Elżbieta Wąs jest aktywistką Fundacji "Miasto Obywatelskie Lubartów". To lokalna organizacja istniejąca już kilkanaście lat. Działa m.in. na rzecz społeczeństwa obywatelskiego i jawności w życiu publicznym. Współpracuje z Siecią Obywatelską Watchdog Polska, działa też w społecznej Inicjatywie "Nasz Rzecznik".
Z Elżbietą Wąs rozmawiamy o najbliższych wyborach parlamentarnych. Aktywistka przekonuje, że dobrze wie, jak ważne będzie to głosowanie. - To walka o Polskę - stwierdza bez wahania. Mówi o m.in. o praworządności, prawach kobiet. Wspomina protesty, które w niewielkim Lubartowie organizowała. W obliczu tego wszystkiego przyznaje jednak również, że waha się, czy na wybory pójść. - I to jest dla mnie dramat - mówi.
Skąd w tak zaangażowanej mieszkance takie wątpliwości? Wąs podaje, że już w październiku 2022 roku - jako "Miasto Obywatelskie Lubartów" - wysłała do wszystkich posłów w Polsce i wszystkich klubów poselskich pytania dotyczące zmian w ustawach dotyczących samorządu.
Jak mówi, fundacja proponowała, by zmienić prawo tak, aby każdy radny w gminie, powiecie czy województwie był bardziej dostępny dla mieszkańców swojego regionu. Aktywiści zabiegali o to, by m.in. adresy mailowe radnych były ogólnodostępne i by mieli obowiązek odpowiedzi na zadawane pytania. Obecnie - jak przekonuje nasza rozmówczyni - często tej odpowiedzi nie ma.
"Stwierdzamy, że o ile art. 23.1 Ustawy o samorządzie gminnym precyzyjnie określa obowiązki radnego wobec mieszkańca, o tyle pozostaje martwy w obszarze jego realizacji. Stąd konieczne jest zajęcie stanowiska przez ustawodawcę, w jaki sposób mieszkaniec gminy może skutecznie skontaktować się ze swoim przedstawicielem" - napisała fundacja w liście do posłów.
"Unikanie kontaktów z mieszkańcami (...) prowadzi, w naszym przekonaniu, do pogłębienia się kryzysu demokracji. Jeżeli mieszkańcy nie są skutecznie włączani w proces decyzyjny, nie czują się we właściwy sposób reprezentowani" - dodali aktywiści.
"Nie dostaliśmy ani jednej odpowiedzi"
Wśród postulatów fundacji znalazły się też m.in.: wprowadzenie obowiązku publikacji sprawozdania z działalności radnego po zakończeniu każdego roku, wprowadzenie obowiązku pełnienia dyżurów przez każdego radnego przynajmniej raz w miesiącu, łącznie z wprowadzeniem sankcji za brak takich spotkań. Organizacja wnioskowała również o ograniczenie kadencyjności radnych - analogicznie, jak w przypadku wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.
- Wysłaliśmy to prawie rok temu! Nie dostaliśmy ani jednej odpowiedzi - rozkłada ręce Elżbieta Wąs. Jak podkreśla, nie chodziło o to, że każdy ma się z tymi postulatami zgadzać, ale o podjęcie dyskusji. Nic takiego się nie wydarzyło.
Pani Elżbieta mówi wprost: "politycy, którzy nie odpowiadają na pytania i na listy, nie szanują obywateli". Stąd właśnie, jak dodaje, wahanie dotyczące tego, czy pójść na wybory.
- Jeśli 15 października nie pójdę na wybory, będzie to dla mnie trudna, dramatyczna decyzja. Zwłaszcza że od wielu lat działam na rzecz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego - podkreśla nasza rozmówczyni. Jak dodaje, wciąż ma nadzieje, że doczeka się odpowiedzi na zadane politykom pytania. Liczy, że nastąpi to przed 15 października.
Aby zwrócić uwagę na problem, Elżbieta Wąs zamieściła ogłoszenie na jednym z portali. Napisała w nim m.in.: "Przekażę swój głos w tegorocznych wyborach do parlamentu na partię/kandydata, którzy jako pierwsi odeślą sensowną odpowiedź, wskazującą na analizę propozycji, zawartej w korespondencji wysłanej od września do października 2022 roku, na adresy mailowe wszystkich posłanek i posłów".
Ogłoszenie Elżbiety Wąs Fot. screen z profilu Elżbiety Wąs na Facebooku
- Czekam do 15 października na odpowiedź, która wskaże choć na pobieżną analizę naszych postulatów. Chciałabym, aby parlamentarzyści mieli świadomość, że taką postawą - brakiem dialogu - ogromnie zniechęcają do wsparcia ich kandydatur - tłumaczy nasza rozmówczyni. I podkreśla, że - patrząc na sondaże - niezdecydowanych jest wielu. - Może warto się zastanowić, dlaczego - podsumowuje nasza rozmówczyni.
