29 października obchodzony jest Światowy Dzień Udaru Mózgu, który ma uświadamiać, czym w ogóle jest udar, jak groźne są jego konsekwencje i najważniejsze - jakie są jego objawy. Udar to nagłe miejscowe zaburzenie krążenia krwi w mózgu, które może powstać w wyniku zablokowania przepływu krwi.
Jeśli myślimy, że udar jest czymś rzadko spotykanym, jesteśmy w błędzie. Jak mówił w TOK FM Sebastian Szyper, w Polsce co sześć i pół minuty ktoś doznaje udaru. Niestety, rocznie z tego powodu umiera 25-30 tysięcy ludzi. Udar mózgu jest w Polsce trzecią najczęstszą przyczyną zgonu i głównym powodem niepełnosprawności osób dorosłych.
Jak rozpoznać udar?
- Tylko szybka reakcja może uratować komuś życie - mówił w TOK FM prof. Adam Kobayashi, neurolog z Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Radomiu. Przestrzegał, że objawy udaru są bardzo zdradliwe. - To nie jest tak, jak w przypadku zawału, że pojawia się silny ból za mostkiem, który promieniuje do ręki i to wzbudza w nas niepokój - powiedział. - Często osoba, która doznaje udaru, może sobie nie zdawać sprawy, że coś złego się dzieje - dodał.
Najczęstszymi objawami jest odrętwiała lewa ręka - w dłoni nie można utrzymać żadnego przedmiotu; pojawia się wykrzywienie twarzy i opadnięcie kącika ust po jednej stronie - tej samej, co odrętwiała ręka. Występują też zaburzenia mowy, która zamienia się w bełkot, a pacjent nie jest w stanie się wysłowić.
Jak podkreślał Sebastian Szyper, aby łatwiej zapamiętać powyższe objawy, można je połączyć z samym słowem "udar".
U - jak usta wykrzywione,
D - jak dłoń opadnięta,
A - jak artykulacja utrudniona,
R - jak rozmazane widzenie.
- To jest niezwykle istotne, żeby każdy z nas już od małego uczył się rozpoznawać udar. Ze swojego najbliższego otoczenia mam przykład, że mój syn, który miał wtedy sześć lat i był sam w domu z babcią, rozpoznał u niej udar. Babcia szybko trafiła do szpitala, dostała trombolizę, dzięki czemu objawy całkowicie ustąpiły - wspominał prof. Kobayashi. I dodał, że im szybciej pacjent trafi na oddział, tym leczenie jest skuteczniejsze, a powikłania mniejsze.
Leczenie udaru
Jeśli chodzi o leczenie udaru, to są dwie metody. Pierwsza to rozpuszczenie skrzepu krwi, który zatkał jej przepływ i doprowadził do zaburzeń, za pomocą leku - wspomnianej już trombolizy. Prof. Kobayashi zaznaczył jednak, że ten lek - aby był skuteczny - musi być podany szybko, maksymalnie od czterech do pięciu godzin po udarze. Drugi sposób leczenia to trombektomia, czyli mechaniczne usuwanie skrzepliny za pomocą specjalnych cewników.
Najczęstszymi przyczynami udaru - oprócz predyspozycji genetycznych - są: nadciśnienie i choroby serca, cukrzyca, miażdżyca, otyłość lub duża nadwaga, a także palenie papierosów i nadużywanie alkoholu.
