Fundacja Pomocy Wzajemnej Barka istnieje od 1989 roku. Znana jest z pomagania osobom w kryzysie bezdomności i prowadzenia wspólnot dla takich osób. Jednak od kilkudziesięciu lat istotnym polem jej działalności jest przestrzeń ekonomii społecznej – tworzenie przedsiębiorstw społecznych (o różnej formule prawnej) oraz tworzenie wsparcia dla funkcjonowania tych przedsiębiorstw w przestrzeni gmin i powiatów w formie tzw. partnerstw lokalnych.
Przedsiębiorstwa społeczne stanowią coraz większy odsetek podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Różnią się od firm komercyjnych przeznaczeniem zysku, którego nie dzielą pomiędzy założycieli. W koncepcji społecznej zysk służy reintegracji członków, może być inwestowany w rozwój wspólnoty lub utworzenie nowego miejsca pracy.
Fundacja Barka przyczyniła się powstania ustaw w tym zakresie, np. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, zatrudnieniu socjalnym i spółdzielniach socjalnych. Podstawą pracy Barki jest budowa kultury solidarnych, opartych na pomocy wzajemnej, relacji międzyludzkich i społecznych. Od 2018 roku Fundacja Barka wraz z miastem Poznań realizuje ambitny projekt "Wielkopolskie Centrum Ekonomii Solidarnej".
W ramach tej szeroko zakrojonej inicjatywy powstało wiele sprawnie działających przedsiębiorstw społecznych. Przedsiębiorstw - co należy podkreślić - oferujących ludziom nie tylko pracę, ale przede wszystkim miejsce, w którym można stać się częścią wspólnoty.
"My jesteśmy wspólnotą i się wspieramy"
Tak o pracy w spółdzielni socjalnej Horyzont w Pniewach mówią Bernadeta Markiewicz i Renata Mizera. Spółdzielnia zajmuje się reintegracją zawodową osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Osoby zatrudnione w Horyzoncie świadczą szereg różnego rodzaju usług: od sprzątania, przez opiekę nad dziećmi i osobami starszymi, po szycie.
Pracownicy spółdzielni odśnieżają pniewskie chodniki, koszą trawniki i wykonują prace remontowo-budowlane. W Pniewach działa również pracownia krawiecka, w której zatrudnione są m.in. uchodźczynie z Ukrainy. Powstają tam m.in. parasole ogrodowe, torby na zakupy, zasłony, obrusy czy zabawki. Pracownia szczyci się m.in. certyfikatem "Zakup Prospołeczny" przyznanym za maskotki-sówki, które szyte są na warsztatach krawieckich.
Warto podkreślić, że na warsztaty przyjmowane są wszystkie osoby chętne do nauki. Nie trzeba umieć szyć. Warunkiem jest tylko zapał do pracy. Ponadto pracownia zatrudnia także matki, które - dzięki elastycznym godzinom pracy - mogą pogodzić swoją karierę zawodową z opieką. W razie potrzeby można również zabrać ze sobą dziecko do pracy.
Ważnym aspektem działalności spółdzielni socjalnych jest reintegracja społeczna osób zagrożonych wykluczeniem. Praca daje człowiekowi poczucie sensu, a także sprawia, że doceniają wartość zarobionych pieniędzy. Dzięki takiemu podejściu
osoby zatrudnione w spółdzielni Horyzont wychodzą z długów, płacą alimenty czy też zaczynają po raz pierwszy w życiu oszczędzać.
Brajl Punkt, czyli niepełnosprawność nie wyklucza
Mariusz Kaczorowski i Wiesław Tropiło opowiadają o pracy w przedsiębiorstwie społecznym Brajl Punkt. Wszystkie zyski wypracowane w Brajl Punkt przeznaczane są na działalność społeczną. W praktyce oznacza to reintegrację i rehabilitację osób z niepełnosprawnością, a zwłaszcza tych z niepełnosprawnością wzrokową. Natomiast zakres działania przedsiębiorstwa jest naprawdę szeroki. Brajl Punkt pomaga w wyposażaniu osób z niepełnosprawnością wzrokową w sprzęt rehabilitacyjny i elektroniczny, który ułatwia funkcjonowanie w przestrzeni nie tylko prywatnej, ale i publicznej.
