie cząstki, potrafiące mieć nawet poniżej jednego mikrometra. One swobodnie dostają się do naszego układu oddechowego, a stamtąd do krwi, a niektóre, ze względu na mały rozmiar, do mózgu - tłumaczyła Gayer.
Jak wybierać oczyszczacz
Zasada działania oczyszczania powietrza jest w dużym uproszczeniu taka, jak zasada działania odkurzacza. Wciągane jest powietrze. Część brudu znajduje się w worku, część zostaje na filtrze, żeby oddzielić te najmniejsze cząstki. - Oczyszczacze mają swoją, czasem wysoka sprawność, ale przy niewielkiej kubaturze. Jeżeli mamy bardzo duże mieszkanie czy salę do oczyszczenia, to oczyszczaczy wymagałoby się kilka- mówiła Gayer.
- Ważne, by przy zakupie oczyszczacza spojrzeć, czy producent ma certyfikację, czy posada badania sprawności oczyszczania przez instytuty naukowe, gwarantujące, że taki oczyszczacz rzeczywiście się sprawdza - dodała ekspertka.
Całej rozmowy wysłuchać można w podkaście
O smogu rozmawiano dziś również w audycji Karoliny Lewickiej
