Krajowy Plan Odbudowy. Czym jest i co ma przynieść Polsce
Krajowy Plan Odbudowy to programowy dokument, przygotowany przez polski rząd dla Komisji Europejskiej. Opisuje kierunki wzmacniania polskiej gospodarki po Covid-19. Na jego podstawie będą przyznane i wykorzystywane środki z unijnego Funduszu Odbudowy. W KPO polski rząd wnioskuje o 23,9 mld euro w ramach grantów i o 11,5 mld euro z części pożyczkowej. Miliardy euro, które dostaniemy z Unii, to nie są pieniądze dla rządu na dowolny cel. Mają być wydane na konkretne projekty i tak będą wypłacane, żeby była pewność, że nie zostaną skierowane na inne cele.
Polski KPO wreszcie otrzymał zielone światło. Jego warunkowa aprobata, o której szefowa KE poinformowała podczas wizyty w Warszawie 2.06.2022, została uzależniona od realizacji głównych kamieni milowych dotyczących sądownictwa i praworządności. Są nimi:
- Likwidacja Izby Dyscyplinarnej,
- Reforma systemu dyscyplinarnego dla sędziów i zakaz karania ich dyscyplinarnie za treść wydawanych orzeczeń sądowych,
- Powtórne rozpatrzenie spraw zbadanych dotąd przez Izbę Dyscyplinarną, w tym odsuwających niektórych sędziów od orzekania.
Działania podejmowane w Sejmie i Senacie, które właśnie się toczą, mają zbliżyć Polskę do ich realizacji, jednak dopiero pełne wdrożenie zmian uruchomi przelewy euro dla Polski.
Czym są kamienie milowe? W KPO jest ich 115 podzielonych na 6 części (komponentów)
W Krajowym Planie Odbudowy znajduje się znacznie więcej niż 3 kamienie milowe dotyczące sądownictwa. Te "sądownicze" muszą być zrealizowane w pierwszej kolejności i to w krótkim czasie. Bartosz Arłukowicz w Faktach po Faktach przypomniał we wtorek (7,06.2022), że ma to się stać do końca czerwca.
Przedstawiciele rządu umieścili w dokumencie znacznie więcej kroków do realizacji. Jest ich 115 i realizują 48 reform i niemal 300 różnych wymagań.
Każdy z kamieni milowych jest dokładnie opisany w liczącym 238 stron Aneksie do decyzji KE, dającej zielone światło polskiemu KPO.
Kamienie milowe KPO, obejmują 6 komponentów:
- A - Odporność i konkurencyjność gospodarki,
- B - Zielona energia i zmniejszenie energochłonności,
- C - Transformacja cyfrowa,
- D - Efektywność, dostępność i jakość systemu ochrony zdrowia,
- E - Zielona i inteligentna mobilność,
- F - Poprawa jakości instytucji i warunków do implementacji KPO. Na stronie gov.pl ten komponent zapisany jest jako "przyjazne sądy".
Co się kryje w polskim KPO? Jest w nim nie tylko podniesienie wieku emerytalnego
Przy okazji analiz zaakceptowanego KPO, dowiedzieliśmy się, że rząd zapisał w dokumencie m.in efektywne podniesienie wieku emerytalnego. Komentatorzy zauważają, że działania jakie podejmuje m.in dotyczące 13 i 14 emerytury, idą w dokładnie odwrotnym kierunku. Zamiast zachęcać do dalszej pracy, działania rządu skłaniają starszych ludzi do pobierania świadczenia.
Jakie jeszcze inny zapisy znalazły się w KPO?
- W ramach komponentu A zapisano np. zmniejszenie obciążeń regulacyjnych i administracyjnych dla przedsiębiorców.
- W ramach komponentu B - rozwój programu Czyste Powietrze, budowę farm wiatrowych oraz wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii.
- W komponencie C - znalazła się np. digitalizacja szkolnych systemów egzaminowania czy powszechność szybkiego internetu.
- W komponencie D - opieka onkologiczna i kardiologiczna na tym samym poziomie dla wszystkich, niezależnie od miejsca zamieszkania.
- Komponent E - m.in nisko- i bezemisyjne autobusy w dużych miastach, przyjęcie nowelizacji ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych.
- Komponent F - to zmiany w polskim systemie sądownictwa.
Wypłaty środków w ramach KPO będą uruchamiane w transzach. Realizacja kamieni milowych będzie pozwalała na uzyskanie kolejnych transzy. Realizacja planu umożliwiająca pierwsze transfery musi się zacząć od zmian w systemie sądownictwa.
Ursula von der Leyen podczas wtorkowej (7.06) debaty w Parlamencie Europejskim na temat polskiego KPO wyraźnie zaznaczyła: "Żadne pieniądze nie zostaną wypłacone, dopóki reformy nie będą zrealizowane".
