Pomorze Zachodnie od lat jest krajowym liderem w kolejowych inwestycjach usprawniających regionalny transport. Z wykorzystaniem unijnych funduszy, za ponad miliard złotych, samorząd województwa kupił flotę fabrycznie nowych pociągów, a część starych gruntownie zmodernizował. W efekcie to jedyny region w Polsce, w którym na lokalnych połączeniach kolejowych kursuje tylko nowoczesny tabor.
Pierwsze w Polsce pociągi hybrydowe
Na początku 2021 roku Pomorze Zachodnie znów stało się kolejowym liderem, wprowadzając do eksploatacji pierwsze w Polsce pociągi hybrydowe. Dwa pojazdy Impuls wyprodukowane przez nowosądecki Newag kosztowały 49,2 mln zł, z czego nieco ponad 17 mln zł wynosiła unijna dotacja.
Hybrydowy napęd umożliwia przemieszczanie się pociągu zarówno na liniach zelektryfikowanych, na których zasilany jest energią z sieci trakcyjnej, jak i na liniach jej pozbawionych.
- Można powiedzieć, że są one pociągami elektrycznymi wyposażonymi dodatkowo we własne źródło energii elektrycznej - tłumaczy Daniel Paszun, kierownik Biura Regionalnego Transportu Pasażerskiego w Wydziale Infrastruktury i Transportu Urzędu Marszałkowskiego. - Własnym źródłem energii elektrycznej zakupionych przez Województwo hybryd jest generator napędzany silnikiem diesla, który wykorzystywany jest tylko na odcinkach niezelektryfikowanych
Tam, gdzie to możliwe, przewozy realizowane są nowoczesnymi pociągami elektrycznymi, które wraz z rozwojem technologii zużywają coraz mniej energii, i co szczególnie ważne – nie emitują spalin. Nie wszystkie linie kolejowe na Pomorzu Zachodnim są jednak zelektryfikowane. Niektóre regionalne pociągi kursują po trasach, które tylko częściowo pozbawione są trakcji.
- Statystycznie ponad 40 proc. przebiegu pociągów spalinowych przypada na odcinki zelektryfikowane - wylicza Daniel Paszun.
To trasy Szczecin - Wałcz -Piła, Szczecin - Goleniów -Kołobrzeg - Koszalin, czy też Szczecin - Runowo Pomorskie - Szczecinek.
Jakie korzyści dla środowiska daje więc napęd hybrydowy? Wykorzystywane w naszym regionie spalinowe pociągi SA139 spalają prawie sto litrów oleju napędowego na sto kilometrów.
- Zatem zastępując typowy spalinowy zespół trakcyjny o rocznym przebiegu na poziomie 100 tys. km pojazdem hybrydowym, unikniemy emisji spalin z około 40 tys. litrów oleju napędowego - wylicza Daniem Paszun.
Dodatkową korzyścią jest możliwość łączenia hybrydowego Impulsa z posiadanymi przez Województwo trzyczłonowymi Impulsami o napędzie wyłącznie elektrycznym. To daje dwa razy dłuższy, najbardziej ekologiczny pociąg w Polsce.
Zielony szynobus UMWZ
- To może w przyszłości zwiększyć elastyczność wykorzystania taboru i ułatwić tworzenie atrakcyjnej dla pasażerów oferty przewozowej, przy jednoczesnym optymalnym wykorzystaniu zasobów ludzkich i środków finansowych przeznaczonych na transport publiczny - mówi Daniel Paszun.
Bezpieczna i szybka linia kolejowa
Nawet najlepszy tabor nie będzie jednak efektywnie wykorzystany, jeśli nie będzie miał do dyspozycji bezpiecznego, zapewniającego odpowiednią prędkość i przepustowość szlaku kolejowego. Województwo zachodniopomorskie nie szczędzi na to unijnych funduszy, które ma do dyspozycji w Programie Regionalnym. W minionych latach PKP Polskie Linie Kolejowe mogły dzięki nim przywrócić do eksploatacji popularną dziś linię do Wałcza. Ostatnim przedsięwzięciem jest gruntowna modernizacja linii kolejowej 210 między Szczecinkiem z Runowem Pomorskim.
Inwestycja warta blisko 165 mln zł przeprowadzona została w dwóch etapach. Ten ostatni zakończył się w styczniu tego roku. Wsparcie unijne z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego sięgnęło aż 85 proc. W efekcie przywrócono ruch na drugim torze tej trasy, a pociągi pasażerskie mogą na niej rozwinąć prędkość nawet 120 km/h. Wcześniej było to maksymalnie 80 km/h. a miejscami 40 km/h. Pasażerowie nie tylko mogą podróżować szybciej, ale także wygodniej. Zmodernizowane zostały także perony, których wysokość umożliwia wejście do pociągu bez pokonywania stopni. Dzięki wyższej prędkości i nowym systemom sterowania trasa ma także większą przepustowość.
- Linia 210 przechodzi przez obszary do tej pory wykluczone transportowo - podkreśla jej znaczenie Piotr Wolski, kierownik Biura ds. Koordynacji Instrumentów Wsparcia w Wydziale Zarządzania Strategicznego Urzędu Marszałkowskiego.
Widać to na podstawie danych o zarejestrowanych autach. W trzech powiatach: świdwińskim, łobeskim i drawskim, w których mieszka 140 tys. ludzi, jest prawie 100 tys. samochodów.
- Ponieważ wcześniej nie było się jak z tych regionów w inny sposób wydostać - tłumaczy te liczby Piotr Wolski. - Dlatego tak zależy nam na tej linii, dlatego uruchomiamy na niej kolejne pociągi, by była alternatywa wobec samochodu.
Oczywiście nie każdy mieszkaniec wspomnianych powiatów mieszka na tyle blisko linii, by całkowicie zrezygnować z auta. Może jednak wykorzystać je obecnie tylko do dojazdu do stacji. Na krótszych dystansach dobrym rozwiązaniem jest też rower, który można pozostawić przy rowerowym stojaku na peronie.
Transport w województwie Zachodniopomorskim Michal Achtel
Ważne centra przesiadkowe
Na dużo większą skalę taki sposób wykorzystania kolei dają Zintegrowane Centra Przesiadkowe, które powstają w ramach Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej. To sztandarowy projekt Stowarzyszenia Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego.
- Chcemy, odwołując się do potencjału Pomorza Zachodniego, tworzyć sprawną komunikację publiczną łączącą transport szynowy z parkingami dla rowerów i samochodów oraz ścieżkami rowerowymi - tłumaczy Roman Walaszkowski, dyrektor biura SSOM.
Jedno z centrów przesiadkowych powstało w Stargardzie już w 2019 roku. Inwestycja warta była ponad 22,4 mln zł, z czego aż 18,2 mln zł pochodziło z funduszy europejskich. Mieszkańcy Stargardu i sąsiednich miejscowości mogą tu przesiąść się z autobusu do pociągu kursującego na trasie Szczecin-Stargard. W finalną fazę wchodzi realizacja centrum przesiadkowego w Gryfinie, zaczęła się też budowa w Goleniowie.
- Zrównoważony transport, w przypadku obszaru metropolitalnego, jest jednym z celów pozwalających ograniczyć emisję spalin na terenach zurbanizowanych i ma realny wpływ na podniesienie jakości życia - podkreśla Roman Walaszkowski.
Projekt finansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020
Zielone Fundusze dla Pomorza Zachodniego materiały partnera