Do Brajl Punktu zgłaszają różnego rodzaju instytucje prywatne i publiczne, które chcą dostosować swoją przestrzeń pod kątem osób z niepełnosprawnością. Pracownicy przedsiębiorstwa tworzą np. menu w języku braille'a. Ponadto Brajl Punkt prowadzi także szkolenia dla osób z niepełnosprawnością wzrokową, np. z obsługi komputera czy innych sprzętów elektronicznych. Przedsiębiorstwo przyczynia się również do aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnością wzrokową. Warto dodać, że w samym Brajl Punkt pracuje wiele osób z dysfunkcjami wzroku.
"Pełen podziw i szacunek dla terapeutów"
Kolejnym społecznym projektem zrealizowanym przez Fundację Barka są warsztaty terapii zajęciowej prowadzone przez Stowarzyszenie Promyk w Konarzewie. Warto dodać, że są to największe warsztaty terapii zajęciowej w powiecie poznańskim, a także jedne z największych w Wielkopolsce.
Warsztaty prowadzone są dla osób z niepełnosprawnościami. Stowarzyszenie Promyk dysponuje 17 pracowniami. Są tutaj m.in. sala komputerowa, ceramiczna czy pracownia ogrodniczo-zoologiczna. Ponadto na terenie stowarzyszenia prowadzona jest alpakoterapia. Podopieczni stowarzyszenia są zaopiekowani pod każdym względem. Nad całością czuwa prezes Bogdan Maćkowiak oraz zespół zaangażowanych terapeutów.
"Zgrana ekipa, która potrafi razem bawić się i pracować"
Spółdzielnia socjalna zajmuje się przywróceniem na rynek pracy osób wykluczonych społecznie. To już wiemy. W czym jeszcze może przysłużyć się społeczeństwu? Możliwości są nieograniczone. Spółdzielnia socjalna Wykon z Podziedzisk nie tylko zatrudnia ludzi, ale organizuje także… koncerty hip-hopowe.
W ramach swojej działalności spółdzielnia socjalna Wykon wspólnie z gminą Pobiedziska realizuje wakacyjny program profilaktyki uzależnień skierowany do dzieci i młodzieży. Organizowane są bezpłatne warsztaty rapu i tańcu pod nazwą "Niepotrzebne skreślić". Dzieci są nie tylko uświadamiane w kwestii zagrożeń, jakie niosą za sobą używki, ale uczestniczą także w procesie twórczym i integrują się jako społeczność. Jak przyznają z satysfakcją organizatorzy: po kilku tygodniach wspólnie spędzonego czasu powstaje grupa, która potrafi razem nie tylko się bawić, ale i pracować.
Dzieci występują publicznie na koncertach, dzięki czemu uczą się odwagi i przełamywania stresu. Jak mówi jeden z organizatorów warsztatów "te dzieciaki co edycje są fajniejsze, bardziej otwarte, mają radochę większą z tego co robią i mnie to po prostu buduje".
Spółdzielnia socjalna Wykon. Pokaz w ramach projektu 'Nie-potrzebne skreślić' Materiały reklamowe Fundacji Barka
Jaka powinna być szkoła? Wolna i demokratyczna!
Kolejnym przykładem aktywizacji dzieci i młodzieży jest Ferajna, czyli autorska przestrzeń edukacyjna tworzona w Poznaniu przez Karolinę Szafrańska-Bąk i Adriannę Niedbałę. Fundacja Ferajna, powstała w ramach inicjatywy społecznej Fundacji Barka, to miejsce dla rodziców, którzy szukają alternatywy dla systemu edukacji publicznej i bezpiecznej przestrzeni, w której dziecko będzie się harmonijnie rozwijać i samodzielnie uczyć.
Dzieci uczą się w Ferajnie odpowiedzialności społecznej, takiej jak np. odpowiedzialność za swoje miejsce pracy. Po skończonych zajęciach uczniowie zobowiązani są pozostawić po sobie czystą przestrzeń. Co ważne - w sprzątaniu uczestniczą także nauczyciele. W Ferajnie prowadzone są m.in. zajęcia z krawiectwa, prowadzenia dyskusji czy zbilansowanej diety. Warto też podkreślić, że zasady - obowiązujące zarówno uczniów jak i nauczycieli - wypracowywane są w wyniku demokratycznej dyskusji.
