Pomorze Zachodnie chce być liderem zielonego rozwoju w Polsce. Czego udało się dokonać w 2021 roku?

Rok 2021 był na Pomorzu Zachodnim Rokiem Ekologicznym nie tylko w teorii, ale przede wszystkim w praktyce. Samorząd regionalny przeprowadził szereg działań mających realny wpływ na jakość powietrza, którym oddychają mieszkańcy i turyści. Dofinansowano termomodernizację i wymianę pieców tzw. "kopciuchów" na przyjazne środowisku, zasadzono nowe drzewa, na tory wyjechały nowoczesne pociągi hybrydowe, powstały ekomurale pochłaniające miejskie zanieczyszczenia, odbyły się warsztaty ekologiczne. A wszystko to dzięki funduszom unijnym na działania proekologiczne na Pomorzu Zachodnim.

Pierwsze w Polsce pociągi hybrydowe 

Zachodniopomorskie to pierwszy region, który zainwestował w nowoczesny tabor pociągów z podwójnym napędem, elektrycznym i spalinowym. To nowość na polskich torach. Obecnie już trzy hybrydy kursują ze Szczecina do Kołobrzegu. A w planach są kolejne. Spektakularna inwestycja o wartości ponad 100 mln zł oznacza wygodę pasażerów i ochronę środowiska. Hybrydy kursują tam, gdzie nie cała trasa jest zelektryfikowana i krótszy lub dłuższy odcinek trzeba przejechać na silnikach diesla.

- Często z konieczności wykorzystywane są tam spalinówki, mimo że na przykład połowę dystansu można by przejechać na pantografie – tłumaczy marszałek województwa Olgierd Geblewicz. – W hybrydach przełącza się źródło zasilania, co oznacza oszczędność paliwa i ograniczenie emisji spalin. Podwójny napęd pozwala chronić środowisko i zoptymalizować zarządzanie taborem kolejowym. Pociągi hybrydowe mają nie tylko nowoczesne silniki, ale również bardzo nowocześnie zaprojektowaną i wyposażoną przestrzeń pasażerską, co doceniają już podróżujący ze Szczecina do Kołobrzegu – mówi marszałek Olgierd Geblewicz. 

Trasę ze Szczecina do Kołobrzegu obsługują trzy hybrydy. Od stycznia zielony i bursztynowy, a od lipca dołączył do nich pociąg „morski". Następne zamówione składy, które już niedługo wyjadą na tory Pomorza Zachodniego, również ma wyróżniać specjalne malowanie, nawiązujące do klimatu regionu, jego atrakcji i charakterystycznych miejsc. Pojazdy są wyposażone w klimatyzację, internet bezprzewodowy, monitoring, elektroniczny system informacji pasażerskiej, sygnalizację przeciwpożarową, defibrylator, rampy ładunkowe dla wózków itd. Przewidziano w nich 150 miejsc siedzących plus 160 stojących oraz przestrzeń do przewozu rowerów.

Pociągi mają też najnowocześniejsze systemy bezpieczeństwa ruchu, a ich maksymalna prędkość to: 160 km/h (napęd z sieci trakcyjnej) i 120 km/h (silniki diesla). 

Województwo Zachodniopomorskie zainwestowało w tabor kolejowy w ostatnich 10 latach ponad 1 mld zł. Było to możliwe dzięki środkom Unii Europejskiej. 

Więcej drzew to czystsze powietrze i lepszy klimat

Jednym z działań podjętych w ramach projektu edukacyjnego: „Pomorze Zachodnie – zielony Region" była akcja sadzenia drzew w 15 gminach województwa. Zasadzono około 300 platanów, kasztanów i surmii oraz 5,5 tysiąca krzewów. Pierwsze platany i tuje zostały posadzone przez marszałka Olgierda Geblewicza i uczniów Szkoły Podstawowej nr 5 w Goleniowie.

