Work-life balance, dyrektywa o równowadze w życiu zawodowym i prywatnym
Badania pokazują, że sytuacja zawodowa kobiet w Polsce różni się tej, jaka jest w innych krajach europejskich. Wystarczy spojrzeć na liczby publikowane na portalu Prawo.pl.
- tylko 63 proc. Polek w wieku produkcyjnych jest aktywna zawodowo. Średnia w Unii Europejskiej wynosi 68 proc.,
- wskaźnik zatrudnionych kobiet bez dzieci to 66 proc., w kolei mężczyzn 74 proc.,
- tylko 57 proc. matek mających trójkę i więcej dzieci, pracuje zawodowo. W tej grupie pracuje aż 85 proc. mężczyzn.
Opracowana dyrektywa work-life balance ma w założeniu powodować, że miejsce pracy stanie się bardziej przyjazne dla rodziców i większa ich liczba zdecyduje się na pracę zawodową.
Kodeks pracy. Zmiany 2022 dotyczące rodziców i opiekunów
Zmiany w Kodeksie pracy, których podłożem jest dyrektywa unijna, w dużej części dotyczą rodziców i opiekunów, choć pierwsze dwie: urlop z powodu siły wyższej i urlop opiekuńczy, obejmują wszystkich.
2 dni czasu wolnego od pracy z powodu działania siły wyższej
Projekt ustawy wprowadza czas wolny od pracy z powodu działania siły wyższej, takiej jak pilne sprawy rodzinne spowodowane wypadkiem lub chorobą. Czas wolny został określony na 2 dni lub 16 godzin w roku kalendarzowym, z prawem do 50 proc. wynagrodzenia. Różnica pomiędzy dniami wolnymi z powodu siły wyższej a istniejącym już w Kodeksie pracy urlopem na żądanie jest taka, że nowa regulacja wprowadza dodatkowe dni wolne, niezależne od urlopu wypoczynkowego, podczas gdy urlop na żądanie wykorzystuje urlop wypoczynkowy.
5 dni urlopu opiekuńczego
To dodatkowe, nieodpłatne dni wolne przysługujące w celu zapewnienia opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny, lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym. Będzie mogła z niego skorzystać najbliższa rodzina (zakres uprawnionych przedstawia projekt ustawy), jeśli bliski wymaga znacznej opieki lub wsparcia.
Więcej urlopu rodzicielskiego
Celem zwiększenia wymiaru urlopu rodzicielskiego jest zachęcenie ojców do korzystania z przysługującego im urlopu oraz ułatwienie matkom powrotu na rynek pracy. Dłuższy urlop będzie przysługiwał w wymiarze 41 tygodni (43 w przypadku ciąży mnogiej), przy czym każdy z rodziców będzie miał prawo do niezbywalnych 9 tygodni urlopu.
Prawo do elastycznej organizacji czasu pracy
Przepis dotyczy rodziców wychowujących dzieci do lat ośmiu i ma zachęcać do utrzymywania aktywności zawodowej.
Zgodnie z tym zapisem pracownik będzie mógł wystąpić o elastyczną pracę (chodzi o pracę zdalną, elastyczny czas w ciągu dnia, czy zmniejszony wymiar czasu pracy). Pracodawca nie może też oddelegować rodzica czy zlecić mu pracy w nadgodzinach, bez jego zgody.
Zmiany w Kodeksie pracy 2022. Obowiązek poinformowania pracownika o warunkach pracy
Inne zmiany przygotowywane w Kodeksie pracy, nakładają na pracodawców szereg obowiązków. Pracownicy mają otrzymywać szersze informacje niż dotychczas, a obowiązek przekazywania ich na piśmie ma ułatwić pracownikom dochodzenie swoich praw.
Pracodawca będzie musiał poinformować pracownika w ciągu 7 dni od dopuszczenia go do pracy o następujących warunkach pracy:
- o dobowej i tygodniowej normie pracy obowiązującej danego pracownika,
- o dobowym i tygodniowym wymiarze czasu pracy,
- o przysługujących pracownikowi przerwach w pracy, a także dobowym i tygodniowym odpoczynku,
- o zasadach dotyczących pracy nadliczbowej oraz sposobie rozliczania nadgodzin,
- o innych (niż określone w umowie) składnikach wynagrodzenia czy świadczeniach materialnych i warunkach ich uzyskania,
- o wymiarze płatnego urlopu wypoczynkowego,
- o obowiązującej procedurze rozwiązania stosunku pracy,
- o prawie pracownika do szkoleń zapewnianych przez pracodawcę,
- o terminie, miejscu, czasie i częstotliwości wypłacania wynagrodzenia za pracę jeśli w firmie nie ma regulaminu pracy, który by to określał,
- o układzie zbiorowym pracy lub innym porozumieniu zbiorowym, którym pracownik będzie objęty.
Przepis zawiera też obowiązki pracodawcy w zakresie informowania pracownika o czasie pracy w przypadku pracy zmianowej.
Wszystkie zmiany powinny wejść 2 sierpnia 2022 r. Czy wejdą na tym etapie nie wiadomo. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw w Rządowym Centrum Legislacji jest obecnie na etapie konsultacji. To także powoduje, że szczegóły mogę jeszcze ulec zmianie.
