Alert smogowy RCB. Polska liderem wśród krajów z najgorszym powietrzem
Od dawna mówi się o Polsce, jako liderze wśród krajów z najgorszą jakością powietrza. Ten problem dotyczy zwłaszcza większych miast i nasila się w okresie zimowym, gdy do domów pieców trafia węgiel, ale i rzeczy, które zdecydowanie nie powinny się tam znaleźć: opony czy plastikowe opakowania. Jednak nie jest to problem jedynie okresu zimowego, bo na początku tej wiosny również musimy zmierzyć się ze złą jakością powietrza.
Jak pokazuje Air quality and pollution city ranking aż dwa z polskich miast znalazły się w czołówce światowych liderów z najgorszą jakością powietrza - to Wrocław (2 miejsce) i Kraków (3 miejsce). Przed nimi jest tylko Ułan Bator, a w tyle znalazły się takie metropolie, jak Londyn, Mumbai czy Hanoi.
Od dwóch dni jakość powietrza jest w Polsce na tyle zła, że Rządowe Centrum Bezpieczeństwa wystosowało alert RCB dla kilkunastu powiatów na terenie Pomorza, Kujaw, Wielkopolski, a także centralnej i południowej części kraju. RCB apeluje o to, aby możliwie jak najbardziej ograniczyć przebywanie na zewnątrz.
Pył PM10, czyli skąd bierze się smog w Polsce? Jak bardzo jest szkodliwy dla naszego zdrowia?
Smog to zjawisko atmosferyczne, które zimą powstaje w wyniku wymieszania się powietrza z dymem i spalinami. W jego składzie znajdują się szkodliwe dla zdrowia związki chemiczne i pyły, w tym niesławny pył PM10, czyli mieszanina m.in. rakotwórczych metali ciężkich.
Ale nie tylko mglista pogoda sprzyja smogowi. Obecnie w Polsce mamy do czynienia ze smogiem typu Los Angeles (fotochemicznym), będącym mieszanką tlenków węgla, tlenków azotu i węglowodorów. Co przyczynia się do powstawania polskiego smogu? Jest kilka czynników:
- nasilony ruch uliczny przy dużym nasłonecznieniu - samochody generują duże ilości spalin, które wraz z pozostałymi zanieczyszczeniami wchodzą w reakcję ze światłem słonecznym, w wyniku czego powstaje trujący ozon;
- wiosenne wahania temperatury - w dzień temperatura dochodzi do kilkunastu stopni, a w nocy może spaść poniżej zera, przez to domy dalej są ogrzewane i generują zanieczyszczenia;
- brak wiatru - zanieczyszczenia nie są w stanie się rozwiać i trwają "zawieszone" w jednym miejscu;
- inwersja temperatury - wzrastanie temperatury wraz z wysokością powoduje, że zimne powietrze osiada blisko ziemi, przez co emitowane zanieczyszczenia nie mogą ulecieć ku górze i się rozproszyć.
Smog działa alergizująco, może prowadzić do zaostrzenie przewlekłego zapalenia oskrzeli, niewydolności oddechowej, a nawet paraliżu układu krwionośnego. Udowodniono także, że ma on wpływ na zwiększoną zapadalność na nowotwory i przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. Jest więc szalenie niebezpieczny dla zdrowia.
Gdzie jest smog? Wrocław, Kraków, Warszawa… Lista miast jest długa
Według raportów Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) 36 z 50 miast w Unii Europejskiej o największym stężeniu szkodliwego pyłu PM2,5 znajduje się w Polsce. Wśród najbardziej zanieczyszczonych miast wymienia się Opoczno, Żywiec, Rybnik i Pszczynę. Smogowymi liderami w Polsce są też Warszawa, Kraków czy Wrocław.
Gdzie dziś lepiej nie wychodzić z domu? Dane Air quality and pollution city ranking:
- jakość powietrza Warszawa: 74 US AQI, umiarkowana (44 miejsce na świecie)
- jakość powietrza Wrocław: 159 US AQI, niezdrowe (3 miejsce na świecie)
- jakość powietrza Poznań: 122, niezdrowe dla bardziej wrażliwych osób (15 miejsce na świecie)
- jakość powietrza Kraków: 165 US AQI, niezdrowe (2 miejsce na świecie)
