Prezydent Andrzej Duda wziął udział w XIX Forum Polsko-Niemieckim "Europa 1918-2018: historia z przyszłością", zorganizowanym w Berlinie. Poza nim gościem honorowym był prezydent Niemiec, Frank-Walter Steinmeier.
Prezydent pyta o żarówki
W czasie dyskusji prezydent Andrzej Duda komentował m.in. działanie instytucji unijnych, które - jego zdaniem - nadmiernie rozszerzają swoje kompetencje. Wszystko to w kontekście rozmowy o reformie wymiaru sprawiedliwości w Polsce i decyzji Trybunału Sprawiedliwości UE o zastosowaniu środków tymczasowych zawieszających stosowanie przepisów ustawy o SN, dotyczących przechodzenia w stan spoczynku sędziów.
Polski prezydent dodał, że istnieje też zjawisko rywalizacji między instytucjami unijnymi.
- Mam poczucie, że my w ramach UE mamy niedosyt demokracji. Wielu ludzi zadaje sobie pytanie, dlaczego UE zabrania tego, zabrania tamtego. Dlaczego na przykład w sklepie nie można w tej chwili kupić już zwykłej żarówki, można kupić tylko żarówkę energooszczędną? Nie wolno kupić, bo UE zakazała. To są problemy, nad którymi zastanawiają się ludzie. Nie wiem, czy to przypadkiem nie jest jedna z przyczyn brexitu
- zastanawiał się prezydent.
Duda zaznaczył również, że był "zszokowany", gdy dowiedział się, że w SN zasiada obecnie kilkunastu sędziów, którzy byli "członkami komunistycznego aparatu represji, że są sędziowie, którzy w latach stanu wojennego skazywali opozycjonistów na kary więzienia". - Wtedy zrozumiałem, dlaczego żadnego z komunistycznych zbrodniarzy w SN nie udało się skazać - mówił prezydent.
Podkreślił, że z tego względu konieczna jest zmiana pokoleniowa w Sądzie Najwyższym. - Nie mówię, że ci ludzie powinni być skazani, czy powinni podlegać represjom. Nie, ale powinni odejść z wymiaru sprawiedliwości, powinni nie móc orzekać, powinni przejść na coś, co w Polsce nazywane jest stanem spoczynku, a co w gruncie rzeczy jest emeryturą, i temu m.in. służy ta reforma - podkreślił Duda.
"Nie jest zaskoczeniem, że UE to nie tylko wspólnota gospodarcza"
Steinmeier, odnosząc się do wypowiedzi polskiego prezydenta, powiedział, że "mówiąc o UE, musimy wybrać trochę inne podejście. Nie możemy działać tak, jakby UE uzurpowała sobie władzę nad nami bez naszego wpływu, wbrew naszej woli".
- UE jest wspólnotą państw, do której wszyscy przystąpiliśmy na warunkach znanych. Nic zaskakującego nie nastąpiło, nie jest też zaskoczeniem, że UE nie jest tylko wspólnotą gospodarczą. Została ona także założona jako wspólnota prawa - podkreślił prezydent Niemiec.
- Nie powinniśmy więc być zaskoczeni, że sądy europejskie mogą się ustosunkowywać do minimalnych standardów państwa prawa (…). Nie powinniśmy udawać, że to obca władza, która czyni nam trudności. Podstawową kwestią jest to, czy respektujemy decyzje europejskiego sądownictwa, czy nie - powiedział Steinmeier i podkreślił, że UE jest chyba jedyną wspólnotą na świecie, gdzie głos każdego kraju jest tak samo ważny.
O tym, co nas czeka po decyzji TSUE? Co powinien zrobić prezydent i nowa Krajowa Rada Sądownictwa? Kto jest teraz I prezesem Sądu Najwyższego? Na te i inne pytania odpowiedział gość Analiz TOK FM i Agaty Kowalskiej, prof. Marcin Matczak:
