Klauzula sumienia została sformułowana tylko w ustawie o zawodzie lekarza i lekarza dentysty. Jak napisała "Rzeczpospolita", jej stosowanie przez osoby niebędące lekarzami może stać się wkrótce łatwiejsze. Senacka Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji zaczęła prace nad zmianą ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania.
Chodzi o przepis dotyczący klauzuli sumienia. W jego myśl „korzystanie z wolności sumienia i wyznania nie może prowadzić do uchylania się od wykonywania obowiązków publicznych nałożonych przez ustawy".
Prace nad ustawą rozpoczęły się po petycji Fundacji SPES, powiązanej z Instytutem Ordo Iuris, który walczył m.in. o zaostrzenie prawa aborcyjnego.
Czytaj też: Klauzulą sumienia w wyborców PiS? Pytamy, czy lekarz mógł odmówić przyjmowania pacjentów>>>
Co po zmianie przepisów?
Co się stanie, jeżeli wspomniany przepis zostanie usunięty? Każdy będzie mógł się powołać na klauzulę sumienia i odmówić wykonywania obowiązków?
- Nie zgadzam się z takim poglądem. Nadal, na szczęście, są w porządku prawnym przepisy zabraniające dyskryminacji - mówił w TOK FM Jarosław Jagura z Helsińskiej Fundacja Praw Człowieka.
Jak tłumaczył, prawo cywilne mówi też np. o wykonywaniu zobowiązań wynikających z umów. Odmawianie usługi takiej, jaką w przypadku słynnego drukarza z Łodzi był wydruk plakatu, naraża na odpowiedzialność odszkodowawczą na gruncie prawa cywilnego. Może to też być uznane za naruszenie dóbr osobistych.
- A co jeżeli nauczyciel, powołując się na sumienie, odmówi realizowania podstawy programowej? - pytała prowadząca “Analizy” Agata Kowalska.
- Nauczyciel jest zobowiązany do tego, żeby zrealizować podstawę programową. To jest zapisane w prawie oświatowym - tłumaczył Jagura.
- To po co właściwie przepis mówiący, że mamy obowiązki publiczne, z których nie zwalnia nas sumienie? - dopytywała dziennikarka..
- To przepis o charakterze generalnym, który musi być doprecyzowany przez inne ustawy. Tego przepisu mogłoby równie dobrze nie być. Uczeń, z przywołanego przykładu, ma prawo do nauki, ma prawo do pozyskiwania informacji - przekonywał Jarosław Jagura.
W kontrze muszą iść normy prawne
Do pomysłu usunięcia przepisu odniósł w prześmiewczym tonie się na Twitterze Roman Giertych.
”Klauzula sumienia w usługach? Wreszcie! Po następnych wyborach do kancelarii przyszedłby Kurski, Macierewicz i inni, a ja bym ich musiał reprezentować???? To pierwsza ustawa PiS, którą całym sercem popieram - napisał były minister edukacji.
- Czy zmiana przepisów faktycznie dałaby prawnikom prawo do tego rodzaju odmowy? - pytała Agata Kowalska.
- Nie, bo prawnik jest związany zasadami etycznymi wykonywania zawodu adwokata, które nie pozwalają na taką odmowę - mówił Jagura.
Petycję interpretuje on jako próbę stosowania, po ewentualnej zmianie prawa, wykładni historycznej na zasadzie: “był taki przepis, ale go usunięto, więc nie mam już takich obowiązków”. Przekonuje jednak, że w takim wypadku w kontrze muszą iść normy prawne, które nakazują wykonywania czynności sprzecznych z sumieniem.
- Osąd sumienia nie musi być obiektywnie prawidłowy, sumienie może zawodzić - skwitował.