Fundacja Ferajna, zajęcie terenowe Materiały reklamowe Fundacja Barka
Na Ferajnie jednak się nie kończy. W ramach projektu Wielkopolskiego Centrum Ekonomii Solidarnej dzieci mogą uczęszczać także do Szkoły Demokratycznej Horyzont, której głównym hasłem jest "Uczymy się! Nie nauczamy." Jest to miejsce, w której do nauczania nie używa się przymusu. Kadra stawia przede wszystkim na empatię i dostosowanie programu do naturalnego rozwoju ucznia. Szkoła demokratyczna stwarza przestrzeń do tego, aby młody człowiek miał szansę dowiedzieć o sobie jak najwięcej. Tak, aby w przyszłości mógł podjąć pełnoprawną decyzję dotyczącą tego, czym chce się zajmować.
Dzieciaki i zwierzaki równa się wielka miłość
Nie ma społeczności bez… zwierząt. Nasi czworonożni przyjaciele są również częścią naszej wspólnoty, a nierzadko potrafią bardzo nam pomóc. Taka idea przyświecała założycielom Fundacji Dzieciaki i Zwierzaki w Swarzędzu, która zapewnia zajęcia terapeutyczne oraz kompleksową rehabilitacji dla najmłodszych. Zakres zajęć rehabilitacyjnych jest szeroki: od dogoterapii, przez integrację sensoryczną, po masaże.
Ponadto Fundacja Dzieciaki i Zwierzaki zajmuje się także integracją lokalnej społeczności. Prowadzone są np. warsztaty dla rodziców z szycia i szydełkowania, a rękodzieła stworzone na takich zajęciach są potem sprzedawane. Fundacja przeprowadziła również szkolenia dla opiekunów z pierwszej pomocy. Jak podkreśla prezeska, Justyna Gajęcka fundacja ciągle się rozwija, przybywa fizjoteraupetów oraz ludzi zaangażowanych w projekt.
"To nie koniec świata – to Początek Świata."
Takie słowa możemy przeczytać na stronie Fundacji Początek Świata, czyli kolejnej inicjatywy społecznej powstałej dzięki wsparciu Fundacji Barka. Misją Fundacji Początek Świata jest kompleksowe wsparcie rodzin z dzieckiem z niepełnosprawnością. Pod opieką fundacji są m.in. dzieci z porażeniem mózgowym, autyzmem czy padaczką. Do dyspozycji rodziców i dzieci są wyszkoleni fizjoterapeuci i terapeuci. Co ważne - fundacja skupia się nie tylko na pomocy dziecku, ale na wsparciu również rodziców.
Zajęcia terapeutyczne w OREW prowadzone przez Fundację Początek Świata Materiały reklamowe Fundacja Barka
Nasza Arka nie zapomina o seniorach
Celem Fundacji Barka jest przede wszystkim budowa społecznej wspólnoty. W takiej wspólnocie znajdzie się miejsce dla wszystkich - również dla seniorów, o których często nasze społeczeństwo zapomina. Przy wsparciu Fundacji Barka powstała zatem inicjatywa, która odpowiada również na potrzeby osób starszych.
Fundacja Nasza Arka wita nas swojej stronie internetowej słowami: „Wspólnymi siłami i dzięki ludziom dobrej woli i wielkich serc stworzymy miejsce, gdzie jesień życia będzie czasem na spełnienie pasji i realizacji marzeń – tych większych i mniejszych." Budynek, w którym znajduje się Fundacja Nasza Arka to efekt wspólnej pracy wielu ludzi, opowiada prezeska Joanna Zimna. Dzięki temu powstało miejsce w pełni przystosowana do potrzeb seniorów, w tym także tych z niepełnosprawnościami.
Fundacja Orchidea stawia na diagnostykę
Inicjatywy społeczne powstałe dzięki wsparciu Fundacji Barka zabezpieczają wielu istotnych aspektów życia każdej społeczności. Jednym z tych aspektów jest także zdrowie. To właśnie zdrowiem zajmuje się Fundacja Orchidea. A konkretniej: powrotem do zdrowia osób dorosłych, które borykają się z problemami neurologicznymi. Wśród podopiecznych fundacji są osoby, które przeszły np. udar. Dzięki wsparciu fizjoterapeutów mogą wrócić - w miarę możliwości - do życia przed chorobą. Niestety w rzeczywistości jednak nie zawsze to wsparcie otrzymują. I właśnie ten brak systemowego wsparcia był, jak mówi prezeska Aleksandra Orchowska, impulsem do założenia Fundacji Orchidea.