- Wspólnie uczestniczyliśmy w wyjątkowej lekcji przyrody – komentował Olgierd Geblewicz. – Sadzenie, a później pielęgnowanie drzew to edukacja ekologiczna w praktyce. Jestem przekonany, że młodzi ludzie będą dbali o posadzone tu rośliny, o teren zielony wokół swojej szkoły i domu. Jako samorząd województwa chcemy angażować wszystkich mieszkańców regionu w działania na rzecz ochrony środowiska – podkreślał marszałek.

 

 Drzewa zasadzono także w Szczecinie, Stargardzie, Pyrzycach, Dębnie, Kołobrzegu, Choszcznie, Szczecinku, Darłowie, Wałczu, Połczynie-Zdroju, Koszalinie, Białogardzie, Świnoujściu.

Mieszkańcom Pomorza Zachodniego przy różnych okazjach rozdawano sadzonki tui. Drzewka rozdawane były podczas Gali Społecznika, Jarmarku Bożonarodzeniowego i innych wydarzeń w regionie. 

Ekomural, który promuje ekologię i zjada spaliny 

Nie wszędzie można posadzić drzewa. Szkoda, ale w takim wypadku spaliny i smog może pochłaniać specjalna farba fotokatalityczna. Ponad 200 metrów kwadratowych muru pokrytego takimi właśnie farbami działa tak samo jak kilkaset drzew! Ogromny ekologiczny mural powstał w Szczecinie na gmachu przy al. Wyzwolenia 105, należącym do Urzędu Marszałkowskiego. To także element unijnego projektu „Pomorze Zachodnie Zielony Region".

Dzięki zastosowaniu farb katalitycznych pomalowana ściana ponadstuletniego gmachu pochłania zanieczyszczenia, m.in. pochodzące ze spalin samochodowych - dwutlenek siarki czy tlenki azotu.

Mural jest wizualną reklamą Zielonego Regionu, efektywnym filtrem powietrza, a także zachętą do działań proekologicznych.

- Ekologia to dla niektórych tylko abstrakcyjne hasło. Jakby slogan reklamowy czy napis na opakowaniu, bez konkretnej, głębszej treści. Ale nie dla nas! Pomorze Zachodnie jest ekologiczne nie hasłowo, a w praktyce. Dlatego nowe malowanie elewacji gmachu przy rondzie Giedroycia będzie promowało ochronę środowiska i jednocześnie pozytywnie działało na środowisko – mówi marszałek województwa Olgierd Geblewicz. – W tej części miasta jest bardzo duży ruch samochodów, korki, zatem również wysoki poziom zanieczyszczeń. A jeden metr kwadratowy pokryty farbą katalityczną oczyszcza powietrze tak skutecznie jak dorosłe drzewo! Mural o powierzchni ponad dwustu metrów może być filtrem o mocy małego parku.

Badania naukowe potwierdzają skuteczność fotokatalizy i nanokryształów dwutlenku tytanu, które są składnikiem farby i pełnią funkcję katalizatora, przyspieszając rozkład szkodliwych substancji. Na malowanej powierzchni zachodzi reakcja utleniania, zasilana światłem. Pod wpływem promieniowania UV, tlenu i wilgoci toksyny ulegają rozkładowi. Przekształcają się w bezpieczne azotany i węglany. Szacuje się, że 1 metr kw. redukuje 0,44 g tlenków azotu dziennie.

Co ważne – farba wychwytuje nie tylko gazy (składniki spalin czy dymu papierosowego), ale również drobnoustroje. Niszczy bakterie, wirusy, grzyby. Dwutlenek tytanu oczyszcza powierzchnię z bakterii trzy razy skuteczniej niż chlor! Działa też lepiej niż ozon. Innowacyjna farba redukuje również nieprzyjemne zapachy. Ponadto jej wielką zaletą jest samooczyszczanie. Pomalowana powierzchnia nie wymaga częstego odświeżania czy mycia.

Mural wykonał Jakub „Biko" Bitka, street-artowiec, absolwent wydziału malarstwa Uniwersytetu Zielonogórskiego, którego prace można oglądać w wielu polskich miastach. Jego autorski projekt został wybrany w trybie konkursu ofert, a możemy podziwiać na nim beztroską zabawę dzieci wspinających się na drzewa wśród zieleni – widok kiedyś bardzo popularny, ale dziś coraz rzadszy.

