Małgorzata Gołota

Matka, która dostarczałaby dziecku wraz z mlekiem alkohol, uznana byłaby za patologiczną. Matka, która w swym mleku podaje dziecku plastik - to po prostu matka współczesna. A potem plastik towarzyszy nam już przez resztę życia: nie tylko jako butelka czy foliowa torba, mamy go też w płucach, żołądku, wątrobie czy nerkach, bo jest w powietrzu, wodzie i pożywieniu: nie tylko ludzi, także wszystkich zwierząt.

W Polsce marnuje się 5 mln ton żywności rocznie - i to bez uwzględnienia rynku napojów i gastronomii. Wyrzucamy najczęściej warzywa, owoce i pieczywo.

Pandemia przeniosła nas jeszcze bardziej w świat internetu. Komunikacja, edukacja, ochrona zdrowia, a przede wszystkim rozrywka i spędzanie wolnego czasu opiera się teraz właśnie na korzystaniu z sieci. Jak to się ma do ekologii? To nie takie oczywiste.

Nawet pandemia, i związane z nią ograniczenia, nie poprawiły jakości powietrza w Polsce. Nawet, jeśli jeździło przez jakiś czas mniej samochodów, to pozostając w domach jeszcze bardziej dymimy. Zabitych przez smog jest więcej niż umierających z powodu koronawirusa: wg WHO z powodu zanieczyszczonego powietrza co 10 minut umiera w naszym kraju człowiek, to 45 tysięcy zmarłych rocznie.

3900 litrów wody DZIENNIE - to średni "ślad wodny" przeciętnego Polaka. Wlicza się do niego nie tylko to wodę, której używamy w zlewie, wannie, pod prysznicem, w zmywarce czy pralce. To także np. woda, wykorzystywana do wyprodukowania porcji mięsa, jaką zjemy na obiad czy nowej koszulki lub kurtki ale też na przykład - papierowej torby na zakupy.

Wprawdzie od kilku lat nie mamy już praktycznie w niemal całej Polsce śniegu, nawet zimą, ale nadal wielu z nas jakby nie przyjmowało do wiadomości, że negatywne zmiany klimatyczne widoczne są gołym okiem. Tym bardziej nie przyjmujemy do wiadomości, że musimy zmienić swoje nawyki. Ot, chociażby potrzebę, by zimą w mieszkaniu było tak ciepło, jak pod kołdrą.

Żywność i tekstylia, prościej: ubrania - to najpoważniejsze źródła zaśmiecania naszej planety. Zanieczyszczenia powstają zarówno na etapie produkcji jak i potem - kiedy wyrzucamy nie zjedzoną żywność, opakowania po niej oraz niepotrzebne nam już ubrania. Można, a nawet trzeba to zmienić - i zarazem na tym zaoszczędzić całkiem niemałe pieniądze. Nasi eksperci tłumaczą jak.

Prozdrowotna gospodarka: oksymoron? Nie, to dziś absolutna konieczność. W Polsce nie jest to jednak najpopularniejsze myślenie, a wydawałoby się, że wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, jak niebezpieczne jest dalsze zanieczyszczanie powietrza. W Polsce pojawiają się programy wymiany pieców węglowych na gazowe, w Holandii zaś nie montuje się już nowych pieców gazowych, do 2050 roku ma ich nie być w użytku już w ogóle.

I nie chodzi tu jedynie o "dbanie o siebie" w rozumieniu sylwetki fit - choć to właśnie jedzenie mięsa przyczynia się do otyłości, która sama w sobie jest przecież chorobą i generatorem innych chorób. Chodzi także m.in. o powietrze, bo hodowla zwierząt silniej wpływa na jego zanieczyszczenie, niż cały transport razem wzięty. M.in. dlatego, że pod kolejne pastwiska karczuje się lasy.

Sezon grzewczy już się rozpoczął. Jak wynika z wyliczeń ekspertów, gdyby udało się we wszystkich mieszkaniach i domach w Polsce zmniejszyć temperaturę o 2 stopni Celsjusza, najlepiej - do 20 stopni, oznaczałoby to ograniczenie zużycia węgla o ok. 900 tysięcy ton rocznie, i odpowiednio mniejszą emisję dwutlenku węgla.

"Ty też możesz zrobić coś dla planety" - brzmi patetycznie, ale wiesz, że to prawda. Najważniejsze dla ratowania klimatu są oczywiście decyzje polityków, zmiany w przemyśle, technologiach. My sami, konsumenci, możemy jednak dołożyć ważną cegiełkę: to wcale nie musi oznaczać wyrzeczeń, może natomiast przynieść nam oszczędność czasu i pieniędzy. W pierwszym odcinku podcastu "Klimat zmian" eksperci tłumaczą, jak to robić sprytnie i mądrze.