Rzecznik rządu Piotr Müller poinformował rano (24. 02. 2022) na Twitterze, że zwołany dziś przez rząd Komitet ds. Bezpieczeństwa Narodowego i spraw Obronnych polecił Stałemu Przedstawicielowi przy NATO złożenie wniosku o uruchomienie art. 4 Traktatu Waszyngtońskiego.
Co mówi artykuł 4 NATO?
W artykule 4 Traktatu Waszyngtońskiego możemy przeczytać: "Strony będą się wspólnie konsultowały, ilekroć, zdaniem którejkolwiek z nich, zagrożone będą integralność terytorialna, niezależność polityczna lub bezpieczeństwo którejkolwiek ze Stron."
Kiedy uruchamia się artykuł 4 traktatu waszyngtońskiego?
Jak wyjaśnia dr Jakub Olchowski z Katedry Bezpieczeństwa Międzynarodowego Wydziału Politologii i Dziennikarstwa UMCS w Lublinie: "Artykuł 4 uruchamiany jest nie wtedy, kiedy dojdzie do agresji na kraj członkowski NATO, ale wtedy, kiedy sytuacja jest na tyle poważna, że NATO jako organizacja powinna się przyjrzeć danej sytuacji". Jak zaznacza dr Olchowski, uruchomienie artykułu nie jest proste, ponieważ wymaga uzgodnień ze wszystkimi partnerami, a ci mogą mieć różne interesy polityczne.
Artykuł 4 NATO - co to oznacza w praktyce?
"Artykuł 4. umożliwia organizację konsultacji międzyrządowych na poziomie przywódców państw. Konsultacje podejmują wówczas głównie szefowie bezpieczeństwa (np. szefowie MON), ale możliwa jest też rozmowa na wyższych poziomach, np. prezydenta Polski z prezydentem USA" - wyjaśnił w rozmowie z Wirtualną Polską prof. Artur Nowak-Far, były podsekretarz stanu w MSZ. "Uruchomienie artykułu 4 wymaga uzgodnienia na jakim poziomie te konsultacje są prowadzone. One nie muszą doprowadzić do bezpośredniego spotkania, ale wymuszają rozmowę" - powiedział Nowak-Far.
Jak tłumaczy z kolei Jakub Olchowski: "Uruchomienie art. 4 ma ogromne znaczenie polityczne, bo jest to oficjalne, formalne uruchomienie NATO. Polityczny sygnał, że NATO jakiemuś zdarzeniu zaczyna się bacznie przyglądać."
Dlaczego Polska wystąpiła o uruchomienie artykułu 4? Wojna na Ukrainie to zagrożenie dla całej Europy
Komitet ds. Bezpieczeństwa Narodowego i spraw Obronnych wystąpił o uruchomienie artykułu 4 traktatu waszyngtońskiego w związku z brutalnym atakiem militarnym Rosji na Ukrainę, który nastąpił we czwartek 24 lutego 2022 nad ranem.