W ramach projektu „Pomorze Zachodnie Zielony Region" Jakub „Biko" Bitka w lipcu 2021 r. wykonał również drugi, nieco mniejszy, ekomural – w Szczecinku. Drugi projekt przedstawia wizję zielonej planety i również jest efektywnym filtrem powietrza. 

Żółte kartki za palenie śmieciami – misje smogowe z pomocą drona 

W związku z rozpoczęciem się sezonu zimowego, palenia w piecach i kominkach w regionie rozpoczęto monitorowanie dymiących kominów za pomocą dronów. Projekt edukacyjny „Budowa postaw proekologicznych i świadomości ekologicznej mieszkańców województwa poprzez przeprowadzenie misji smogowych" zakłada ostrzeżenia dla „kopciuchów" i kampanię informacyjną na temat zanieczyszczeń powietrza.

Pierwsza tura misji smogowych w listopadzie zaowocowała 40 żółtymi kartkami dla osób palących śmieciami. W sumie zaplanowano 12 misji w dwóch turach.

Ekologiczny monitoring odbywa się w powiatach: białogardzkim, koszalińskim, świdwińskim, kołobrzeskim, szczecineckim i w Szczecinie. Podczas każdej z misji zbadanych zostanie ponad 200 budynków. Do badań używany jest dron, na którym zamontowano czujnik Nosacz II sprawdzający zanieczyszczenia i analizujący związki chemiczne PM 1, PM 2,5, PM 10 i LZO. Pozwala to w precyzyjny sposób wskazać miejsce spalania odpadów, w tym butelek PET, materiałów PCV czy elementów mebli.

 

Projekt realizuje białogardzkie stowarzyszenie „Ronin" dzięki wsparciu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego.

- Wiemy, że jakość powietrza, smog to jedno z największych wyzwań ekologicznych w Polsce. Wiemy również, że jest to związane z infrastrukturą, „kopciuchami", ale też złymi nawykami naszych mieszkańców – mówi marszałek województwa Olgierd Geblewicz. – Drony pozwalają wyłapać tych, którzy zatruwają środowisko, ale podczas misji smogowych równie ważne, najważniejsze będzie uświadamianie mieszkańcom potrzeby dbania o czystość powietrza. Żebyśmy mogli powiedzieć, że razem zmieniamy Pomorze Zachodnie, razem o nie dbamy. Głęboko wierzymy w to, że mądra edukacja ekologiczna jest bardziej skuteczna niż karanie – podkreślił Olgierd Geblewicz. 

Ekowarsztaty – bo najważniejsza jest edukacja 

W ramach Roku Ekologicznego na Pomorzu Zachodnim nie zabrakło także działań czysto edukacyjnych. W okresie wakacyjnym prowadzono ekowarsztaty promujące ochronę środowiska i zdrowy tryb życia. Spotkania miały miejsce w Szczecinie, Koszalinie, Kołobrzegu, Przelewicach, Widuchowej, Szczecinku, Czaplinku, a także na festiwalu Pol’and’Rock na lotnisku Makowice.

Udział we wszystkich wydarzeniach był bezpłatny. W 12 warsztatach ekologicznych na terenie Pomorza Zachodniego wzięło udział ponad 600 uczestników. 

Wszystkie te działania wpisują się w szerszą politykę promowania Pomorza Zachodniego, jako zielonego regionu, przyjaznego dla mieszkańców i gości. Inwestowanie na taką skalę w ochronę środowiska nie byłoby możliwe bez unijnych funduszy. Pomorze Zachodnie chce być ważną częścią ambitnego Europejskiego Zielonego Ładu i przyczyniać się do przybliżenia wizji Europy, jako pierwszego kontynentu neutralnego dla klimatu.

Projekt finansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020.

Zielone Fundusze dla Pomorza ZachodniegoZielone Fundusze dla Pomorza Zachodniego materiały partnera

TOK FM PREMIUM