50 lat temu człowiek wylądował na Księżycu. Polecamy podcasty dotyczące zagadek kosmosu
Misja kosmiczna Apollo 11 była częścią programu Apollo zainicjowanego w 1961 roku. Prezydent USA John F. Kennedy obiecał wtedy, że Amerykanie staną na Księżycu przed upływem dekady. Neil Armstrong postawił nogę na srebrnym globie 20 lipca 1969 roku o godzinie 20:17:40 UTC.
Od tamtego czasu badania kosmosu i astronomia niezmiennie inspirują kolejne pokolenia. Z okazji rocznicy lądowania na Księżycu przygotowaliśmy specjalny zestaw podcastów.
Polscy naukowcy zaangażowani w międzynarodowy projekt kosmiczny POLAR-2
W jego ramach będą badać promieniowanie gamma. - To najpotężniejsze eksplozje we wszechświecie od czasów Wielkiego Wybuchu. To wybuchy, które bardzo działają na wyobraźnię od kilkudziesięciu lat. Zostały odkryte w latach 60. XX wieku przez amerykańskie satelity, które obserwowały ziemię pod kątem tego, czy gdzieś nie odbywają się próby nuklearne. Promieniowanie gamma tworzy się w trakcie bardzo silnych eksplozji wysokoenergetycznych, których w kosmosie nie brakuje - mówiła dr hab. Agnieszka Pollo z Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ oraz Narodowego Centrum Badań Jądrowych w Warszawie.
Jak samodzielnie zbudować teleskop?
Wpatrywanie się w nocne niebo to przyjemność, o którą coraz trudniej w Polsce. W jasno oświetlonych polskich miastach, a nawet wsiach widać przede wszystkim Księżyc i kilka najjaśniejszych gwiazd czy planet. Jak zobaczyć więcej? Wiele osób zastanawia się nad zakupem teleskopu. Jednak naprawdę dobry sprzęt kosztuje w sklepie kilka tysięcy złotych, a jego obsługa jest dość skomplikowana. Czy można zbudować teleskop samemu, wykorzystując materiały budowlane i drukarkę 3D? I co można zobaczyć za jego pomocą?
Czy jest życie na innych planetach?
Gościem Tomasza Stawiszyńskiego jest dr hab. Agnieszka Pollo, Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ, Narodowe Centrum Badań Jądrowych w Warszawie.
Zdjęcie czarnej dziury może nie jest spektakularne, ale takie są kulisy powstania fotografii
O przełomowym zdjęciu opowiadała dr hab. Agnieszka Pollo, kosmolożka i astrofizyczka z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego i Narodowego Centrum Badań Jądrowych w Warszawie. - Gdy mówimy o czarnych dziurach, to paradoksalnie mówimy o obiektach, które są super jasne czy w ogóle najjaśniejsze we wszechświecie. Dlaczego? Czarna dziura przeważnie nie istnieje w próżni, tylko wokół niej jest jakaś materia - mówiła dr hab. Agnieszka Pollo.
Gwiazda przyciąga swojego towarzysza, ale też wyciąga z niego materię, wtedy tworzy się wokół niej obwarzanek tej materii, ta materia szybko się kręci i jest zasysana przez czarną dziurę. Kanibalizm na wszystkich poziomach - powstawanie czarnej dziury opisała astrofizyczka.
Marketing i ekonomia w kosmosie. O pierwszym komercyjnym locie SpaceX mówi prof. Robert Rządca
Gościem Karoliny Głowackiej jest Robert Rządca – profesor Akademii Leona Koźmińskiego, współtwórca Centrum Studiów Kosmicznych Akademii.
Nowi gracze wchodzą na rynek kosmiczny. Stoimy u progu nowego etapu eksploracji kosmosu
Lot izraelskiej sondy na księżyc. Udana próba startu i lądowania rakiety SpaceX Falcon Heavy. Po ponad 60 latach od pierwszego lotu człowieka w kosmos, prywatne firmy coraz śmielej poruszają się po rynku kosmicznym. Gościem programu był dr Michał Moroz, analityk sektora kosmicznego. - Izraelczykom udało się, jako czwartemu państwu na świecie, stworzyć i wystrzelić na orbitę księżyca lądownik. Niestety sam proces lądowania przebiegł źle. Z drugiej strony jest to ogromny sukces, biorąc pod uwagę fakt, że grupa, która to przeprowadziła, jest organizacją non profit, a nie potężną agencją kosmiczną - mówił dr Michał Moroz.
Cień czegoś, czego nie widać. O pierwszym w historii zdjęciu czarnej dziury
Gościem programu był Karol Wójcicki, popularyzator astronomii, autor bloga "z głową w gwiazdach". - Naukowcy często coś wymyślają, dopiero potem to odkrywają. W przypadku czarnych dziur nie mogliśmy bardzo długo ich zobaczyć. W końcu nam się to udało - mówił Karol Wójcicki.
NASA liderem badania kosmosu, SpaceX będzie taksówką na orbitę okołoziemską?
Karol Wójcicki opowiada o tym, że Dragon zacumował na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.
Dlaczego wierzymy, że nie jesteśmy sami w kosmosie?
Prof. Zbigniew Mikołejko o tym, czy istnieje życie pozaziemskie: - Mam wredny stosunek do życia pozaziemskiego, zwłaszcza jeśli czytam powieści Stanisława Lema czy Bradbury'ego. Nawet gdyby istniało, to i tak nie byłoby nam dostępne, w związku z tym możemy dokonywać na jego temat niewiarygodnych spekulacji, bo dowody naukowe czy qwazinaukowe na ten temat są mało realne, raczej płyną z chciejstwa. [...] Ja z uporem maniaka wracam do przestrzeni wyobraźni. W ogóle kosmos mnie przeraża, tak po pascalowsku, tak jak Pascal mówi o dwóch otchłaniach.
Wśród planet pozasłonecznych wodne światy są powszechne
Dr Anna Łosiak jest geologiem planetarnym z Instytutu nauk geologicznych Polskiej Akademii Nauk. W Radiowej Akademii Nauk mówi o najnowszych odkryciach i pomiarach kosmicznych, z których ma wynikać, że wiele z planet pozasłonecznych (tzw. exit planet) może zawierać nawet 50% wody!
Jak w ogóle można oszacować, z czego składa się tak oddalona od nas planeta? Czy faktycznie na wielu planetach w kosmosie jest pełno wody? A jeśli tak, to na ilu mogło rozwinąć się życie?
Na te i inne pytania związane z kosmosem i jego tajemnicami odpowiada dr Anna Łosiak.
Fale grawitacyjne, czarne dziury, ciemna materia i ukryty Wszechświat
Nowa instytucja naukowa - Astrocentr - będzie badać fale grawitacyjne i czarne dziury. Ma "tworzyć doskonałość", na przykład opracowywać urządzenia do rejestracji cząstek światła.
Daniel Bloom: "Kosmos brzmi jak muzyka elektroniczna"
Gościem Marty Perchuć- Burzyńskiej jest Daniel Bloom muzyk, kompozytor muzyki filmowej, producent, archeolog. Opowiada o pracy nad ścieżką dźwiękową do filmu "Słodki koniec dnia", o współpracy z reżyserem Jackiem Borcuchem i Leszkiem Możdżerem, o inspiracji włoskim miastem Volterra i kosmosem.
Daniel Bloom: "Dla mnie miejsca, gdzie rozgrywa się akcja filmu, zawsze są istotne. Zawsze będzie mnie ciągnęło do prostoty i harmonii, a nie do chaosu i przypadkowości".