Skrzydła motyli to fascynująca struktura. Niektóre pachną czekoladą, inne... starymi skarpetami

- Bielinek bytomkowiec przypomina zapachem cytrynę. Jest motyl, który pachnie czekoladą, jest też motyl, który pachnie starymi skarpetami - o skrzydłach motyli, które w świetle najnowszych badań, okazują się bardzo skomplikowaną strukturą, opowiadał w TOK FM prof. Marcin Sielezniew z Pracowni Biologii Ewolucyjnej i Ekologii Owadów Instytutu Biologii Uniwersytetu w Białymstoku.
Zobacz wideo

Tkanka, z której zbudowane są skrzydła motyli, jest żywa - ogłosili niedawno naukowcy na łamach "Nature Communications". Dotychczas przypuszczano, że motyle skrzydła przypominają pióra lub paznokcie. Okazuje się jednak, że za ich pomocą owady mogą m.in. wyczuwać, kiedy robi się za gorąco, co pomaga im uchronić się przed przegrzaniem.

Jak zbudowane są skrzydła motyli? Profesor Marcin Sielezniew porównał je do liści - na rusztowaniu z unerwionych żyłek rozpięta jest podwójna membrana, którą pokrywają drobne łuseczki. To właśnie dzięki nim motyle mają bajeczne kolory. 

Od tych łusek wzięła się nazwa naukowa całego rzędu owadów: Lepidoptera pochodzi od starogreckiego lepidos. Badacz zajmujący się motylami nazywany jest lepidopterologiem.

Jak wyjaśniał ekspert, budowa tych łuseczek bywa bardzo skomplikowana. U niektórych gatunków przypominają one włosy, a u innych zachodzące na siebie dachówki. Nadają skrzydłom barwy dzięki temu, że zawierają pigmenty lub załamują fale świetlne.

- Na skrzydło pada światło białe, a odbija się niebieskie. Skrzydła mienią się kolorami, raz wydają się fioletowe, raz zielone - tłumaczył biolog w rozmowie z Cezarym Łasiczką. 

Ciekawą funkcją łusek, o której opowiadał gość TOK FM, jest wydzielanie zapachu. - Szczególnie na skrzydłach samców występują skupienia łuseczek, które wydzielają feromony. W przypadku motyli dziennych są to głównie afrodyzjaki, które działają na płeć przeciwną - mówił Sielezniew. Jak dodał, zapach niektórych motyli jest wyczuwalny nawet dla ludzi.

- Bielinek bytomkowiec, którego można spotkać od kwietnia, przypomina zapachem cytrynę. Jest motyl, który pachnie czekoladą, jest też motyl, który pachnie starymi skarpetami - opowiadał gość OFF Czarka.

Polub TOK FM na Facebooku!

Profesor Sielezniew wyjaśniał, czemu służą piękne kolory na skrzydłach motyli. - Nie są po to, żeby nam się podobały, tylko spełniają określone funkcje w przyrodzie. Motyle mogą dzięki nim rozpoznawać, że należą do tego samego gatunku. Ich barwy mogą służyć także komunikacji międzygatunkowej - mówił gość TOK FM. Połączenie niektórych kolorów, np. czarnego i czerwonego u ciem kraśników, jest ostrzeżeniem dla innych gatunków, że są niejadalne. Inne kolory mają natomiast funkcję maskującą.

Posłuchaj w Aplikacji TOK FM:

TOK FM PREMIUM