Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wszczął postępowanie wyjaśniające w sprawie kształtowania się cen paliw - powiedział podczas konferencji prasowej prezes urzędu Tomasz Chróstny. Jak zaznaczył szef regulatora, może to potrwać kilkanaście tygodni. Postępowanie to wynik tzw. cudu na Orlenie. Przypomnijmy - od stycznia ceny benzyny na polskich stacjach nie zmieniły się, choć tarcza antyinflacyjna się skończyła i paliwa ponownie zostały obłożone 23-procentowym podatkiem VAT. Oznacza to najpewniej, że Orlen przez ostatnie kilka miesięcy zawyżał ceny paliwa.
- W jednym tygodniu obniżam maksymalnie ceny, żeby przed świętami spowodować totalną panikę i paraliż na rynku, ponieważ wszyscy wiedzą, że 1 stycznia te ceny pójdą do góry? To byłby totalny absurd, to kosztowałby nas totalny chaos w Polsce. Nawet jeżeli przez te parę dni miałem większą marżę, to przecież oddałem ją w styczniu, bo miałem mniejszą, bo nie podniosłem - tak prezes Orlenu Daniel Obajtek tłumaczył się z obniżki marży cen paliw w rozmowie z reporterem TOK FM Tomaszem Settą.
Na sugestię Tomasza Setty, że Orlen mógłby skorzystać z rozwiązania, które wykorzystał w sytuacji wejścia tarczy antyinflacyjnej i wybuchu wojny w Ukrainie, czyli czasowego ograniczenia sprzedaży i możliwości tankowania tylko do baków, Daniel Obajtek odparł: - Gdybym w okresie przedświątecznym wprowadził takie rozwiązanie, to byłby wielki chaos, zwłaszcza że każdy umiał sobie policzyć, że to jest podwyżka rzędu złotówki. Więc nie można porównywać tego do tamtej sytuacji. Tamta sytuacja była jeszcze o tyle korzystna, ze wszystkie media w Polsce prosiły, by tej paniki nie było. A w tej sytuacji 70 proc. mediów straszyło, że cena paliw będzie o 1 zł lub 1,20 zł wyższa. To jest zasadnicza różnica - przekonywał szef Orlenu.
"Klasyczna definicja nadużywania pozycji dominującej"
O logikę powyższych wypowiedzi Daniela Obajtka prowadzący "EKG" Maciej Głogowski pytał Adama Jassera, byłego ministra w kancelarii premiera Donalda Tuska oraz byłego sekretarza Rady Gospodarczej przy premierze. Zdaniem eksperta, treść krótkiego wywiadu, którego udzielił Daniel Obajtek TOK FM, wskazuje, że świadomie wykorzystał on pozycję monopolisty, jakim jest Orlen. - Dla mnie te wypowiedzi to jest samooskarżenie. (...) To tak, jakby prezes Obajtek dostarczał materiałów dowodowych UOKiK - ocenił Jasser.
Dodał, że w historii regulatora była już sytuacja, kiedy wydano decyzję o zmowie cenowej na rynku reklamy wielkopowierzchniowej na podstawie wypowiedzi prezesów firm z tego sektora na konferencjach prasowych. - Jeszcze tydzień obecności prezesa Obajtka w mediach i UOKiK może nawet nie wchodzić do Orlenu - ironizował ekspert i zaznaczył, że zapewne urząd "rzetelnie zbada wszystkie dokumenty i proces decyzyjny w koncernie".
Maciej Głogowski dopytywał jednak, w jaki sposób prezes Orlenu swoim wywiadem dokonał "samooskarżenia". - Daniel Obajtek mówił, że mógł opuścić ceny, bo sytuacja na rynku międzynarodowym i spadek cen ropy był wyraźny, więc była przestrzeń, by monopolista zmniejszył swoje marże i sprzedawał benzynę taniej. Mówi więc, że świadomie podjął decyzje o tym, żeby tego nie robić. W związku z tym zachodzi podejrzenie, że skorzystał z pozycji monopolisty - wyjaśniał Jasser.
Ekspert tłumaczył dalej, że gdyby na rynku paliw była konkurencja, to rywale Orlenu mogliby szybciej przełożyć niższą cenę ropy naftowej na tańsze paliwa. - Wtedy klienci pojechaliby na stację konkurenta, bo ten w hurcie kupiłby od kogoś innego niż Orlen. Orlen jednak ma pozycję monopolistyczną, więc może robić, co chce. A to jest klasyczna definicja pozycji dominującej i nadużywania tej pozycji. Artykuł polskiej ustawy o ochronie konkurencji i konsumenta jest jednoznaczny - nadużywanie pozycji dominującej może przejawiać się stosowaniem wygórowanych cen - przekonywał Adam Jasser w rozmowie w TOK FM.
