Nobel z ekonomii 2022. Laureaci poprawili zrozumienie roli banków w kryzysach finansowych
Laureatami tegorocznej nagrody w dziedzinie ekonomii, pamięci Alfreda Nobla została przyznana trzem Laureatom
Nobel z ekonomii 2022 został przyznany:
- Benowi Bernanke,
- Douglasowi Diamond,
- Philipowi Dybvig.
"Tegoroczni laureaci nauk ekonomicznych, Ben Bernanke, Douglas Diamond i Philip Dybvig, znacznie poprawili nasze zrozumienie roli banków w gospodarce, szczególnie podczas kryzysów finansowych, a także tego, jak regulować rynki finansowe" - czytamy na profilu Twitterowym Nagrody Nobla.
Ben Bernanke analizował Wielki Kryzys lat 30., najgorszy kryzys gospodarczy we współczesnej historii. Pokazał między innymi, jak do tego dochodzi, że paniki bankowe są decydującym czynnikiem w pogłębianiu się i przedłużaniu kryzysu.
Douglas Diamond i Philip Dybvig opracowali modele teoretyczne, które wyjaśniają, co czyni banki podatnymi na pogłoski o zbliżającym się upadku i jak społeczeństwo może tę podatność zmniejszyć.
Historia pierwszego ekonomicznego Nobla. Laureat miał stać z boku
"10 grudnia 1969 r. w Sali Koncertowej Sztokholmu holenderski ekonomista Jan Tinbergen zajął miejsce obok laureatów Nagrody Nobla z fizyki, chemii, medycyny i literatury, otrzymując pierwszą w historii „Nagrodę nauk ekonomicznych pamięci Alfreda Nobla" - napisał dziennikarz ekonomiczny Aleksander Piński w portalu Obserwatorfinansowy.pl, przypominając początki nagrody przyznawanej w dziedzinie ekonomii.
Ustalono, że pierwszy laureat nagrody wręczanej na koniec tygodnia noblowskiego będzie stać z boku. Miało to podkreślać, że odbierana przez niego nagroda nie jest pełnoprawnym Noblem. Nagroda jest też przyznawana na samym końcu, gdy świat pozna już wszystkich innych laureatów Nagrody Nobla.
Nobel z ekonomii to "kukułcze jajo". Wcale nie ufundował jej Nobel
O kulisach powstania nagrody dziennikarz pisał w recenzji książki "„The Nobel Factor".
Autorzy publikacji Avner Offer i Gabriel Soderberg uważają, że był konkretny powód, dla którego Alfred Nobel nie wspomniał o ekonomii w swoim testamencie.
Nobel nie uważał ekonomii za naukę i „nienawidził biznesu całym swoim sercem". Dlatego decyzja banku Szwecji, aby w 1969 roku powołać Nobla z ekonomii — Nagrody Nobla są przyznawane od 1901 roku — do dziś ma wielu krytyków.
Krewny słynnego wynalazcy, Peter Nobel powiedział kiedyś, że ekonomiczny Nobel to "kukułcze jajo", które zostało podrzucone bez woli „rodziców", czyli fundacji przyznającej nagrody.
"Nagroda z ekonomii jest przyznawana, jakby była Nagrodą Nobla. Ale tak naprawdę to PR-owa chucpa ekonomistów, by poprawić swoją reputację" - powiedział Peter Nobel w 2005 roku.
Pełna nazwa Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii to: Nagroda Sveriges Riksbank w dziedzinie nauk ekonomicznych ku pamięci Alfreda Nobla. Została ufundowana w 1968 r przez Bank Szwecji (Sveriges Riksbank).
Nagroda w dziedzinie ekonomii nie jest więc jedną z Nagród Nobla przyznanych przez Alfreda Nobla na podstawie jego testamentu. Jednak proces nominacji, kryteria selekcji i wręczanie nagród w dziedzinie ekonomii przebiega podobnie jak w przypadku Nagród Nobla. Laureaci ogłaszani są wraz z laureatami Nagrody Nobla i odbierają ją podczas tej samej ceremonii.
Dziś, nikt już nie każe laureatom stać z boku, jak kazano Janowi Tinbergenowi w 1969 roku.
Ekonomiczny nobel 2022 nagradza badania dotyczące regulacji bankowych, kryzysów oraz sposobów zarządzania kryzysami finansowymi. To bardzo aktualna wiedza, która w czasach zbliżającego się kryzysu może pomóc zarządzać finansami państw.
